We hebben behoefte aan rust op het gebied van fiscale regelgeving

Wat vindt u van het idee dat financiële instellingen een rol als poortwachter op zich nemen als het gaat om de belastingmoraal van hun klanten?

“Uiteraard is het goed om de rotte appels te identificeren, maar kun je van een financiële instelling verwachten dat ze in staat is de motieven te doorgronden van een Spaanse investeerder uit de olie-industrie die met vijftig miljoen euro naar Nederland komt? Instellingen weten het niet en kunnen het ook nergens aan toetsen. Er is bovendien sprake van een grijze zone. Ik vergelijk het altijd met een gevangenismuur: je staat binnen of buiten. Belastingontwijking is binnen de grenzen van de wet vaak gewoon mogelijk. Wat mij betreft gaat het primair om de bedoeling van de wet. Probleem daarbij is wel dat die grijze zone heel moeilijk te definiëren is. In het ene land geldt iets als belastingontduiking, terwijl het in een ander land als ontwijking wordt gezien. Een duidelijk beeld is er niet, daar zit precies het probleem.”

Kun je in een tax policy vastleggen wat fiscaal betamelijk is en wat niet?

“Moeilijk. We hebben in alle 28 EU-lidstaten geïnventariseerd hoe men witwassen, belastingontwijking en belastingontduiking definieert. Daaruit blijkt dat je in het ene land al vanaf één euro aan de verkeerde kant van de streep zit terwijl dat in een ander land pas vanaf vijftigduizend euro het geval is. We staan overigens nog maar aan het begin van een periode waarin het tamelijk nieuw is dat het niet betalen van belasting als crimineel, ja zelf als witwassen wordt bestempeld. Men ziet het als stelen van de maatschappij. Dat onderstreept het belang om te weten wat wel en niet mag.”

Zouden de zogenoemde hallmarks van het Mandatory Disclosure Rules de deelnemers in het fiscale ecosysteem niet wat meer handvatten kunnen bieden?

“Het gaat om subjectieve indicatoren die zich in de praktijk moeten ontwikkelen. Los daarvan moet ik nog zien in hoeverre belastingadviseurs bereid zijn om hun klanten te verklikken bij de belastingautoriteiten. Bovendien is het weer een heleboel papierwerk. Het lijkt mij verstandiger als belastingadviseurs in internationaal verband onderling normen afspreken over wat acceptabel is en wat niet.”

Wat is uw persoonlijke ambitie?

“Persoonlijk vind ik dat we naar een situatie moeten gaan waarin we ten minste tien procent terughalen van alle belasting die nu wereldwijd niet betaald wordt. Dat hoeft overigens niet alleen door slecht gedrag van burgers of bedrijven te komen, het kan ook zo zijn dat de nationale fiscus in sommige landen niet goed functioneert. Alles bij elkaar praat je over een bedrag van 660 miljard euro. Als we daarvan 66 miljard terughalen, dan kunnen we educatie wereldwijd garanderen en honger stoppen. Als we met elkaar een grote mate van transparantie realiseren, denk ik dat die 66 miljard haalbaar is. Belastingplichtigen zullen als gevolg van dreigende naming and shaming hun foute gedrag aanpassen.”

Kunt u iets zeggen over de effectiviteit van belastingmaatregelen bij het tegengaan van belastingontwijking?

“Dan is overduidelijk dat de automatische uitwisseling van informatie tussen belastingautoriteiten daaraan de grootste bijdrage levert. Voor andere maatregelen is dat effect veel minder zichtbaar. Over de bijdrage die de BEPS (Base Erosion and Profit Shifting) actieplannen gaat leveren zijn we sceptisch. Er is gewoon nog heel veel te doen.”