Laten de niet-financiële prestaties de echte waarde van uw bedrijf zien?

Fink, wiens BlackRock 4,6 biljoen USD beheert en 200 miljard USD in duurzame beleggingen heeft uitstaan, draagt ook een argument aan dat wordt gedeeld door veel andere investeerders die ESG-prestaties volgen: goed omgaan met ESG-gerelateerde problemen duidt vaak op een uitstekende bedrijfsvoering.

In ons onderzoek onder investeerders constateren we dan ook brede steun voor ESG-gerelateerde thema's zoals genoemd in de Fink-memo. Meer dan 80% van de respondenten is het eens met vier beweringen met betrekking tot de punten van Fink:

• CEO's moeten elk jaar door de raad beoordeelde langetermijnstrategieën uitwerken.
• Bedrijven hebben milieugerelateerde en maatschappelijke factoren veel te lang niet als cruciaal beschouwd voor hun bedrijf.
• Voor duurzaam rendement door de jaren heen is een scherpere focus op ESG-factoren vereist.
• ESG-problemen hebben reële en kwantificeerbare effecten op de lange termijn.

Institutionele beleggers hebben de afgelopen jaren meer oog gekregen voor het belang van ESG-factoren. Drie jaar aan onderzoeksgegevens, interviews met investeerders, recente gebeurtenissen en wereldwijde initiatieven laten duidelijk zien dat ESG-gerelateerde informatie een steeds grotere rol speelt in de besluitvorming over investeringen.

Investeerders raadplegen in toenemende mate informatie die bedrijven verstrekken over hun activiteiten op ESG-gebied. Maar wat is voor bedrijven eigenlijk de belangrijkste drijfveer om deze informatie wereldkundig te maken?

Volgens de door ons ondervraagde investeerders worden de meeste bedrijven vooral gedreven door de wens een goede reputatie op te bouwen bij hun klanten. Voldoen aan wettelijke vereisten staat op de tweede plaats. Eisen van investeerders wegen ook mee, maar veel minder. Ditzelfde geldt voor het stimuleren van de aandelenwaarde.

Het risico van gestrande activa

Een ESG-gerelateerd risico dat investeerders in het bijzonder zorgen baart, wordt gevormd door de zogenaamde 'gestrande activa'. Deze kunnen ontstaan als gevolg van veranderingen in de regelgeving, maatschappelijke verwachtingen, ontwrichtende technologie of milieuomstandigheden. 29% van de respondenten geeft aan in de afgelopen 12 maanden het aandelenbezit in een bedrijf te hebben verminderd vanwege het risico op gestrande activa. 33% meldt het aandelenbezit in de toekomst waarschijnlijk nauwlettend in de gaten te gaan houden met het oog op dit risico.

Na de klimaatconferentie van Parijs in 2015, ook bekend als COP21 (21st session of the Conference of the Parties), stemden vertegenwoordigers van 195 landen in met de allereerste universele, wettelijk bindende wereldwijde klimaatovereenkomst die de opwarming van de aarde moet beperken tot minder dan 2 graden Celsius in vergelijking met het pre-industriële niveau.

De klimaatovereenkomst vereist van de partijen dat ze tegen het midden van de eeuw wereldwijd een jaarlijkse netto koolstofemissie van nul bereiken. De overeenkomst zal naar verwachting overal ter wereld een aanzienlijke verschuiving in het economische beleid veroorzaken. Deze zal zelfs verder gaan dan wat de landen in Parijs hebben voorgesteld. De financiële en economische markten zullen zich meer en meer gaan richten op nulemissietechnologieën en hernieuwbare energiebronnen, en zich afkeren van emissie-intensieve producten en diensten.

Ook als de uitdagende doelstellingen van 'Parijs' worden gehaald, zal de fysieke impact van het veranderende klimaat vrijwel zeker een stempel drukken op het functioneren van bedrijven. Investeerders eisen dan ook steeds vaker een plan waarin wordt beschreven hoe het bedrijf zich gaat aanpassen aan de verwachte veranderingen.

27% van de respondenten van ons onderzoek onder investeerders verwacht dat de doelstelling van de klimaatconferentie (minder dan 2 graden opwarming) zal leiden tot een enorme toename van door bedrijven openbaar gemaakte klimaatmaatregelen en gerelateerde risicobeheerstrategieën. De meerderheid (58%) verwacht een bescheidener toename hiervan. Slechts 15% van de ondervraagde investeerders verwacht weinig of geen veranderingen op het gebied van openbaarmakingen.

