Jak utrzymać znaczenie marki w czasach nieograniczonego wyboru?

Jak utrzymać znaczenie marki w czasach nieograniczonego wyboru?


Marki produktowe są obecnie pod dużą presją wynikającą ze zmieniających się nawyków konsumentów. Wyniki globalnego badania ankietowego EY Future Consumer Index pokazują, że marki powinny koncentrować się na wzmacnianiu swojej wartości w oczach konsumentów oraz na wyróżnieniu się na tle konkurencji. 


W skrócie

  • Konsumenci kwestionują swoje dotychczasowe przywiązanie do marek, które wybierali najchętniej. Obecnie na ich decyzje zakupowe największy wpływ mają: cena, jakość, wybór i zaufanie.

  • O przewadze konkurencyjnej decyduje zwinność organizacji. Firmy z sektora dóbr konsumpcyjnych muszą dostosowywać się do zmieniających się zachowań konsumenckich, lecz także planować głębszą transformację.
  • Dzięki sztucznej inteligencji (AI) klienci łatwiej odkrywają, porównują i wybierają produkty, dlatego widoczność marki i jej znaczenie w oczach konsumentów stają się ważniejsze niż kiedykolwiek wcześniej.

Firmy z branży dóbr konsumpcyjnych stworzyły jedne z najbardziej rozpoznawalnych i wzbudzających zaufanie marek na świecie, ale sytuacja na rynku jest bardzo dynamiczna i ulega szybkim zmianom. W związku z utrzymującą się wysoką inflacją konsumenci podejmują bardziej przemyślane i wyważone decyzje dotyczące zakupów i sposobów spędzania czasu. Wielu z nich zastanawia się, czy ich przywiązanie do danej marki jest opłacalne, i sięga po marki własne (private label) oraz po marki wchodzące na rynek (challenger brands). Oczekiwania klientów co do wartości, zaufania i znaczenia marki ulegają przeobrażeniu. Niektóre z tych zmian mają charakter przejściowy, wynikający z czynników ekonomicznych, które z czasem osłabną. Inne są strukturalne i odzwierciedlają głębsze i trwalsze zmiany w relacjach między konsumentami a markami. Wyzwanie dla wiodących firm z branży dobr konsumpcyjnych stanowi odróżnienie jednych od drugich i podjęcie odpowiednich działań. Liderzy potrafiący przewidzieć przyszłość na podstawie obecnych trendów będą lepiej przygotowani do świadomego dostosowania się do zachodzących zmian, a nie jedynie do reagowania na nie.

Obecnie wymaga to także bardziej przenikliwego myślenia strategicznego, nowych umiejętności słuchania i rozumienia sygnałów oraz odważnych innowacji. Znaczenie marki to nie tylko bycie widocznym, ale odbudowanie relacji z konsumentem. W niniejszym artykule wykorzystujemy spostrzeżenia płynące z najnowszego badania EY Future Consumer Index, aby przeanalizować kluczowe trendy i pokazać liderom z branży dóbr konsumpcyjnych, jak działać w sposób jasny i pewny.

1

Rozdział 1

Dlaczego marki tracą na znaczeniu?

Konsumenci ponownie analizują swoje wybory zakupowe, zmuszając marki do udowodnienia swojej wartości.


Budowanie lojalności konsumentów wobec marki jest dziś trudniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Konsumenci coraz częściej przedkładają cenę, jakość i zaufanie nad rozpoznawalność marki – dla 35% z nich marka nie stanowi istotnego czynnika przy podejmowaniu decyzji zakupowych. Ta rosnąca obojętność zapowiada zmianę – marki muszą nie tylko odzyskać swoje znaczenie, ale i je udowodnić.

Konsumenci na nowo definiują rolę marek w swoim życiu. Wielu zastanawia się, czy faktycznie są lepsze jakościowo, czy może alternatywy – szczególnie marki własne sieci handlowych – nie oferują więcej za niższą cenę. Przywiązanie do marki nie jest tak silne jak kiedyś. Dzięki platformom cyfrowym konsumenci z większą łatwością poszukują nowych możliwości, a porównywanie i zmiana wybieranych produktów stały się prostsze niż kiedykolwiek wcześniej.


