Jak wynika z wydawanych w ostatnim czasie wyroków sądów administracyjnych (m.in. wyroki NSA z 20 sierpnia 2019 r., sygn. akt II FSK 3011/17 oraz z 18 października 2018 r., sygn. akt II FSK 1369/18), zarówno byli, jak i obecni członkowie zarządu spółek kapitałowych coraz częściej zobowiązywani są do uregulowania z własnego majątku zaległości podatkowych spółek, które powstały w czasie sprawowania przez nich swojej funkcji.
Obowiązek zapłaty podatku przez członków zarządu ustalany jest przez sądy i organy w oparciu o instytucję tzw. odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe osób trzecich. Co istotne, dla zobowiązania członków zarządu do uregulowania zaległości podatkowej spółki bez znaczenia jest to, czy członkowie zarządu faktycznie prowadzili sprawy spółki lub weryfikowali jej rozliczenia podatkowe oraz czy uchwała o powołaniu w skład zarządu nie była wadliwa, a samo powołanie zostało ujawnione w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Zgodnie ze wspomnianymi przepisami OP, organy podatkowe mogą zwrócić się o zapłatę podatku do członka zarządu w przypadku, gdy egzekucja zobowiązań podatkowych z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Jednocześnie, członek zarządu może uwolnić się od odpowiedzialności tylko w przypadku wskazania mienia spółki, z którego organ będzie mógł wyegzekwować znaczną część zaległości, bądź też w razie zastosowania radykalnych i rzadko spotykanych w praktyce środków w postaci zgłoszenia we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki lub wszczęcia postępowania restrukturyzacyjnego. Warto wspomnieć, że za usprawiedliwiony powód braku zgłoszenia we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości uznawana jest w zasadzie wyłącznie ciężka, obłożna choroba członka zarządu.
Co istotne, nawet dobra kondycja finansowa przedsiębiorstwa w czasie sprawowania funkcji przez członka zarządu nie zawsze daje gwarancję uniknięcia odpowiedzialności.
W praktyce jedynym skutecznym sposobem uwolnienia się przez członków zarządu od ryzyka poniesienia odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe spółki, powstałe w czasie sprawowania przez nich swojej funkcji, jest wprowadzenie mechanizmów i procedur, zapewniających prawidłowość rozliczeń podatkowych spółki oraz odpowiedni nadzór nad całym procesem rozliczeń, a przede wszystkim określenie w precyzyjny sposób zasad odpowiedzialności za rozliczenia podatkowe w ramach organizacji, czyli zadbanie o tzw. podatkowy compliance.
Równocześnie warto pamiętać nie tylko o ubezpieczeniu od odpowiedzialności finansowej członków zarządu, związanej z wykryciem nieprawidłowości w rozliczeniach kierowanych przez nich spółek, ale także o zobowiązaniu swoich aktualnych i byłych pracodawców do informowania o czynnościach prowadzonych wobec spółki przez organy skarbowe i sądy administracyjne. Trzeba bowiem podkreślić, że w przypadku wszczęcia przez organy skarbowe kontroli lub postępowania podatkowego, kluczowy jest aktywny udział podatnika (którym, o czym warto pamiętać, jest spółka, a nie członek jej zarządu) w prowadzonych czynnościach, tak aby od samego początku sporu z organem prezentować argumentację oraz przedstawiać dowody, potwierdzające brak podstaw do kwestionowania prawidłowości rozliczeń spółki oraz fakt dochowania przez członków zarządu oraz pracowników należytej staranności przy prowadzeniu rozliczeń podatkowych.
W tym zakresie najlepszym rozwiązaniem jest korzystanie ze wsparcia profesjonalnego pełnomocnika, który właściwie zabezpieczy interesy i prawa podatnika w trakcie czynności prowadzonych przez organy skarbowe oraz zadba o uwzględnienie w toku postępowania wszystkich istotnych okoliczności stanu faktycznego sprawy, przemawiających na korzyść podatnika.
Alert przygotowali: Tomasz Rolewicz (Associate Partner) i Marcin Węgrzyński (Manager)
Wstecz
Dalej
