Transakcje zbycia – wyznaczasz tempo, czy się do niego dostosowujesz?

Jak wskazuje nasze badanie z 2019 r., dezinwestycje zostają na poziomie niemal historycznego maksimum, przy czym kluczowe znaczenie dla sukcesu ma zarządzanie portfelem biznesowym i przygotowanie do transakcji.

Według badania „EY Global Corporate Divestment Study 2019”–naszej corocznej globalnej ankiety przeprowadzanej wśród ponad 900 przedstawicieli kadry kierowniczej korporacji – poziom dezinwestycji plasuje się blisko historycznego maksimum. 84% spółek planuje zbycie aktywów w ciągu najbliższych dwóch lat.

Aktywność w zakresie zbywania aktywów wzrosła pomimo obaw związanych z sytuacją geopolityczną i nierównomiernego wzrostu gospodarczego. Firmy uczą się radzić sobie z tymi czynnikami zewnętrznymi i wykorzystują transakcje zbycia do pozyskiwania kapitału na przyszłe inwestycje oraz wzrost.

Jak stworzyć portfel, który przynosi wyniki

Przedsiębiorstwa przyjmują również bardziej rygorystyczne podejście do zarządzania portfelem. Dwie trzecie firm biorących udział w badaniu „EY Global Capital Confidence Barometer" stwierdziło, że obecnie dokonuje przeglądu swojego portfela co najmniej raz na sześć miesięcy.

Tak zdyscyplinowane podejście do zarządzania portfelem przynosi efekty. Coraz częściej spółki zbywają aktywa ze względów strategicznych, a nie z powodu porażki biznesowej – liczba firm wskazujących na słabą pozycję konkurencyjną jednostki jako czynnik zbycia znacznie spadła: z 85% do 69%.

Przedsiębiorstwa muszą stale aktualizować swoją agendą kapitałową i strategie na przyszłość, przyjmując jako punkt odniesienia konkurencję, szczególnie w świetle powodowanych technologią zmian obserwowanych w nawykach konsumentów i łańcuchach dostaw. 80% firm spodziewa się, że liczba transakcji zbycia powodowanych technologią wzrośnie w ciągu kolejnych 12 miesięcy, podczas gdy w 2018 r. takie przekonanie wyrażało 66% uczestników badania. Plany te mogą wynikać z wymogów kapitałowych w zakresie finansowania nowych inwestycji, przy czym zainwestowanie zysków z ostatniej transakcji zbycia w nowe produkty, rynki i terytoria deklaruje 60% respondentów.

Co więcej, firmy twierdzące, że zmiany w otoczeniu technologicznym mają bezpośrednie przełożenie na ich plany zbywania aktywów, mają ponad siedem razy większą szansę na uzyskanie wyższej ceny za sprzedawane przedsiębiorstwo. Może to być spowodowane tym, że takie przedsiębiorstwa są dobrymi obserwatorami rynku i swojego portfela, są zatem lepiej przygotowane, aby odpowiednio reagować na wpływ technologii na swoje modele operacyjne.

Efektem strategicznych zmian w portfelu powinien być usprawniony model operacyjny, dający firmie zdolność do szybkiego realizowania jej agendy kapitałowej. Dzięki budowie bardziej sprytnej i zwinniej struktury organizacyjnej firmy mogą uzyskać przewagę nad konkurentami.

Właśnie dlatego aż 81% respondentów twierdzi, że kwestia poprawy modelu operacyjnego wpłynie na ich plany w zakresie dezinwestycji w ciągu kolejnych 12 miesięcy, podczas gdy dwie trzecie deklaruje, że był to czynnik wpływający na ich ostatnie transakcje zbycia.

Trzy sposoby na usprawnienie decyzji o zbyciu aktywów

• Systematycznie przeglądaj swój portfel, aby określić strategiczne obszary wzrostu
• Przeanalizuj wyniki jednostki na tle podobnych podmiotów i oceń jej wkład w sukces pozostałych elementów portfela
• Ustal, gdzie można uwolnić kapitał i jak można go alokować w sposób generujący wzrost i technologiczne innowacje

Jak przygotować się do udanej transakcji zbycia

Wyczucie czasu ma kluczowe znaczenie w kontekście uzyskania odpowiedniej ceny, a jednak niemal dwie trzecie (63%) respondentów – i jest to wzrost z 56% w 2018 r. – twierdzi, że utrzymywało swoje aktywa zbyt długo. Z kolei sprzedający, którzy odpowiedzieli, że nie utrzymywali aktywów zbyt długo, mieli dwa razy większą szansę na zapewnienie sobie lepszej ceny z transakcji. 

Aby usprawnić ten proces, sprzedający skupiają się na przygotowaniu swoich firm na transakcję zbycia, przy czym 32% wskazuje, że optymalizacja struktury prawnej w największym stopniu przyczyniła się do zwiększenia wartości w ramach ostatniej przeprowadzonej przez nich transakcji zbycia. Jednocześnie według 57% respondentów brak elastycznej struktury sprzedaży wpłynął na obniżenie wartości transakcji.

