Hoofdstuk 1
Strategieën voor groei
Middelgrote bedrijven benutten de voordelen van disruptieve verandering, breiden uit tot voorbij de landsgrenzen en creëren nieuwe kansen.
Ruim een derde (34%) van alle familiebedrijven verwacht een groei met dubbele cijfers (10% of meer), vergeleken met een kwart (26%) van de niet-familiebedrijven.
Het percentage ondervraagde bedrijven dat een groei met dubbele cijfers verwacht, is negen procentpunten gestegen ten opzichte van 2017. Het aantal bedrijven dat een groei tussen 6% en 10% verwacht, is 16 procentpunten hoger dan vorig jaar. Verder maakt geen van de ondervraagde bedrijven een negatieve groei door, terwijl in 2017 vijf procent van het totale cohort met dalende omzetten te kampen had.
"We zien hier twee factoren aan het werk", zegt Marnix van Rij, Family Business Leader bij EY Global. "Middelgrote bedrijven over de hele wereld benutten de voordelen van disruptieve verandering, breiden zich internationaal uit en creëren nieuwe zakelijke kansen. Maar daarnaast zien we dat familiebedrijven profiteren van hun grote flexibiliteit en gestroomlijnde besluitvorming om sneller te ageren dan andere bedrijven".
Familiebedrijven geven vaker prioriteit aan toegang tot nieuwe buitenlandse markten als groeistrategie (27%, vergeleken met 22% van de niet-familiebedrijven).
"We zien veel potentieel in uitbreiding naar Zuidoost-Azië", meldt Niccolò Ricci, CEO van Stefano Ricci, een Italiaans luxemerk voor herenkleding. "Vietnam, de Filipijnen, Thailand en Cambodja zijn landen waar ik grote kansen zie. We hebben bijvoorbeeld net een boetiek geopend in Phnom Pen. We zitten al in Singapore en Macau, waar we later dit jaar een derde boetiek openen, dus in de hele regio is volop potentieel voor ons".
Zoals in alle enquêteresultaten voor 2018 te zien is, wordt de grootste groei gerealiseerd in de economieën van Azië-Pacific, met name India en China. In deze economieën verwacht ruim 70% van de familiebedrijven dit jaar een groei met dubbele cijfers.
"De investeringen van president Xi in grootschalige projecten, zoals het Belt & Road Initiative, Made in China 2025 en de ontwikkeling van een Silicon Valley in de Greater Bay Area samen met de ambitie om nieuwe technologieën (AI, robotica en biotech) te domineren, houden allemaal aanzienlijke kansen in voor Chinese millennials", zegt dr. Roger King, hoogleraar financiën aan de Business School van de Hong Kong University of Science & Technology.
Hoofdstuk 2
Versterking van eigen talent
Familiebedrijven hebben in vergelijking met andere bedrijven meer aandacht voor talent als aanjager van groei.
Net als vorig jaar hebben familiebedrijven in vergelijking met andere bedrijven meer aandacht voor talent als aanjager van groei. Bijna de helft (49%) is van plan om in 2018 mensen fulltime aan te nemen, vergeleken met 38% van de niet-familiebedrijven.
"We zien dat familiebedrijven proberen schaars talent te behouden", zegt Van Rij, "waarbij ze gebruikmaken van hun vaardigheden in het motiveren van personeel op langere termijn, terwijl ze doelbewust ook jong digitaal talent willen aantrekken voor hun organisaties".
Diversiteit is flink hoger op de wervingsagenda van middelgrote bedrijven komen te staan: 40% van de respondenten geeft dit de hoogste prioriteit, vergeleken met 3% in 2017. Er zijn legio onderzoeken die aantonen dat diversiteit een belangrijke bijdrage levert aan de efficiëntie, het succes en de besluitvorming van teams. Daarom is goed te zien dat leiders van middelgrote bedrijven de aantoonbare voordelen van diverse teams willen benutten.
"Ik werk nu bij Örum Oy Ab, een auto-onderdelenbedrijf", zegt Maria Aminoff, Deputy Chairman van Mercantile Oy Ab, de familieholding van een aantal Finse bedrijven die eigendom zijn van de familie Aminoff. "Lange tijd was ik de enige vrouw in het bestuur, maar we hebben kort geleden een nieuw bestuurslid aangenomen en ik wilde graag een vrouw. Zelfs in sterk door mannen gedomineerde sectoren, zoals de autobranche, denk ik dat vrouwen veel te bieden hebben".
In familiebedrijven lijkt het bedrijfsklimaat iets gunstiger te zijn voor succesvolle vrouwelijke leiders dan in andere bedrijven. In 9% van de familiebedrijven staat een vrouw aan het roer (vergeleken met 3% bij de andere ondervraagde bedrijven) en 24% van het bestuur van familiebedrijven bestaat uit vrouwen. De leiders van familiebedrijven erkennen echter dat ze nog veel werk hebben te verzetten op dit gebied, en voor velen (40%) staat diversiteit nog steeds boven aan de wervingsagenda.
