1. Houd oog voor je (nieuwe) lange-termijn doelen
Juist in turbulente tijden is het van cruciaal belang om de toekomst op lange(re) termijn niet uit het oog te verliezen. Deze focus op de lange termijn is een onderscheidende factor van het familiebedrijf die we niet verloren moeten laten gaan. Vergelijk het als een boot op zee die door de golven, de wind en de stroming in alle richtingen wordt meegevoerd. Het is essentieel voor de schipper om te weten welk punt op de horizon de eindbestemming is en alle zeilen bijzet om daar aan te komen. Logischerwijs zijn opvolgers nu bezig met het doorstaan van de eerste heftige golven zodat het schip niet zal breken.
Tijn van Elderen, CEO bij Brabantia (ook een familiebedrijf ) geeft hierover het volgende advies: “Kostenbesparingen zullen hoog op de agenda staan. Vergeet echter niet om ook na te denken over de periode die hierna zal aanbreken. Pak kansen die zich voordoen, ook wanneer deze normaliter niet per se als eerst gekozen zouden worden en zet in op innovatie! “
Waar de opvolger in het familiebedrijf vol vertrouwen start aan zijn of haar taken in het familiebedrijf, van kinds af aan gevoed is met alle ins en outs van de organisatie, de passie van de voorgaande generaties en een zeer hoge mate van betrokkenheid en vertrouwen, blijkt de daadwerkelijke kunst van het leidinggeven een vak apart. Dit maakt de opvolger in sommige situaties onbewust onbekwaam.
2. Reflecteer en maak gebruik van kennis en ervaring van derden
Als buitenstaanders is het natuurlijk makkelijk praten. Wel merken we op dat de opvolgers zichzelf kunnen over-classificeren en geneigd zijn te weinig deskundigheid of ervaringen in te winnen. Ons advies zou ten eerste zijn om kritisch te blijven op je eigen capaciteiten en een continue zelfreflectie toe te passen. Ten tweede is het belangrijk om je te laten ondersteunen op de punten waar je zelf ervaring of capaciteit mist. Blijf daarom ontvankelijk voor kennis en ervaring. Dit kun je extern inwinnen, maar zoek dit in eerste instantie dichtbij. Denk daarbij aan ouders die (deels) niet meer actief zijn in het bedrijf, de Raad van Commissarissen en gelijkgestemde bedrijven die in dezelfde situatie verkeren. Dit kan zorgen voor de gewenste helikopterview en heldere doelen.
Een crisis biedt ook kansen. En zeker voor opvolgers. Voor opvolgers is dit namelijk het moment om zich te positioneren als de nieuwe leider (zover dit nog niet duidelijk was) en/of aan de buitenwereld te bewijzen dat zij niet alleen de nieuwe leider zijn, maar ook de juiste. Het familiebedrijf kenmerkt zich namelijk door sterk leiderschap mét behoud van een sterk familiegevoel, een hoge mate van betrokkenheid en sociale verbinding. Als een opvolger deze aspecten op een juiste manier combineert en in ogenschouw neemt, toont hij of zij krachtig leiderschap. Immers kan een aanwijsbare leider helpen bij snelle besluitvorming en het hebben van daadkracht.
Daisy Vliegenthart-Goedhart, CDA statenlid Gelderland (voor familiebedrijven) voegt hierover toe: “Besteed tevens aandacht aan de onzekerheid die nu heerst. Het oog voor hoe een crisis je raakt op zowel privé als zakelijk gebied mag niet onderbelicht blijven.”