Wyzwanie jest tym trudniejsze, że wysiłki zmierzające do zwiększenia wartości nie zawsze przynoszą oczekiwane efekty. Chociaż marki starają się wprowadzać innowacje, 42% konsumentów jest przekonanych, że „ulepszenia” widoczne na rynku to tylko ukryte cięcie kosztów. Tylko 26% konsumentów odbiera je pozytywnie, a jedynie 12% zdecydowanie zgadza się ze stwierdzeniem, że przekaz marki odpowiada ich potrzebom i wyznawanym wartościom. Inwestycje niezbędne do dotarcia do konsumentów i ich pozyskania rosną, lecz uzyskanie wysokiej stopy zwrotu jest obecnie trudniejsze niż kiedykolwiek wcześniej.

Co gorsza, tzw. shrinkflacja (inaczej downsizing – zmniejszenie objętości produktu bez obniżania cenynarusza zaufanie do marek i obniża ich wartość – 78% konsumentów dostrzega występowanie downsizingu, a 77% zmienia swoje zachowania zakupowe w odpowiedzi na rosnące ceny. Kiedy konsumenci czują się oszukani, zwracają się ku konkurencji, co podkopuje wartość marki i przyspiesza odejścia w kierunku alternatyw.

Mimo to, nawet w tych wymagających czasach, marki nadal mogą wykorzystać swoją silną pozycję rynkową, a te, które dostosują się do zmieniających się potrzeb konsumentów, są w stanie utrzymać swoją przewagę konkurencyjną. Dla 65% konsumentów marka w dalszym ciągu ma znaczenie, tak więc klamka jeszcze nie zapadła. Marki muszą jednak aktywnie pracować nad wzmacnianiem swojego wizerunku w oczach konsumentów, a nie tylko opierać się na zbudowanym wcześniej kapitale.

Marki pod presją
konsumentów nie traktuje już marek jako istotnego czynnika przy podejmowaniu decyzji o zakupie.
konsumentów uważa, że „ulepszenia” widoczne na rynku to jedynie ukryte cięcie kosztów.
konsumentów zdecydowanie zgadza się ze stwierdzeniem, że przekaz marki odpowiada ich potrzebom i wartościom.

2

Rozdział 2

Najpierw produkt, potem marka

Utrata atrakcyjności marki ma charakter przejściowy, ale głębsze zmiany nawyków konsumenckich wymagają bardziej strategicznego podejścia.

Konsumenci już wcześniej odchodzili od marek, jednak nasza analiza sytuacji rynkowej pokazuje, że tym razem jest inaczej. Marki tracą nie tylko udział w rynku, lecz także swoją pozycję i status.

W obliczu powtarzających się obaw, które pogarszają nastroje konsumentów na całym świecie, z preferencjami dotyczącymi marek wygrywa cena. Kupujący we wszystkich sektorach wybierają tańsze alternatywy, przedkładając cenę, jakość i wartość nad rozpoznawalność marki.

Istnieją jednak siły, które są w stanie trwale przekształcić otoczenie biznesowe marki, ale wymagają one strategicznej a nie taktycznej odpowiedzi. Chcemy zwrócić uwagę na trzy z nich:

1. Marka własna coraz bliżej punktu zwrotnego

Marka własna nie jest już tylko tańszą alternatywą, ale często staje się pierwszym wyborem. Dane potwierdzają tę głęboką zmianę: ponad 64% konsumentów twierdzi, że na półkach sklepowych dostrzega więcej marek własnych, a 59% z nich umieszczanych jest na wysokości wzroku. Z kolei 36% konsumentów, którzy spróbowali produktów sygnowanych marką własną, nie zamierza wracać do wcześniejszych wyborów. Zmiana ta jest punktem zwrotnym w sferze emocjonalnej i percepcyjnej.

2. Zmiana półki sklepowej

Tradycyjny handel detaliczny przestał być dla marek głównym polem walki. Platformy cyfrowe i społecznościowe stały się miejscem, gdzie konsumenci odkrywają, oceniają i nawiązują relacje z produktami. Marki muszą więc nieustannie dbać o swoją obecność i widoczność. Zmiana ta nie jest nowa, ale z pewnością trwała. Konsumenci płynnie lawirują między sklepami fizycznymi a innymi kanałami, a dzięki coraz powszechniejszej sprzedaży w mediach społecznościowych są bardziej skłonni zrezygnować z zakupów dokonywanych tradycyjną drogą.