Większa elastyczność struktury transakcji zapewnia firmie przestrzeń do optymalizacji pod kątem warunków rynkowych, kwestii podatkowych i harmonogramu, zagadnień antymonopolowych i docelowych zysków. Dodatkowo, aby uniknąć opóźnień i przekroczenia kosztów transformacji, sprzedający muszą na wczesnym etapie procesu zbycia zająć się przeszkodami natury regulacyjnej, związanymi np. z uzyskaniem pozwolenia na prowadzenie działalności czy wymogami prawa pracy.

Firmy, które nie biorą pod uwagę kwestii podatkowych, również ryzykują erozję wartości – zdaniem dwóch trzecich ankietowanych brak przygotowania w sprawach podatkowych obniżył wartość ich ostatniej transakcji zbycia. Aby zminimalizować ryzyko podatkowe związane z transakcją, firmy muszą przeanalizować wymogi obowiązujące w poszczególnych krajach. 45% ankietowanych firm spodziewa się większych wyzwań podatkowych w przyszłych transakcjach zbycia.

• Utrzymuj stałą gotowość do zbycia. Dobrze określona strategia portfela w połączeniu z odpowiednimi zasobami i doświadczeniem może dać ci pewność, że gdy nadarzy się okazja, będziesz gotowy do działania.
• Dobrze przeanalizuj kwestie podatkowe. Jeśli złożoność otoczenia podatkowego nie zostanie uwzględniona na odpowiednio wczesnym etapie procesu sprzedaży, może przyczynić się do wydłużenia czasu transakcji i obniżenia jej wartości.

Jak przygotować się na kolejną falę nabywców

Zbywający borykają się też ze znaczną różnicą pomiędzy określoną przez siebie wartością przedsiębiorstwa, a ceną, jaką gotowi są zapłacić kupujący. Ponad dwie trzecie firm wskazuje na różnicę na poziomie ponad 20%, podczas gdy w ubiegłym roku takiej odpowiedzi udzieliła jedynie jedna czwarta respondentów.

Oznacza to, że z punktu widzenia sprzedających coraz większe znaczenie ma umiejętność przedstawienia dobrze przemyślanego i wiarygodnego uzasadnienia dla wartości opartego o dane i zaawansowane analizy, które będzie odpowiadało na potrzeby kupujących. Pomiędzy nabywcami i sprzedającymi często występuje różnica zdań co do obrazu wartości przedsiębiorstwa, która prowadzi do rozbieżności w wycenie. Firmy zbywające aktywa często dokonują wyceny w oparciu o kombinacje usprawnień biznesowych i prognozowanej zdolności do generowania zysków, podczas gdy nabywcy bazują na zyskach historycznych, aby uwzględnić ryzyka krótkoterminowe. 

Kolejnym sposobem na zwiększenie wartości transakcji jest przedstawienie jednostkowego modelu operacyjnego dla przedsiębiorstwa. W przypadku sprzedających, którzy stosują takie podejście prawdopodobieństwo osiągnięcia wyższej ceny i szybszej realizacji transakcji jest dwa razy wyższe niż u pozostałych. Kupujący z sektora private equity częściej wymagają jednostkowego modelu operacyjnego, aby upewnić się, że firma jest gotowa do zbycia. Dodatkowo, konwergencja sektorów wymaga od sprzedających określenia synergii biznesowych i przedstawienia możliwości dopasowania biznesowego dla kupujących z innych branż.

Przy rekordowych wartościach kapitału do zainwestowania, sektor private equity aktywnie szuka wysokiej jakości aktywów i podnosi presję konkurencyjną w procesie sprzedaży. Chociaż 74% sprzedających twierdzi, że dłuższy czas potrzebny do przeprowadzenia badania due diligence wymaganego przez inwestorów private equity stanowi wyzwanie, 38% przyznaje, że współpraca z kupującymi z tego sektora doprowadziła do zwiększenia ceny zakupu. 

Cztery sposoby na maksymalizację wartości transakcji

• Utrzymuj stałą gotowość do zbycia. Dobrze określona strategia portfela w połączeniu z odpowiednimi zasobami i doświadczeniem może dać ci pewność, że gdy nadarzy się okazja, będziesz gotowy do działania.
• Dobrze przeanalizuj kwestie podatkowe. Jeśli złożoność otoczenia podatkowego nie zostanie uwzględniona na odpowiednio wczesnym etapie procesu sprzedaży, może przyczynić się do wydłużenia czasu transakcji i obniżenia jej wartości.
• Przedstaw jednostkowy model operacyjny — szczególnie jeśli masz do czynienia z nabywcą z sektora private equity.
• Przedstaw wyraźne uzasadnienie wartości w oparciu o szanse wzrostu, wymogi kapitałowe, posiadaną kadrę kierowniczą i ogólne perspektywy rozwoju firmy w przyszłości.