Tax Alert

Θέση σε ισχύ του Μητρώου Πραγματικών Δικαιούχων – Εκπνοή Προθεσμιών (Ν. 4557/2018

Τοπική Επαφή

Στέφανος Μήτσιος

14 Οκτ 2019
Θέματα Tax Alerts
Περιοχές Greece

Ο Νόμος 4557/2018 «Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας» (ο «Νόμος») ο οποίος τέθηκε σε ισχύ στις 30.07.2018 ενσωμάτωσε την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2015/849 στην Ελληνική έννομη τάξη. Ο Νόμος παρέχει τη βασική δομή για την εισαγωγή Μητρώων όπου οι Πραγματικοί Δικαιούχοι (οι «ΠΔ») θα πρέπει να γνωστοποιηθούν καθώς και τις απειλούμενες ποινές. Ωστόσο, ορισμένα ζητήματα έχρηζαν εξειδίκευσης, με την έκδοση Υπουργικών Αποφάσεων.

Προς αυτό το σκοπό, δύο Αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών (Υπ. Αριθμ. 67343 ΕΞ/19.06.2019 και 73900 ΕΞ/02.07.2019, «ΥΑ» και αντίστοιχα «ΥΑ1» και η «ΥΑ2») δημοσιεύτηκαν στο ΦΕΚ, παρέχοντας ειδικότερες ρυθμίσεις καθώς και διευκρινίσεις σχετικά με ειδικότερα ζητήματα του Νόμου, και σε συνδυασμό με τον τελευταίο, είχαν ως αποτέλεσμα το Μητρώο των ΠΔ να αποκτήσει πλήρη νομική ισχύ στην Ελλάδα.

Ζητήματα που εξειδικεύτηκαν με τις ΥΑ περιλάμβαναν, εκτός των άλλων την πλήρη απαρίθμηση υπόχρεων προσώπων, τις λεπτομέρειες που πρέπει να γνωστοποιηθούν καθώς και την προθεσμία.

Ι. Κύριες διατάξεις του Νόμου 4557/2018

Α. Ορισμός των ΠΔ

Ο Νόμος, στο άρθρο 3.17, ορίζει ως ΠΔ, το ή τα φυσικά πρόσωπα στα οποία τελικά ανήκει η εταιρεία ή τα οποία την ελέγχουν διά της κατοχής ή του ελέγχου, αμέσως ή εμμέσως, ικανού ποσοστού μετοχών ή δικαιωμάτων ψήφου ή άλλων ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων επί της εταιρείας, μεταξύ άλλων και μέσω ανωνύμων μετοχών ή μέσω ελέγχου με άλλα μέσα.

Η κατοχή ποσοστού δικαιωμάτων ψήφου ή ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων άνω του 25% από φυσικό πρόσωπο αποτελεί ένδειξη άμεσου ελέγχου επί της εταιρείας.

Η κατοχή ποσοστού δικαιωμάτων ψήφου ή ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων άνω του 25% μιας εταιρείας από άλλη εταιρεία, ο έλεγχος της οποίας ασκείται από φυσικό ή φυσικά πρόσωπα ή από περισσότερες εταιρείες που ελέγχονται από το ίδιο ή τα ίδια φυσικά πρόσωπα, αποτελεί ένδειξη έμμεσου ελέγχου. Ο έλεγχος με άλλα μέσα μπορεί να εξακριβωθεί, μεταξύ άλλων, με βάση τις διατάξεις των παραγράφων 2 έως και 5 του άρθρου 32 του ν. 4308/2014 (ΕΛΠ).

Β. Είδη Μητρώων

Ο Νόμος στα άρθρα 20 και 21 προβλέπει τρία είδη Μητρώων Πραγματικών Δικαιούχων όπου οι ΠΔ θα έπρεπε να καταχωρούνται:

  • το Ειδικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων το οποίο θα πρέπει να τηρείται στην έδρα νομικών οντοτήτων με έδρα στην Ελλάδα και πρέπει να είναι επαρκές, ακριβές και επίκαιρο με ευθύνη του νομίμου εκπροσώπου ή ειδικώς εξουσιοδοτημένου προσώπου. Οι πληροφορίες θα πρέπει να περιέχουν όνομα και επώνυμο, ημερομηνία γέννησης, υπηκοότητα και τη χώρα διαμονής των πραγματικών δικαιούχων, καθώς επίσης και το είδος και την έκταση των δικαιωμάτων που κατέχουν.
  • το Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων που έχει δημιουργηθεί από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων και συνδέεται ηλεκτρονικά με τον Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ) κάθε νομικής οντότητας. Το Κεντρικό Μητρώο αποκτά πληροφορίες από όλες τις Ελληνικές νομικές οντότητες ή οντότητες με έδρα στην Ελλάδα, καθώς και από δημόσιες και άλλες αρχές.
  • το Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων Καταπιστευμάτων (trusts) πρέπει να δημιουργηθεί και να τηρείται από καταπιστευματοδόχους σε σχήμα ρητής καταπιστευματικής διαχείρισης (express trust). Οι πληροφορίες θα πρέπει να περιέχουν το όνομα, ημερομηνία γέννησης, υπηκοότητα και χώρα διαμονής των πραγματικών δικαιούχων, καθώς και το είδος και έκταση των δικαιωμάτων που κατέχουν. Οι ανωτέρω πληροφορίες καθώς και οποιεσδήποτε επικαιροποιήσεις τους, θα πρέπει να καταγράφονται σε ειδικό τμήμα του προαναφερόμενου Κεντρικού Μητρώου.

Γ. Ποινές σε περίπτωση μη συμμόρφωσης

Άτομα ή οντότητες που υποχρεούνται σε γνωστοποίηση θα πρέπει να καταχωρήσουν όλες τις σχετικές πληροφορίες εντός των προθεσμιών που παρέχονται κατωτέρω (υπό ΙΙΙ.Δ).

Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, ο Νόμος στο άρθρο 20 παρ. 8 και 9, προβλέπει ως ποινές ότι οι φορολογικές αρχές έχουν το δικαίωμα να αρνηθούν τη χορήγηση αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας για την υπόχρεη οντότητα και ενδέχεται να επιβάλλουν πρόστιμο € 10,000 και νέα προθεσμία για συμμόρφωση με τις διατάξεις των ΠΔ. Αν αυτή η προθεσμία δεν τηρηθεί, το πρόστιμο διπλασιάζεται.

ΙΙ. Διευκρινίσεις που εισήχθησαν από τις ΥΑ

Α. Υπόχρεα πρόσωπα

Κατόπιν των κατωτέρω, οι ΥΑ ορίζουν τα υπόχρεα πρόσωπα που οφείλουν να καταχωρήσουν τους ΠΔ στο Κεντρικό Μητρώο ως ακολούθως:

  • κάθε νομικό πρόσωπο ή οντότητα που έχει έδρα στην Ελλάδα ή ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα που φορολογείται στην Ελλάδα. Ειδικότερα, υπόχρεα πρόσωπα είναι: μη εισηγμένες εταιρείες, ναυτιλιακές εταιρείες, αστικές επαγγελματικές εταιρείες, οντότητες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, καταπιστεύματα, συνεταιρισμοί, εταιρείες υπό πτώχευση ή εκκαθάριση, και
  • εισηγμένες εταιρείες, που καταχωρούνται αυτόματα στο Κεντρικό Μητρώο ΠΔ, μέσω σύνδεσης μεταξύ του Κεντρικού Αποθετηρίου Αξιών και της πλατφόρμας της Κεντρικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων.

Β. Παροχή Πληροφοριών

Σύμφωνα με τα άρθρα 3 και 4 της ΥΑ1, τα νομικά πρόσωπα και οντότητες έχουν πρόσβαση στο Κεντρικό Μητρώο μέσω των εξουσιοδοτημένων εκπροσώπων τους. Ο εν λόγω εκπρόσωπος πρέπει να είναι φυσικό πρόσωπο, με ενεργό κλειδάριθμο, καταχωρημένο στο ηλεκτρονικό σύστημα των φορολογικών αρχών («taxisnet») από τον νόμιμο εκπρόσωπο του νομικού προσώπου. Ο εξουσιοδοτημένος εκπρόσωπος είναι υπεύθυνος για την ακρίβεια και πληρότητά των κάτωθι:

  • ΑΦΜ, επωνυμία, διακριτικός τίτλος νομικών οντοτήτων, και άλλες πληροφορίες για αυτές όπως διεύθυνση, τηλέφωνο, e-mail κλπ. και τον Κωδικό Αναγνώρισης Νομικού Προσώπου αν η οντότητα είναι εισηγμένη,
  • ΑΦΜ, ονοματεπώνυμο, έγγραφο πιστοποίησης, ημερομηνία γέννησης και διεύθυνση του εξουσιοδοτημένου εκπροσώπου που προβαίνει στην καταχώρηση,
  • ΑΦΜ, ονοματεπώνυμο, πατρώνυμο, έγγραφο πιστοποίησης, εθνικότητα, διεύθυνση, φορολογική κατοικία και ταυτότητα, ιδιότητα, είδος και έκταση δικαιωμάτων του ΠΔ,
  • αν η εταιρεία κατέχεται από άλλη εταιρεία, την επωνυμία και το διακριτικό τίτλο της εν λόγω εταιρείας, ΑΦΜ, αριθμός ΓΕΜΗ, είδος νομικού προσώπου, διεύθυνση, φορολογική κατοικία και ταυτότητα, είδος και έκταση δικαιωμάτων, και
  • για άλλες νομικές οντότητες (πχ. καταπιστεύματα) τα βασικά στοιχεία του ιδρυτή, του καταπιστευματοδόχου, του δικαιούχου ή της κατηγορίας δικαιούχων και κάθε άλλου προσώπου που ασκεί έλεγχο επί του καταπιστεύματος.

Γ. Πρόσβαση στο Μητρώο

Σύμφωνα με το άρθρο 6 της ΥΑ1, στο Κεντρικό Μητρώο μπορούν να έχουν πρόσβαση οι αρμόδιες αρχές, όπως η Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εισόδων από εγκληματικές ενέργειες, ελεγκτικές αρχές και άλλες αρχές με ερευνητικές ή ελεγκτικές αρμοδιότητες, καθώς και τα πρόσωπα που είναι υπόχρεα καταχώρησης των πληροφοριών τους.

Ειδικότερα, η Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από εγκληματικές ενέργειες έχει πλήρη και απεριόριστα δικαιώματα πρόσβασης στις καταχωρημένες πληροφορίες. Όσον αφορά άλλες αρχές ή υπόχρεα πρόσωπα, έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε τέτοιες πληροφορίες και μόνο για σκοπούς άσκησης μέτρων δέουσας επιμέλειας.

Όλα τα καταχωρημένα δεδομένα τηρούνται ηλεκτρονικά για 5 χρόνια.
Τα υπόχρεα πρόσωπα οφείλουν να καταβάλουν ετήσιο τέλος € 100 για την πρόσβασή τους στο Μητρώο.

Τα φυσικά πρόσωπα οφείλουν να καταβάλουν € 20 για την πρόσβασή τους στο Μητρώο και επιτρέπεται να προβούν σε 10 αναζητήσεις. Η συλλογή των τελών γίνεται ηλεκτρονικά.

Δ. Προθεσμίες Ενημέρωσης Μητρώων

Η ενημέρωση έχει ήδη ξεκινήσει από τα μέσα Σεπτεμβρίου του 2019.

Τα υπόχρεα πρόσωπα χωρίζονται σε τρεις (3) ομάδες (Α, Β ή Γ) σύμφωνα με την ΥΑ1 ανάλογα με το χρονικό διάστημα που θα τους επιτραπεί να έχουν πρόσβαση στο Κεντρικό Μητρώο και να κάνουν τις ανάλογες ενημερώσεις.

  • Ομάδα Α – προθεσμία ενημέρωσης 16.09.2019 - 14.10.2019: ναυτιλιακές εταιρείες, επαγγελματικοί συνεταιρισμοί δικηγόρων και συμβολαιογράφων κοκ,
  • Ομάδα Β – προθεσμία ενημέρωσης 30.09.2019 - 01.11.2019: ιδιωτικές κεφαλαιουχικές εταιρείες, ελληνικά υποκαταστήματα, θυγατρικές εταιρείες και κοινοπραξίες κοκ, και
  • Ομάδα Γ – προθεσμία ενημέρωσης 14.10.2019 - 29.11.2019: ομόρρυθμες και ετερόρρυθμες εταιρείες, ανώνυμες εταιρείες και εταιρείες περιορισμένης ευθύνης κοκ.

III. Συμπέρασμα

Ο Νόμος 4557/2019 μαζί με τις ΥΑ, συνιστά μια σημαντική τομή στη νομοθεσία για την Καταπολέμηση της Νομιμοποίησης Εσόδων από εγκληματικές ενέργειες, καθώς συνιστά επικαιροποιημένο και οργανωμένο νομοθετικό πλαίσιο μέσω ενσωμάτωσης και εφαρμογής της σχετικής Ευρωπαϊκής οδηγίας 2015/849. Η προσαρμογή των διατάξεων στην ελληνική πραγματικότητα μέσω της θέσπισης διαφόρων τύπων Μητρώων Πραγματικών Δικαιούχων και διευκρίνισης του τρόπου λειτουργίας τους, ενισχύει τη συνεργασία και ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των αρμοδίων αρχών και δρα επωφελώς για τη διαφάνεια των συναλλαγών.

