06.02.2023’te meydana gelen ve birçok ilimizi etkileyen depremler, on binlerce can kaybına ve büyük yıkıma sebep oldu. Acil ihtiyaçların ve sorunların giderilmesi adına normale dönüş için başlatılan ayni ve nakdi yardımlar, artarken bağış ve yardımların vergi matrahlarının hesaplanması önemli bir konu olarak karşımıza çıkıyor.
Gelir Vergisi Kanunu’nun (GVK) 89. ve Kurumlar Vergisi Kanunu’nun (KVK) 10. maddelerine göre aşağıdaki kurum/kuruluşlara yapılan bağışların GV mükelleflerince beyan edilecek gelirin %5’i (Kalkınmada öncelikli illerde %10’u), KV mükelleflerince o yılki kurum kazancının %5’iyle sınırlı olarak indirim konusu yapılabiliyor.
- GV/KV mükelleflerince genel bütçeli ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köyler, kamu yararına çalışan dernekler, vergi muafiyetli vakıflar
- KV mükelleflerince bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurumlar
Gelirden tamamı indirilen bağış ve yardımlar
- Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyaları: Yapılan ayni/nakdi bağışların tamamı vergi matrahlarının tespitinde indirim olarak dikkate alınabiliyor. 3483 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı’yla AFAD’ın başlattığı yardım kampanyası kapsamında ilan edilen hesaplara yapılan nakdi bağış ve yardımlar indirim konusu yapılabilecek. AFAD’ın yönlendirdiği kamu kurum/kuruluşlarına yapılanlar da bu kapsamda. (Nakit bağışlarında dekont, aynî bağışlarda belgelendirme gerekli)
- Kızılay ve Yeşilay: Nakdi bağışların tamamı (iktisadi işletmeler hariç), ayni bağışlarda gelir/kurum kazancının %5’i indirim konusu.
- Eğitim ve sağlık tesisleri, ibadethane ve din eğitimi tesisleri: Belirlenen okul, sağlık tesisi, belirli kapasiteli öğrenci yurdu, çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım/rehabilitasyon merkezi, ibadethaneler, dini eğitimi tesisleri, gençlik merkezleri ve gençlik/izcilik kamplarına yapılacak bağış ve yardımlar
- Kültür ve turizm amaçlı bağış ve yardımlar
- Gıda bankacılığına bağış ve yar- dımlar
Diğer düzenlemeler
- İlköğretim ve Eğitim Kanunu (nakdî bağışlar); TÜBİTAK ile ilgili bazı düzenlemeler hakkında Kanun (nakdi bağışlar); Yükseköğretim Kanunu (ayni ve nakdi bağışlar), Sosyal Hizmetler Kanunu (ayni ve nakdi bağışlar); Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Kanunu (ayni ve nakdi bağışlar); Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Teşvik Kanunu (ayni ve nakdi bağışlar); TSK Güçlendirme Vakfı (ayni ve nakdi bağışlar); Terörle Mücadele Kanunu (gayrimenkullerin maliyet bedelleri); Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrol Seferberlik Kanunu (sayılan masraflar); Emekli Sandığı Kanunu (ayni ve nakdi bağışlar); Kapadokya Alanı Hakkında Kanun (ayni ve nak- di bağışlar); Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun (ayni ve nakdi bağışlar), Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı Kurulması Hakkında Kanun (ayni ve nakdi bağışlar); Uludağ Alanı Hakkında Kanun (ayni ve nakdi bağışlar)
Bağış/yardımların ilgili düzenlemedeki şekilde belgelendirilmesi ve beyannamelerde gösterilmesi gerekiyor. Öte yandan KDV/ÖTV Kanunu gibi vergi kanunlarında istisnalar bulunuyor. Ek olarak, bazı özel kanunlardaki sınırlamaları da dikkate almak gerekir. Örneğin Bankacılık Kanunu kapsamında bankalar ve diğer kuruluşlarca yapılacak bağış/yardımlar sınırlanıyor. Ancak 17.02.2023 tarihli 6785 sayılı karar uyarınca AFAD’a yapılan bağış/yardımlar için bu sınır uygulanmayacak.
*Ateş Konca'nın Capital Dergisi için hazırladığı yazıdan alınmıştır.
