5 min. czytania 18 lis 2021
EY Global Banking Outlook 2021

Czy waluty GSC są alternatywą dla obecnego systemu płatności?

Autorzy
Janusz Miszczak

EY Polska, Risk Consulting, Partner

Lider obszaru zarządzania ryzykiem finansowym i analityki. Optymista wierzący w siłę gry zespołowej.

EY Polska

Firma doradcza. Audyt, doradztwo podatkowe, consulting, strategia i transakcje.

Firma EY jest światowym liderem rynku usług profesjonalnych obejmujących usługi audytorskie, doradztwo podatkowe, consulting oraz doradztwo strategiczne i transakcyjne.

5 min. czytania 18 lis 2021
Istnieje alternatywa, że waluty GSC zastąpią pieniądz fiducjarny jako legalny środek płatniczy.

Ten artykuł wchodzi w skład 3/2021 wydania  Biuletynu Ryzyka

Obserwowany w ostatnich latach rozwój technologii blockchain oraz wykorzystania kryptowalut skutkuje, oprócz rosnącego zainteresowania inwestorów, tworzeniem również nowej klasy aktywów. Coraz częściej w dyskusjach [1] pojawia się możliwości tworzenia nowych systemów płatniczych opartych o waluty CBDC (ang. Central Bank Digital Currency). Inicjatywy związane z powszechnym wykorzystaniem cyfrowych walut stabilnych (tzw. stablecoin – GSC) są również dostrzegane przez Bank Rozrachunków Międzynarodowych – BIS – który w 2019 r. opublikował Investigating the impact of global stablecoins. W raporcie tym przedstawiono ryzyka oraz szanse związane z wykorzystaniem stablecoinów jako podstawy zrównoważonego systemu płatniczego.

W ostatnim czasie problem adopcji i wykorzystania kryptowalut nabrał też praktycznego znaczenia – rząd Salwadoru uznał Bitcoin jako legalny środek płatniczy [2], a coraz częściej słychać również doniesienia o podjęciu podobnych kroków przez inne kraje [3]. Ponad 98% CFO funduszy hedgingowych na świecie deklaruje chęć alokacji środków w Bitcoina – zakłada się, że do końca 2026 roku średnia alokacja będzie wynosić około 7% wielkości portfeli inwestycyjnych [4]. Także NBP przygląda się pieniądzu cyfrowemu banku centralnego, choć na razie pozostaje sceptyczny w kwestii podejmowania aktywnych działań w zakresie wdrożenia takiego rozwiązania. Dopuszczenie kryptowalut do powszechnego wykorzystania, rodzi praktyczne zagadnienia makroekonomiczne, finansowe oraz prawne.

Bezpośrednio na maila

Bądź na bieżąco i subskrybuj newsletter EY

Subskrybuj

Czym tak naprawdę są GSC? Kryptowaluty z natury charakteryzują się stosunkowo dużą zmiennością ceny w czasie, wątpliwościami natury prawnej, oporem niektórych rządów oraz brakiem precyzyjnych regulacji. GSC, jako podklasa kryptowalut, posiada wiele cech tradycyjnych kryptowalut, jednak istotną ich różnicą jest stabilizacja ich ceny poprzez uzależnienie wartości od danego aktywa, albo zestawu aktywów. Co więcej ze względu na ich stałą wartość do dolara lub innej waluty zwiększa się ich atrakcyjność jako środek tezauryzacji. Pojęcie „stablecoin” nie ma ogólnie przyjętej międzynarodowej notacji i jednocześnie takie waluty mogą powodować ryzyko podobne jak w przypadku standardowych kryptowalut [5].  

Wystawcy GSC mogą użyć kilku podejść w celu gwarancji stabilności wartości własnej waluty. 

W pierwszym podejściu utrzymywane są rezerwy na poziomie ich dostępności w obiegu lub wyższym. Takie rozwiązanie jest relatywnie drogie, gdyż platforma musi skłonić nabywcę do zakupu przykładowo dolara, a następnie zakupiona waluta musi zostać ulokowana na rachunku bankowym, przechowującym wymaganą rezerwę.

Innym rozwiązaniem jest połączenie wartości kryptowaluty z koszykiem aktywów, gdzie platforma może przechowywać określoną jej część w formie fizycznej. Co ważne, właściciel GSC nie ma praw do aktywów zabezpieczających, zatem takie rozwiązanie może prowadzić do zachowania podobnego do runu na bank. W sytuacji, gdy właściciele waluty zdecydują się na jej masową sprzedaż platforma będzie zmuszona do obrony kursu i odkupu aktywów, a w efekcie będzie to prowadziło do załamania kursu wymiany.

W trzecim rozwiązaniu siła waluty opiera się na zaufaniu do instytucji finansowej. Banki komercyjne mogą wystawiać GSC jako alternatywa dla depozytów, czy też kryptoobligacje. W momencie spadku wartości waluty wystawca skupuje je z powrotem w zamian za obligacje. Ich cena musi być atrakcyjna, gdyż emitent jest skłonny zapłacić posiadaczom odsetki w postaci dodatkowych monet [6].