3. Łatwiej znaleźć to, co się ceni

Konsumenci zorientowani na wartość pozostaną na rynku na dłużej. Dzięki cyfrowym narzędziom łatwo porównują ceny i jakość, a oferty promocyjne są wszechobecneKonsumenci mogą łatwiej znaleźć produkt, który cenią, bez poczucia, że muszą z czegoś zrezygnować, a cena nie jest jedynym czynnikiem, który biorą pod uwagę. Cena nie jest już jedynym kryterium – konsumenci coraz częściej oceniają marki przez pryzmat szerszego zestawu oczekiwań: wydajność, jakość i wygoda nadal mają znaczenie, natomiast znaczenie zrównoważonego rozwoju spada na dalszy plan.

3

Rozdział 3

Poszukiwanie klientów zmieniających marki

Dla większości konsumentów marka nadal ma znaczenie. Ich przywiązanie jest jednak niepewne, a utrzymanie go wymaga szczególnej uwagi.

Konsumenci są obecnie mniej przywiązani do marek, ale szansa na zbudowanie ich lojalności nadal istnieje.

Marki muszą zrozumieć, dla kogo mogą być ważne, a następnie podwoić wysiłki podejmowane w celu wzmocnienia swojego znaczenia, zwłaszcza w walce o pokolenie Z.

Nasze dane ujawniają trzy odrębne grupy konsumentów:


Obecnie marki walczą głównie o „zmieniaczy” – konsumentów, którzy dzisiaj są przy Tobie, ale jutro mogą z łatwością odejść. Działają pod wpływem impulsu – dla nich dobra okazja jest bardziej kusząca niż sama nazwa marki. Jeśli zobaczą korzystną ofertę (darmowe próbki, promocje lub pokazy), są otwarci na wypróbowanie nowych produktów. Jeśli będą zadowoleni, pozostaną wierni, dopóki nie pojawi się kolejna dobra okazja.

Jeśli chodzi o grupy wiekowe, to Zetki i Millenialsi wykazują porównywalne przywiązanie do marek jak inne pokolenia, ale wśród nich znajduje się najwyższy odsetek osób zmieniających preferencje, co czyni ich najbardziej podatną grupą konsumentów firm z branży dóbr konsumpcyjnych.


Mimo że młodsi konsumenci przejawiają mocne przywiązanie do marek w pewnych kategoriach, takich jak uroda, są gotowi szybko je porzucić, jeśli te nie spełniają ich oczekiwań. Dlatego kluczowe znaczenie zyskują strategie utrzymywania klientów. Konsumenci potrzebują dostarczania stałej wartości, innowacji podnoszących jakość oraz poczucia wspólnoty i przynależności. Firmy nie mogą ograniczać się do zbudowanej wcześniej lojalności klienta, lecz muszą aktywnie inwestować w swoje marki, aby wygrać w kategoriach najbardziej narażonych na odejścia konsumentów.

 

Dokąd odchodzą „zmieniający”? Najbardziej narażone na odejścia konsumentów są branże spożywcza i dotycząca higieny osobistej. Starsze pokolenia skłaniają się ku markom własnym, z wyjątkiem higieny osobistej i urody. Marki własne największą popularnością cieszą się w Europie – tam ich pozycja jest ugruntowana. Jednak ich udział rośnie również w Stanach Zjednoczonych, zwłaszcza jeśli chodzi o żywność i środki czystości.

 

Warto zauważyć, że 48% konsumentów jest skłonnych powrócić do markowego produktu, jeśli oferuje on lepszy smak, wyższą jakość lub większą wydajność. Z kolei 36% konsumentów powróciłoby do marki, gdyby oferowała ona lepszy stosunek ceny do jakości. Konsumenci nie zadowalają się jednak jedynie drobnymi zmianami w produktach, ale oczekują odważnych innowacji, które przynoszą konkretną wartość. 33% jest w stanie zapłacić więcej za ulepszenia zwiększające wydajność produktu, co jest szansą dla marek stawiających na innowacje oparte na badaniach i rozwoju (R&D). Branże postrzegane jako najbardziej innowacyjne – uroda (43%), higiena osobista (39%) i chemia gospodarcza (39%) – inwestują więcej w badania i rozwój, czerpiąc z tego wymierne korzyści. Systematyczne inwestowanie w innowacje jest niezbędne do utrzymania konkurencyjności i zapewnienia długoterminowej lojalności konsumentów.