Πατήστε εδώ για να δείτε το alert σε pdf

H Δικηγορική Εταιρεία Πλατής – Αναστασιάδης και Συνεργάτες συνεργάζεται με την ΕΥ.
Εταίροι: Ε. Πλατής και Α. Αναστασιάδης
Ο αριθμός μητρώου της Δικηγορικής Εταιρείας είναι 80240. Συγκεντρωτικός κατάλογος με όλους τους συνεργάτες μας αποστέλλεται κατόπιν σχετικού αιτήματος.

H παρούσα έκδοση περιέχει πληροφορίες σε περιληπτική μορφή και κατά συνέπεια προορίζεται μόνο για γενική πληροφόρηση και καθοδήγηση. Δεν προορίζεται να χρησιμοποιηθεί ως υποκατάστατο μιας λεπτομερούς έρευνας ή της άσκησης επαγγελματικής κρίσης. Ούτε η EYGM Limited, αλλά ούτε κάποιο άλλο μέλος του παγκόσμιου οργανισμού της EY αναλαμβάνει την ευθύνη για οποιαδήποτε τυχόν ζημία σε οποιοδήποτε πρόσωπο ενεργεί ή απέχει από κάποια ενέργεια, ως αποτέλεσμα χρήσης οποιουδήποτε υλικού αυτής της έκδοσης. Για οποιοδήποτε συγκεκριμένο θέμα, θα πρέπει να απευθύνεστε στον κατάλληλο σύμβουλο.

Πλατής – Αναστασιάδης και Συνεργάτες, Δικηγορική Εταιρεία

Η Δικηγορική Εταιρεία Πλατής – Αναστασιάδης και Συνεργάτες είναι μέλος ενός Εξειδικευμένου Νομικού Δικτύου (EY Law) το οποίο λειτουργεί σε 83 χώρες παγκοσμίως και αποτελείται από δυναμικό 2200 συνεργατών.

Πιο συγκεκριμένα, είμαστε μία ανεξάρτητη δικηγορική εταιρεία η οποία αποτελείται από 21 δικηγόρους. Η Εταιρεία μας παρέχει νομικές υπηρεσίες υψηλής ποιότητας σε ένα ευρύ πλαίσιο εμπορικών και χρηματοοικονομικών συναλλαγών.

Επικεντρωνόμαστε στην παροχή υψηλής ποιότητας νομικών υπηρεσιών δίνοντας έμφαση στο συμφέρον και τις ανάγκες των πελατών μας, ανεξαρτήτως γεωγραφικών ή πολιτισμικών διαφοροποιήσεων.

Ιδιαίτερα στη γεωγραφική μας περιφέρεια, έχουμε διαρκή συνεργασία με τις αντίστοιχες δικηγορικές εταιρείες συνεργαζόμενες με την EY, προκειμένου να προσφέρουμε με επαγγελματισμό και συνέπεια υπηρεσίες στους πελάτες μας με διασυνοριακές συναλλαγές.

Η εμπειρία μας, μας επιτρέπει να αντιλαμβανόμαστε καλύτερα τις ανάγκες των πελατών μας και να τους προσφέρουμε ολοκληρωμένες λύσεις που λαμβάνουν υπόψιν τους τομείς της λογιστικής, της φορολογίας και των χρηματοοικονομικών συμβουλευτικών υπηρεσιών.

Η πρακτική που υιοθετείται από τη Δικηγορική Εταιρεία Πλατής – Αναστασιάδης και Συνεργάτες είναι η έμφαση στην εξεύρεση λύσεων. Συνεργαζόμαστε στενά με τους πελάτες μας προκειμένου να υιοθετήσουμε καινοτόμους και πρακτικούς τρόπους αντιμετώπισης των θεμάτων που τους απασχολούν. Βασική προτεραιότητά μας είναι να βοηθήσουμε τους πελάτες μας να επιτύχουν τους επαγγελματικούς τους στόχους. Η πείρα, η αφοσίωση και ο ενθουσιασμός που μας διακρίνει έχουν σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός ισχυρού πελατολογίου στο οποίο περιλαμβάνονται εγχώριες και διεθνείς εισηγμένες εταιρείες, εταιρείες Δημοσίου και Ιδιωτικού τομέα και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.

© 2019
All rights reserved