Według BIS implementacja systemu płatniczego opartego na GSC może przynieść korzyści szczególnie w zakresie płatności cross-border, które pomimo, że są coraz bardziej przystępne, dostępne całą dobę to nadal pozostają stosunkowe wolne i drogie szczególnie w zakresie bankowości detalicznej. GSC nie tylko mogą stymulować konkurencję względem obecnych instytucji finansowych, ale także być bramą do szerszego dostępu do łatwych i tanich płatności. Jednakże zanim do tego dojdzie GSC muszą zapewnić, że są bezpiecznym nośnikiem wartości, zapewnić wysoki poziom bezpieczeństwa oraz zgodność z obowiązującymi regulacjami [7].

W ostatnim raporcie EY zatytułowanym „Crypto-assets the global regulatory perspective” podkreślany jest fakt ciągłego wzrostu zainteresowania i umiejscowienia w świecie regulacyjnym kryptowalut. Podobnie jak w raporcie BIS głównym problemem jest brak powszechnie obowiązujących instrumentów regulacyjnych,  a głównymi problematycznymi obszarami nadal pozostają [8]:

  • AML 
    • Anonimowość – konstrukcja publicznych rozwiązań blockchain jest transparentna w przeciwieństwie do prywatnych rozwiązań, która tą identyfikację utrudnia
    • Decentralizacja – 90% transakcji na rynku jest przeprowadzana na zdecentralizowanych giełdach, które wymagają akceptacji KYC
  • Ochrona konsumentów – w celu podejmowania decyzji konsumenci powinni dysponować informacją w zakresie danego GSC, praw z nim związanych oraz ryzykiem. W przypadku nieautoryzowanych transakcji regulacje powinny stanowić na jakich zasadach klient może żądać rekompensaty za poniesione straty.
  • Ochrona danych -  znaczącym wyzwaniem pozostaje ochrona danych finansowych szczególnie w kontekście rosnącej skali wykorzystania algorytmów sztucznej inteligencji. Co więcej użytkownicy sieci blockchain nie są świadomi jakie dane i w jakim zakresie są wykorzystywane także przez strony trzecie, a to może utrudniać identyfikację nieautoryzowanych transakcji.

BIS przypomina, że znaczącą rolę odgrywa odpowiednie podejście regulacyjne, które nie powinno być ograniczane granicami krajowymi,  opierać się na współpracy między organami nadzorczymi. Regulatorzy powinni rozważyć i zaproponować opracowania, które będą mogły być wdrożone również przy ekonomicznych i technologicznych właściwościach GSC. Należy dążyć do wprowadzenia integralnego rozwiązania opartego o zaprojektowany system płatności, krytyczną infrastrukturę i wybór dostawcy wspieranego przez organ publiczny taki jak bank centralny, przy jednoczesnym promowaniu innowacyjności [9]. 

Regulatorzy intensyfikują wysiłki w celu oceny jak ich wytyczne oraz standardy mogą zostać wdrożone do nowych rekomendacji i polityk. Przykładowo CPMI-IOSCO PFMI ma na celu promowanie bezpiecznych oraz efektywnych płatności. CPMI-IOSCO również stworzyła Guidance on Cyber Resilence for Financial Market Infrastructures, które są istotne w kwestii GSC [10].  

Potencjalne korzyści skłaniają regulatorów do opracowania nowych wytycznych wspierających rozwój nowego aktywa jakim są krytopowaluty. Obecne rozwiązania niestety nie są pozbawione wad związanych z ochroną konsumentów, bezpieczeństwem systemu finansowego oraz zwiększeniem przejrzystości transakcji. Dla instytucji finansowych chcących oferować nowe produkty GSC jest technologią, której rozwój warto śledzić. 

Podsumowanie

Potencjalne korzyści skłaniają regulatorów do opracowania nowych wytycznych wspierających rozwój nowego aktywa jakim są krytopowaluty. Obecne rozwiązania niestety nie są pozbawione wad związanych z ochroną konsumentów, bezpieczeństwem systemu finansowego oraz zwiększeniem przejrzystości transakcji. Dla instytucji finansowych chcących oferować nowe produkty GSC jest technologią, której rozwój warto śledzić.

  • Przypisy

    1.   Discussion Paper - Central Bank Digital Currency: Opportunities, challenges and design (bankofengland.co.uk) 
    2.   Salwador uzna bitcoina za prawny środek płatniczy - Bankier.pl
    3.   New bill in Ukraine to allow payments in cryptocurrency, says official (cointelegraph.com)
    4.   98% of CFOs say their hedge fund will have invested in Bitcoin by 2026: Study (cointelegraph.com)
    5.   BIS, Investigating the impact of global stablecoins, s.1
    6.   Mit stabilnej kryptowaluty | Obserwator Finansowy: ekonomia, debata, Polska, świat
    7.   BIS Investigating the impact of global stablecoins, s.3
    8.   EY, Crypto-assets global regulatory perspective s.4
    9.   BIS, Investigating the impact of global stablecoins, s.17
    10.   BIS, Investigating the impact of global stablecoins, s.17

Kontakt

Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z nami.

Informacje

Autorzy
Janusz Miszczak

EY Polska, Risk Consulting, Partner

Lider obszaru zarządzania ryzykiem finansowym i analityki. Optymista wierzący w siłę gry zespołowej.

EY Polska

Firma doradcza. Audyt, doradztwo podatkowe, consulting, strategia i transakcje.

Firma EY jest światowym liderem rynku usług profesjonalnych obejmujących usługi audytorskie, doradztwo podatkowe, consulting oraz doradztwo strategiczne i transakcyjne.

  • Facebook
  • LinkedIn
  • X (formerly Twitter)