Pozyskiwanie konsumentów zmieniających marki

jest skłonnych powrócić do markowego produktu, jeśli oferuje on lepszy smak, wyższą jakość lub większą wydajność.
powróciłoby do marki ze względu na lepszy stosunek ceny do jakości.
jest gotowych zapłacić więcej za ulepszenia zwiększające wydajność produktu.

4

Rozdział 4

Pięć działań dla wzmocnienia siły marki

Utrzymanie znaczenia marki w oczach konsumentów wymaga dostarczenia realnej wartości, budowania zaufania i dostosowywania się do zmieniającego się konsumenta.

1. Kluczowe znaczenie odpowiedniej ceny

Konsumenci dokładnie analizują każdy zakup, dlatego wartość musi uzasadniać cenę. Marki muszą udoskonalić swoją strategię cenowo-opakowaniową (ang. PPA), aby zarządzać relacją cena a ilość i zapobiegać spadkowi sprzedaży. Może to oznaczać oferowanie produktów jednoporcjowych na użytek okazjonalnych zakupów, mniejszych opakowań dla chcących kupić produkt po przystępnej cenie oraz zestawów w dużych opakowaniach dla nabywców hurtowych – wszystko to przy jednoczesnym skutecznym zarządzaniu marżami. Uzyskanie tej równowagi wzmacnia przywiązanie konsumentów i zapobiega ich przechodzeniu na marki własne, w przypadku których postrzegane różnice cenowe szybko się zmniejszają.

 

2. Doskonałość operacyjna priorytetem

Odporność łańcucha dostaw i kontrola jakości są niezbędne do ochrony zaufania i zapobiegania utracie konsumentów. Nawet drobne błędy operacyjne mogą skłonić konsumentów do wyboru alternatywnych marek, co może mieć długofalowy wpływ na wielkość sprzedaży. Utrzymanie poziomu podaży ma kluczowe znaczenie – 56% konsumentów twierdzi, że zrezygnowałoby ze swoich ulubionych marek w przypadku ich niedostępności. Potrzebę doskonałości operacyjnej napędzają również rosnące koszty, ponieważ klienci i konsumenci nie akceptują automatycznych podwyżek cen.

 

3. Innowacje przyczyną rzeczywistego wzrostu wartości, a nie tylko zabiegiem marketingowym

Większość firm z branży dóbr konsumpcyjnych przez lata przedkładała marketing nad badania i rozwój, jednak ta nierównowaga może stać się przyczyną coraz większej słabości. Aby utrzymać przewagę, marki muszą wyjść poza drobne ulepszenia i postawić na odważne innowacje obejmujące różne kategorie. Poleganie wyłącznie na tradycyjnych, specyficznych dla danej kategorii rozwiązaniach już nie wystarcza – oczekiwania konsumentów ulegają zbyt szybkim przeobrażeniom. Sztuczna inteligencja otwiera nowe możliwości – optymalizuje innowacje, skraca czas wprowadzania produktów na rynek i zwiększa szanse na sukces. Dzięki jej wykorzystaniu marki mogą skupić się na konsumencie, wyeliminować nieefektywności i zmaksymalizować swoje znaczenie, przekształcając inwestycje w badania i rozwój w rzeczywistą wartość dla konsumentów przy jednoczesnym ograniczeniu marnotrawstwa. Przyszłość innowacji należy do tych, którzy myślą szerzej, działają szybciej i przekraczają granice.

 

 4. Widoczność AI kluczowa dla znaczenia marki

Wraz z postępem technologicznym marki muszą udoskonalać swoje targetowanie, zarządzając mniejszymi budżetami. Liderzy rynku dóbr konsumpcyjnych wprowadzają własne media i wykorzystują sztuczną inteligencję do efektywnej optymalizacji treści. Chociaż sztuczna inteligencja wpływa na decyzje zakupowe, to 58% konsumentów nadal nie dokonało zakupu, sugerując się jej rekomendacjami. Ponieważ 50% sugestii AI faworyzuje marki masowe, dużego znaczenia nabiera to, czy marka jest widoczna. Biorąc pod uwagę postępującą automatyzację, firmy z branży dóbr konsumpcyjnych muszą zadbać o obecność swoich marek w wynikach generowanych przez AI – w przeciwnym razie ryzykują utratę znaczenia. Zmiana jest oczywista: strategie marketingowe muszą być tak dostosowane, aby marki pozostały widoczne, ważne dla konsumentów i stale obecne podczas podejmowania przez nich decyzji zakupowych.