Ook talent met gespecialiseerde vaardigheden krijgt meer aandacht (11 procentpunten hoger dan in 2017) en komt nu met 16% op de tweede plaats, na diversiteit.
"Wij vinden het enorm belangrijk dat in het onderwijs een solide fundament wordt gelegd voor bètavakken als natuurwetenschap, technologie, engineering en wiskunde. Daarom besteden we veel tijd aan samenwerking met scholen en universiteiten", zegt Craig Wilson, Managing Director van Williams Advanced Engineering. "Maar dit blijft een druppel in de oceaan, vergeleken met de grote vraag naar gekwalificeerde mensen met een goede basis in bètavakken in de hele sector".
Talent wordt steeds mobieler. "Familiebedrijven maken gebruik van hun specifieke eigenschappen, waarmee ze extra loyaliteit en vertrouwen kunnen kweken om schaars talent aan te trekken", zegt Van Rij.
"Ik denk dat mensen graag bij familiebedrijven werken omdat ze dan voelen dat ze deel uitmaken van een visie, van iets met een eigen karakter, terwijl de eigenaren van het bedrijf naast hen werken", zegt Brett Franklin, lid van de tweede generatie leiders van Franklin Companies, een vastgoedbedrijf in San Antonio dat zich bezighoudt met het ontwikkelen, bouwen en beheren van seniorenwoningen.
Een focus op talent wordt ook vaak genoemd als factor om de groei van familiebedrijven te kunnen versnellen. Het is zelfs de meest genoemde optie, met meer dan een derde van de antwoorden (34%), een stijging van 7 procentpunten ten opzichte van 2017 en 5 procentpunten hoger dan bij niet-familiebedrijven.
Hoofdstuk 3
Uitdagingen voor de groei
Trage wereldwijde groei wordt het vaakst genoemd als extern risico voor groei.
Gezien de focus van de zakelijk leiders van familiebedrijven op internationale expansie, is het niet verrassend dat door een derde (33%) van de ondervraagde familiebedrijven trage wereldwijde groei het vaakst als extern risico voor de groei wordt genoemd. Dit is 9 procentpunten meer dan bij niet-familiebedrijven en maar liefst 17 procentpunten meer dan het op één na meest genoemde externe risico: trage lokale groei.
Maar als het gaat om uitdagingen dichter bij huis, komt een ontoereikende cashflow op de eerste plaats. Dit interne risico wordt genoemd door ruim een derde (35%) van de leiders; een stijging met 21 procentpunten ten opzichte van 2017. "Bij omzetgroei zonder streng kasstroombeheer kan de cashflow onder druk komen te staan", zegt dr. Joseph Astrachan, professor emeritus aan Kennesaw State University. "Tijdens het verkennen van nieuwe markten worden de voorwaarden voor uitstaande vorderingen vaak versoepeld. Aanpassing aan nieuwe patronen van inkomende en uitgaande kasstromen vereist een grondige data-analyse".
De druk op het werkkapitaal wordt niet gecompenseerd door een betere toegang tot kapitaal, waar nauwelijks sprake van is. "Het probleem is niet de beschikbaarheid van langetermijnfinanciering", zegt Van Rij, "maar het tijdig vinden van werkkapitaal om te reageren op de snel veranderende zakelijke omstandigheden".
Hoofdstuk 4
Verandering omarmen
Net als alle leiders van middelgrote bedrijven hebben ook de CEO's van familiebedrijven grote haast om AI te omarmen.
De 'digitalisering van alles' wordt al een hele tijd voorspeld, maar ontwikkelt zich nu in zo'n hoog tempo dat CEO's van familiebedrijven, net als de leiders van andere middelgrote ondernemingen, zich haasten om AI te omarmen. Net als bij alle ondervraagden is 62% van de zakelijk leiders van familiebedrijven van plan om binnen twee jaar met AI te gaan werken, een reusachtige stijging met 56 procentpunten ten opzichte van 12 maanden eerder.
"Er zijn bepaalde functies binnen het bedrijf, bijvoorbeeld in de fabriek, die op termijn volledig geautomatiseerd kunnen worden. Ik zie dat wel gebeuren", zegt Ibrahim Ashemimry, medeoprichter en voorzitter van Munch Bakery in Jeddah. "We zien ook mogelijkheden voor driedimensionaal printen. Een speciale cake maken met een 3D-printer, dat zou een droom zijn die uitkomt. Ook AI biedt ons bedrijf grote potentiële voordelen, bijvoorbeeld door de klantbetrokkenheid via ons e-commerceplatform te vergroten of door met onze ERP-systemen beter te voorspellen wat we moeten produceren".
Cognitieve systemen transformeren bijna elk onderdeel van de bedrijfsprocessen, van routinematige backofficeprocessen tot en met de klantervaring. De leiders van bijna een op de drie familiebedrijven (29%) maken gebruik van technologie om de productiviteit te verbeteren. Bijna een kwart (24%) beschouwt sectorconvergentie als de disruptieve megatrend met de grootste impact op het bedrijf (op de eerste plaats staan demografische verschuivingen, met 33%).
