Het effect kan dus zijn dat we straks verschillende aanpakken krijgen en ook tempoverschillen in de uitvoering. Is dat niet onwenselijk voor deelnemers die geruisloos moeten kunnen overstappen als ze bijvoorbeeld van baan wisselen?
“Mijn ervaring is dat vrijwel niemand naar zijn pensioenregeling kijkt bij de overstap naar een andere werkgever. Helaas, zou ik zeggen, want dat zou natuurlijk wel moeten.”
Het financieringsvraagstuk dat ontstaat door de wijziging van het stelsel heeft nog nauwelijks media-aandacht. Terwijl dit misschien wel een van de belangrijkste punten is. Hoe kijkt u daar tegen aan?
“Dat is medialogica. Die richt zich op kortetermijneffecten en heeft minder interesse in complexe vraagstukken onder de motorkap. Er is veel belangstelling voor zaken als hoe we de pensioenleeftijd bepalen en hoe we omgaan met de dekkingsgraden in tijden van lage rente. Tot op heden is er minder aandacht voor de techniek en hoe je zonder schokken een transitie in de financiering kunt maken, terwijl dat inderdaad een van de grote onderwerpen is. Ergens begrijp ik dat, want techniek is niet zo sexy, maar wel heel belangrijk. Pensioen is echt een thema voor een kleine groep specialisten. Ik denk dat 99,9% van de Nederlanders geen idee heeft wat een pensioencontract is.”
Er is ook twijfel of we bij de huidige lage rentestanden de ambitie van 75% van het gemiddelde salaris wel waar kunnen maken met de huidige premieniveaus?
”Ik kan als Minister van Sociale Zaken behoorlijk veel, maar ik kan de rente niet bepalen. Toch zetten we met het nieuwe stelsel ook een belangrijke stap als antwoord op de discussie over de rente. In het oude stelsel kon je als pensioenfonds een prima rendement op je beleggingen neerzetten en ondanks dat toch de dekkingsgraad zien afnemen omdat de rekenrente om de verplichtingen contant te maken daalde. Dat kan in het nieuwe stelsel niet meer. We schaffen de buffer af en vertalen rendement rechtstreeks naar de hoogte van het pensioen. De consequentie daarvan is dat verhogingen sneller worden toegekend, maar ook dat er tegenvallers kunnen zijn in het rendement en juist daarom is het zo belangrijk om goed te communiceren hoe het systeem werkt.”