 

 5. Utrzymanie tempa dzięki strategicznym fuzjom i przejęciom (M&A)

Firmy z branży dóbr konsumpcyjnych dostosowują swoje bilanse tak, aby mogły realizować transakcje fuzji i przejęć, przenosząc je do - lub zwiększając ich obecność w - szybko rozwijających się, wysokomarżowych kategoriach. Biorąc pod uwagę trudne warunki rynkowe, wiele firm pozbywa się aktywów osiągających słabe wyniki, aby uwolnić zasoby potrzebne do sfinansowania tych wysokowartościowych przedsięwzięć rozwojowych. Transakcje te wymagają znacznego kapitału, dlatego udane przejęcia muszą być strategicznie dopasowane, aby szybko wykorzystać przewagę skali w zakresie dystrybucji, penetracji rynku i generowaniu gotówki. W świecie, w którym oczekuje się, że marka będzie ważna w oczach konsumenta, o sukcesie decyduje wyróżnianie się wśród konkurencji. Zwycięskie marki nie poprzestają na zaspokajaniu potrzeb klientów, lecz wynoszą swoje znaczenie na zupełnie nowy poziom. Oznacza to stawianie konsumentów na pierwszym miejscu na nieznaną dotąd skalę, dostarczanie wartości wykraczającej poza cenę i podejmowanie odważnych decyzji strategicznych. Dobrze prosperujące marki nie tylko próbują utrzymać swoją pozycję, lecz także wyróżniają się na tle innych.


Lokalna perspektywa

Rosnąca konkurencja i zmieniające się preferencje konsumentów zmuszają marki do redefiniowania swojej propozycji wartości. Lojalność klientów nie jest już dana raz na zawsze - dziś trzeba na nią nieustannie pracować. W świecie nieograniczonych opcji, marki muszą nie tylko przyciągać uwagę, ale konsekwentnie udowadniać swoją wartość poprzez innowacyjność, transparentność i autentyczność. Tylko te, które potrafią zbudować trwałą, opartą na zaufaniu relację z konsumentami, będą w stanie nie tylko przetrwać, ale i rozwijać się w dynamicznym otoczeniu rynkowym.

Podsumowanie

Konsumenci kwestionują znaczenie marek, na pierwszym miejscu stawiając cenę, jakość i zaufanie, a nie rozpoznawalność marki. Na popularności zyskują marki własne, a sztuczna inteligencja zmienia sposób, w jaki konsumenci odkrywają i wybierają produkty. Niektóre zmiany mają charakter przejściowy, ale głębsze zmiany zachowań konsumenckich wymagają długoterminowej strategii. Marki, które wzmocnią więzi z klientami, na nowo zdefiniują, czym jest dla nich wartość, i dostosują się do zmieniających się oczekiwań, pozostaną dla konsumentów ważne i konkurencyjne. Te, które podążają za zmieniającym się rynkiem, mają szansę na dalszy rozwój oraz silniejsze, bardziej znaczące relacje z konsumentami.


Polecane artykuły

Jak strategiczne podejście do transformacji może przynieść długoterminową wartość?

Pewni siebie CEO wykorzystują fuzje i przejęcia oraz technologię do radzenia sobie z wyzwaniami i tworzenia długoterminowej wartości. Przeczytaj więcej.

Co wpływa na decyzje zakupowe polskich konsumentów? Retail Performance Ranking 2024

Zapraszamy do lektury "Retail Performance Ranking 2024", badania EY-Parthenon prezentującego oceny detalistów według ich doskonałości stacjonarnej, cyfrowej i ogólnej.

Black Friday: Polacy polują na najlepsze ceny i kuszące okazje

Black Friday to coś więcej niż tylko wyprzedaże – to test dla firm, które muszą zrozumieć i odpowiedzieć na zmieniające się potrzeby konsumentów.


    Kontakt
    Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z nami.

    Informacje