Waarom de controller steeds groener wordt

In de financiële kolom

Deze verschuiving – van shareholder naar stakeholder value – raakt het financiële werkveld. Het onderwerp verplaatst zich van de duurzaamheidsafdeling naar de financiële kolom. Duurzaamheidsmedewerkers zijn goed in het opstellen van bijvoorbeeld een klimaatbeleid, maar de kennis van rapporteren ligt toch vaak in de financiële kolom, bij de controller. Denk hierbij aan betrouwbare stuurinformatie opleveren en de AOIC inrichten.

Startpunt verslaggeving

Het vakgebied Management Control verbreedt dan ook. Naast puur financiële indicatoren, wordt het verzamelen, rapporteren en verwerken van niet-financiële indicatoren steeds belangrijker. Een goed voorbeeld is de aanpak van Eneco. Thomas Heerink (group controller bij Eneco) legt uit: “Als startpunt voor de niet-financiële verslaggeving benoemt Eneco jaarverslagthema’s die externe en interne stakeholders het belangrijkst vinden die worden gekoppeld aan het interne sturingskader (strategische KPI’s), de richtlijnen van het Global Reporting Initiative (GRI) en de Sustainable Development Goals. Kortom, de rapportage over hun strategische voortgang bestaat voor het grootste deel uit niet-financiële informatie.”

Verder dan de euro

Een controller gaat ook anders om met niet-financiële informatie. Financiële informatie kent maar één meeteenheid: de euro. Niet-financiële informatie kan echter wel zeven of acht verschillende dimensies bevatten, met een grote variëteit aan definities. Kortom, de waarde van de organisatie wordt niet meer alleen uitgedrukt in euro’s. Hoe beoordeel je nu de juistheid en betrouwbaarheid van al deze informatie? Dit vraagt om kennis van de operationele ‘business’ (inhoudelijke toetsing) en van IT-systemen (betrouwbaarheid van de totstandkoming).

Valkuil

Toch is er wel een vergelijking mogelijk. Bij de ‘impact measurement’ proberen we alle rekeneenheden van eurotekens te voorzien. Het ene kilowattuur is tenslotte het andere niet. Binnen de gezondheidszorg en bij verzekeringsmaatschappijen gaat het bijvoorbeeld over kwaliteit van leven. Wat is het leven waard? Dat is een heel ethische discussie. Een grote valkuil kan zijn als een organisatie het alleen probeert. De sturing van een onderneming kent heel veel KPI’s waarbij een bedrijf vaak de KPI’s kiest die het beste voor het bedrijf zijn. Belangrijk is om je ogen als bedrijf open te houden. Om van elkaar te leren, moet je ook weten wat andere bedrijven in de sector belangrijk vinden. Kijk dan ook naar de breedte. Wat zijn relevante KPI’s en welke normering past hierbij? Vraag jezelf af hoe geloofwaardig het is als je zelf kiest wat je rapporteert. De vraag is namelijk of dat ook KPI’s zijn die stakeholders belangrijk vinden.

Finance & Control

Kortom, de controller vervult een wezenlijke rol in het meetbaar maken van duurzaamheid, transparantie en maatschappelijk verantwoord ondernemen. De controller vormt een ‘spin in het web’ bij het verzamelen van niet-financiële stuurinformatie. Duurzaamheidsmedewerkers doen vaak open en eerlijk hun werk, maar weten niet wat de gevolgen voor de rapportage zijn. Verder gevorderde bedrijven werken op onderdelen al met een informatiesysteem voor duurzaamheidsinformatie, maar vaak zijn het ‘aan elkaar geknoopte’ Excel-bestanden.

Verder is er een professionaliseringsslag nodig als het aankomt op transparante rapportage gezien het toenemende belang van niet-financiële informatie voor de sturing van de onderneming en de toenemende vraag van stakeholders. Finance & control heeft hier in mijn ogen een voortrekkersrol.