Duurzaamheidsstrategie: radicaal anders of via de weg van de geleidelijkheid?

Om klimaat- en duurzaamheidsdoelstellingen te kunnen behalen zou innovatie topprioriteit van commissarissen en bestuurders moeten zijn.

Volgens veel commissarissen ligt er nog te veel nadruk op wet- en regelgeving en compliance in plaats van op strategie en fundamentele gedragsverandering. Dit bleek uit de gesprekken die plaatsvonden tijdens de serie round tables voor commissarissen die in het najaar van 2021 en het voorjaar van 2022 door EY werden gefaciliteerd. 

Innovatie topprioriteit van commissarissen

De toekomst van veel organisaties valt of staat met het behalen van hun duurzaamheidsambities. Om als organisatie bestaansrecht te hebben en klimaat- en duurzaamheidsdoelstellingen te halen, zou innovatie topprioriteit van commissarissen en bestuurders moeten zijn. Hoe groter de innovatiekracht des te beter is een organisatie in staat mee te bewegen of zelfs vooruit te lopen op de snel veranderende omgeving.

Voor innovatie zijn drie vragen van belang:

• Is er genoeg innovatiekracht aan de top? Naast vernieuwende ideeën is het belangrijk dat er voldoende implementatiekracht is aan de top.
• Is het innovatieproces goed ingericht? Een goed gedocumenteerde structuur en een heldere governance zijn onontbeerlijk.
• Wat is het verdienmodel van de innovatie? Het is de taak van commissarissen scherp te blijven op het verdienmodel omdat er bij bestuurders blindheid kan ontstaan vanwege de focus op urgentere kortetermijnzaken.

Klimaatverandering en strategie

Als we het hebben over klimaatverandering dan gaat het tegenwoordig veelal over wet- en regelgeving en in veel mindere mate over verandering in gedrag. Om een duurzame bijdrage te leveren aan onze wereld en het klimaat is het essentieel daadwerkelijke resultaten te bereiken. Doe je dat door de bedrijfsvoering en activiteiten radicaal over een andere boeg te gooien of via de geleidelijke weg via wet- en regelgeving?

De commissarissen zijn het erover eens dat het onderwerp klimaat en ESG in brede zin een integraal onderdeel hoort te zijn van de strategie van het bedrijf. Daarbij is de rol van de commissaris om erop toe te zien dat de raad van bestuur het voortouw neemt in het begeleiden van de organisatie in de verandering. Het is belangrijk dat bestuurders samen met de commissarissen tot een strategie komen om de koerswijziging in te zetten naar een klimaatneutrale organisatie, waarbij de verantwoordelijkheden van het bestuur en de commissarissen transparant worden weergegeven.

Een deel van de commissarissen zien dit onvoldoende terug en ervaren het eerder als ‘save our ass’ dan een ‘save the world’ exercitie. Een andere groep commissarissen ziet het minder pessimistisch en benadrukt dat de wet- en regelgeving omtrent klimaat een goed middel is om een organisatie de juiste kant op te duwen omdat je hetgeen je rapporteert ook moet kunnen laten zien. 

Stakeholderdialoog in opgang door wet- en regelgeving

Wanneer we spreken over toezicht, gaat het niet langer alleen over toezicht op het bedrijf, maar over toezicht op het hele ecosysteem. Eind april 2021 publiceerde de Europese Unie de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Deze regelgeving verplicht bedrijven niet alleen te rapporteren over de milieu- en sociale impact van bedrijfsactiviteiten, maar deze informatie ook te laten controleren door een accountant.

De commissarissen zijn van mening dat CSRD kan helpen om de dialoog op gang te brengen en eerlijk te zijn over wat goed gaat en wat minder goed gaat. De commissarissen geven aan dat veel ondernemingen, positieve uitzonderingen daargelaten, nog onvoldoende zijn voorbereid op ontwikkelingen en vereisten rond niet-financiële informatie. Bij het aantrekken van nieuwe bestuurders moet er daarom meer aandacht zijn voor ‘duurzame’ executives.

Het is in de huidige tijd niet gemakkelijk goede mensen aan te trekken met als mogelijke gevolg onvoldoende kennis van de maatschappelijke onderwerpen zoals ESG. Commissarissen laten zich daarom graag adviseren door interne en/of externe adviseurs als het gaat om deze onderwerpen. 

De rol van de accountant

Op dit moment hebben de accountants als zij niet een expliciete opdracht hebben om ESG-informatie te controleren, de taak kennis te nemen van deze informatie in het bestuursverslag en eventuele materiele onjuistheden te signaleren op basis van hun zijn kennis van de gecontroleerde organisatie en/of opgedane informatie ten behoeve van de jaarrekening. De accountant geeft nog geen assurance. Overigens zijn er momenteel wel ondernemingen die expliciet aan de accountant vragen om zekerheid te geven bij hun duurzaamheidsverslagen of geïntegreerde verslagen. De Europese regelgeving wil naar de toekomst gezien het belang van niet-financiële informatie aan accountants vragen om deze informatie te controleren.

Duurzaamheid, hard gemaakt

Voor meer inspiratie over duurzaamheid en hoe EY bedrijven helpt de omslag te maken naar een duurzame toekomst, met inzicht in impact en advies over strategie en transformatie, kijkt u op ey.nl/sustainability.