De ondervraagde investeerders zijn van mening dat de meest bruikbare bron van niet-financiële informatie voor het nemen van investeringsbeslissingen het eigen jaarverslag van een bedrijf is. 31% van de respondenten noemt dit 'essentieel' en 32% vindt het 'zeer nuttig'. Op de tweede plaats staan geïntegreerde rapporten. Deze zijn 'essentieel' voor 18% van de respondenten en 'zeer nuttig' voor 39%.

Hoewel het jaarverslag zeer belangrijk wordt geacht voor niet-financiële rapportage, is 60% van de ondervraagde investeerders van mening dat bedrijven niet alle ESG-risico's melden die van invloed kunnen zijn op de bedrijfsactiviteiten. Op dit punt wordt een uitgebreidere toelichting verwacht.

De kwaliteit van de gerapporteerde ESG-informatie wordt steeds beter (onderzoekers gebruiken robuustere indicatoren en leveren inzichtelijkere analyses), maar er is nog ruimte voor verbetering. Het zijn overigens vooral de largecapmultinationals die steeds beter worden in ESG-rapportage. Middelgrote en smallcapbedrijven scoren op dit punt aanzienlijk slechter.

Opvallend genoeg worden duurzaamheidsverslagen van bedrijven door investeerders nog niet als 'essentieel' bestempeld. Ondanks het enthousiasme voor en de brede acceptatie van duurzaamheidsverslagen en maatschappelijke jaarverslagen binnen bedrijven blijkt uit onze bevindingen dat het potentieel hiervan niet wordt benut. Minder dan de helft van de respondenten (44%) beschouwt duurzaamheidsverslagen van bedrijven als zeer nuttig of essentieel. Een goed uitgewerkt duurzaamheidsverslag, niet gehinderd door de op de korte termijn toegespitste doelstellingen van financiële rapportage, kan ook andere bronnen van bedrijfskapitaal met een reële impact op de gepercipieerde waarde (zoals natuurlijk, sociaal en menselijk kapitaal) de ruimte geven die deze verdienen.

Op de vraag of bepaalde informatie hen ertoe zou brengen hun investeringsplan te wijzigen, geeft 39% van de ondervraagde investeerders aan dat het risico op of een geschiedenis van slechte governance reden zou zijn onmiddellijk af te zien van een investering. 32% zegt ditzelfde te doen bij bedrijfsactiviteiten waar een mensenrechtenrisico aan kleeft. 20% ziet van een investering af als gegevens en claims onvoldoende kunnen worden geverifieerd.

De belangrijkste reden om een investering te heroverwegen, is voor 76% van de respondenten het risico op of een geschiedenis van slechte prestaties op milieugebied, gevolgd door het risico op schaarste van hulpbronnen (75% van de respondenten) en risico's als gevolg van de klimaatverandering (71%).

De ondervraagde investeerders geven aan dat ze niet-financiële informatie in ongeveer gelijke mate gebruiken in alle fasen van de besluitvorming over een investering: het onderzoeken van de dynamiek en regulering van de branche, het bepalen van risico's en prognoses, het aanpassen van de waarde aan de hand van gesignaleerde risico's, het nemen van een beslissing over toewijzing en diversificatie van activa, en het beoordelen van beleggingsresultaten. De fase van brancheonderzoek kent het hoogste percentage investeerders dat 'gewoonlijk' of 'vaak' rekening houdt met niet-financiële informatie.

Uit het onderzoek blijkt ook dat investeerders veel aandacht hebben voor toezicht door het bestuur en het auditcomité, wat doorgaans wordt gezien als een cruciale factor voor goede corporate governance en effectief risicobeheer. Toezicht door het bestuur en toezicht door het auditcomité worden door de ondervraagde investeerders beide belangrijk gevonden. Vergelijkbare aantallen respondenten beschouwen dit als 'essentieel' of 'zeer nuttig'.

Wij zijn van mening dat er op drie hoofdgebieden actie moet worden ondernomen:

1. Voldoe aan de verwachtingen van investeerders en potentiële investeerders

• Hanteer een langetermijnvisie: Voorzie in de behoeften van investeerders door hen te informeren over de belangrijkste milieugerelateerde, maatschappelijke en economische aspecten die van invloed kunnen zijn op de waardeontwikkeling van uw bedrijf op de langere termijn. Leg ook uit welke stappen u neemt om deze aspecten optimaal te beheren.
• Verdiep u in de belangrijkste trends wereldwijd: Ontwikkel inzicht in wat de komende decennia de koers van de branche mogelijk kan sturen of verstoren. Breng bestaande risico's in evenwicht met toekomstige kansen om investeerders te laten zien dat uw bedrijfsmodel klaar is voor de toekomst.
• Pak klimaatgerelateerde risico's aan: Nu er een wettelijk kader bestaat om tegen het midden van de eeuw een CO2-neutrale wereldeconomie te hebben gerealiseerd, verwachten investeerders dat u veel werk maakt van uw informatie ten aanzien van maatregelen op klimaatgebied. Er wordt niet alleen van u verwacht dat u rapporteert over de directe effecten van uw bedrijfsactiviteiten op de uitstoot van broeikasgassen, maar u zult waarschijnlijk ook in moeten gaan op de potentiële fysieke effecten van de klimaatverandering op uw activa en toeleveringsketen. Bovendien willen investeerders graag weten of uw huidige bedrijfsmodel nog wel levensvatbaar is in een CO2-neutrale toekomst en zo niet, wat u daaraan gaat doen.
• Wijs kapitaal en infrastructuur toe aan ESG-aspecten: Investeerders zijn het erover eens dat de milieugerelateerde en sociale aspecten van bedrijfsactiviteiten van fundamenteel belang zijn en te lang zijn genegeerd. Evalueer of er voldoende kapitaal is toegewezen aan de implementatie van processen en procedures die nodig zijn om ESG-kwesties aan te pakken en te blijven voldoen aan de regelgeving.

2. Benut kansen om de prestaties van uw organisatie voor het voetlicht te brengen

• Vertrouw op het bewijs: Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat bedrijven die hoog scoren op het gebied van duurzaamheid, beter presteren dan hun concurrenten en de markt in het algemeen. Investeren in manieren om milieugerelateerde en maatschappelijke risico's goed te beheren, kan zich dan ook uitbetalen in klinkende munt.
• Bepaal zelf de agenda: Investeerders weten hoe belangrijk ESG-aspecten zijn voor de prestaties van uw bedrijf, maar beoordelen de informatie hierover nog steeds grotendeels op niet-gestructureerde wijze. Dit biedt u de kans om de touwtjes in handen te nemen en de aandacht te vestigen op uw inzicht in toekomstige risico's en kansen, en op de wijze waarop u hiermee omgaat.
• Zorg voor betrokken stakeholders: Betrek een representatieve groep stakeholders bij de discussie over welke aspecten van uw bedrijfsvoering het belangrijkst zijn en houd hen op de hoogte van de voortgang.
• Maak de inbreng van het bestuur zichtbaar: Investeerders geven aan dat ze verwachten dat het bestuur achter uw strategie en de openbaar gemaakte informatie staat. Door het bestuur vroegtijdig bij het proces te betrekken, kunt u zorgen voor de governance die van u wordt verwacht. Ook wordt zo de kans verkleind dat u een richting inslaat die tegen de verwachtingen indruist.
• Ontwikkel een overkoepelende visie op uw rapportage: Ga na hoe u de diverse vormen van rapportage kunt verbinden of integreren. Zo vermijdt u het risico dat er rapporten worden geproduceerd die niet op elkaar aansluiten of, in het ergste geval, elkaar tegenspreken.

3. Richt u op de essentie

• Houd u bij de feiten: U moet voorkomen dat uw informatie wordt gezien als een vorm van windowdressing op het gebied van duurzaamheid. Houd het daarom altijd concreet en feitelijk. Een goedgeschreven rapport verwoordt de milieugerelateerde, economische en maatschappelijke risico's en kansen die het belangrijkst zijn voor uw stakeholders, evenals de mogelijke impact hiervan op uw bedrijf, nu en in de toekomst. Een focus op positieve, maar minder concrete aspecten kan uw geloofwaardigheid ondermijnen.
• Wees transparant: Investeringsbeslissingen worden altijd beïnvloed door de ESG-prestaties van uw bedrijf, of u er nu over rapporteert of niet. Met transparantie over de uitdagingen waarmee uw bedrijf wordt geconfronteerd en over hoe u deze het hoofd denkt te bieden, bereikt u meer dan met een rapport waarin alleen de positieve aspecten van uw bedrijfsvoering worden belicht. Rapportage over ESG-gerelateerde aspecten hoort ook zelf een uitdaging te zijn. Als dat niet het geval is, moet u zichzelf afvragen of u investeerders daadwerkelijk iets vertelt dat ze nog niet weten.
• Zorg voor bevestiging door externe partijen: Onafhankelijke beoordeling en verificatie is een belangrijk onderdeel van het rapportageproces. Meer dan twee derde van de investeerders bestempelt dit namelijk als 'zeer nuttig' of zelfs 'essentieel'. Als u hierbij alle belangrijke aspecten en gegevens betrekt, draagt dit in hoge mate bij aan de geloofwaardigheid van uw rapportage, niet alleen bij investeerders, maar bij alle stakeholders.