"Ik zie alleen maar kansen met digitalisering", zegt Ingrid Faber van het Nederlandse familiebedrijf Pooling Partners, de toonaangevende full-service pooler en leverancier van houten pallets en kisten in Europa. "De onderliggende bitcointechnologie (distributed ledgers) kan in principe ook van nut zijn voor ons bedrijf. Ik heb het dan niet over beleggen in bitcoins, maar over de mogelijkheden van deze technologie voor ons bedrijf en onze activiteiten".
"Ik verwacht dat de automatisering van de palletproductie in ons bedrijf verder zal toenemen. Deze processen zijn in de loop van de tijd steeds verder gerobotiseerd, waardoor de productie sneller en betrouwbaarder is geworden", voegt ze eraan toe.
Deze opvattingen zijn ook terug te vinden in de enquêteresultaten van onze EY Growth Barometer 2018. De voor deze enquête ondervraagde zakelijk leiders zeggen dat investeringen in technologie zullen leiden tot transformatie van processen (31%), verbetering van de klantervaring (21%) en nieuwe bedrijfsmodellen (21%). Bedrijven bevinden zich in verschillende stadia voor wat betreft de invoering van AI, maar niemand twijfelt aan de cruciale rol die AI in de toekomst gaat spelen.
Verwant artikel
Hoofdstuk 5
Innovatie: aanjagers en strategieën
Regelgeving is een nieuwe aanjager voor innovatie.
Regelgeving wordt nu door ruim een kwart (27%) van de leiders van familiebedrijven wereldwijd genoemd als aanjager voor innovatie (slechts 2 procentpunten minder dan winstgevendheid). Dit is een stijging met 14 procentpunten ten opzichte van 2017.
"We hebben gezien welke impact de regelgeving voor CO2-uitstoot had op het versnellen van innovaties in elektrische voertuigen", zegt Van Rij, "en nieuwe Europese wetgeving voor gegevensprivacy gaat een nieuwe subsector voortbrengen van startups die bedrijven helpen aan de strenge nieuwe regels te voldoen".
Bijna een vijfde deel (17%) van de zakelijk leiders van familiebedrijven bevordert innovatie door externe allianties aan te gaan. Deze externe allianties kunnen allerlei vormen aannemen, van projectmatige samenwerking tot complete supply chain-ecosystemen. Andere bedrijven zoeken systematisch naar startups die hun innovatiestrategie kunnen versnellen.
"We zijn onlangs een samenwerkingsverband met de vermogensbeheerder Foresight Group aangegaan om een seedfonds van £ 20 miljoen te creëren", zegt Craig Wilson, Managing Director van Williams Advanced Engineering, onderdeel van het Britse Grand Prix Engineering. "Het idee is dat we bedrijven gaan selecteren om in te investeren, zodat ze kunnen profiteren van onze expertise en het financiële inzicht van Foresight".
Naarmate de veranderingen elkaar steeds sneller opvolgen, wordt de flexibiliteit van een bedrijf steeds belangrijker om te overleven en te groeien. Wereldwijd is snelle besluitvorming volgens CEO's de belangrijkste factor om flexibeler te worden (27% van de antwoorden). Zakelijk leiders van familiebedrijven denken daar hetzelfde over.
"Eigenaren van familiebedrijven zijn nauw betrokken bij het beheren en uitvoeren van de strategie", zegt Thomas Zellweger, hoogleraar bedrijfskunde aan de Universiteit van St. Gallen en gespecialiseerd in familiebedrijven. "Daardoor kunnen ze sneller beslissingen nemen en die ook sneller ten uitvoer brengen. Maar tegelijkertijd kunnen ze tijdens periodes van onzekerheid rustig afwachten tot er duidelijkheid komt, en vervolgens snel handelen wanneer dat later in de cyclus beter uitkomt".
Een kwart (25%) van de leiders van familiebedrijven zegt op het hoge veranderingstempo te reageren door minstens de helft van de tijd te besteden aan toekomststrategieën. Onder de leiders van niet-familiebedrijven is dat 8 procentpunten minder. Van degenen die zelfs dit niet genoeg vinden, zijn vier op de tien (40%) op zoek naar een bredere groep managers om bepaalde operationele activiteiten over te nemen, zodat de leiders meer tijd overhouden om zich te focussen op de toekomst.
"Familiebedrijven zijn gericht op duurzame groei en beschermen hun bedrijfsactiva op lange termijn. Er zijn minder mensen betrokken bij de beslissingen, die sneller worden genomen met een dosis intuïtie, dus niet alleen op basis van informatie. In die zin zijn ze meer ondernemend. Tegelijkertijd langetermijndenkend en ondernemend zijn, is een luxe die beursgenoteerde en andere niet-familiebedrijven zich niet vaak kunnen veroorloven", zegt Abdulrahman M. AlBassam van de industriële bedrijvengroep die zijn naam draagt.
Samenvatting
Dankzij hun langetermijnfocus kunnen familiebedrijven strategischer opereren en voor de langere termijn investeren in zowel mensen als technologie en ook sneller inspelen op het hoge veranderingstempo. Ze groeien sneller en nemen meer mensen aan dan andere bedrijven.
