H επάνοδος της Ελλάδας ως επενδυτικού προορισμού. Πώς θα εκμεταλλευτούμε την ευκαιρία;

Όλοι σήμερα αναγνωρίζουμε ότι η Ελλάδα χρειάζεται ένα επενδυτικό σοκ για να μπορέσει να επανέλθει σε υψηλούς και βιώσιμους ρυθμούς ανάπτυξης. Χρειάζεται, κυρίως, επενδύσεις σε νέα έργα, που δημιουργούν νέες εγκαταστάσεις και βιώσιμες θέσεις εργασίας. Ωστόσο, η χώρα μας παραμένει διαχρονικά ουραγός στις άμεσες ξένες επενδύσεις, τόσο σε ευρωπαϊκό, όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η έρευνα Attractiveness Survey: Greece 2019, η οποία αποτελεί αυτόνομο μέρος του ευρύτερου προγράμματος EY Attractiveness Survey για την ελκυστικότητα της Ευρώπης ως επενδυτικού προορισμού, επιχειρεί μια ακτινογραφία των επιδόσεων της χώρας μας στον τομέα των επενδύσεων. Συγχρόνως, καταγράφει τις απόψεις της επενδυτικής κοινότητας για την Ελλάδα, τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, τις αδυναμίες που λειτουργούν αποτρεπτικά για την προσέλκυση επενδύσεων και τους τομείς όπου πρέπει να επικεντρωθούν οι προσπάθειες για την αναστροφή του κλίματος.

Σύμφωνα με το EY European Investment Monitor (EIM), μια εκτεταμένη βάση δεδομένων που επεξεργάζεται η ΕΥ, και παρακολουθεί τις επενδύσεις σε έργα που δημιουργούν νέες εγκαταστάσεις και νέες θέσεις εργασίας (greenfield projects), η χώρα μας παραμένει διαχρονικά ουραγός μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών ως προς την προσέλκυση επενδύσεων.

Η Ελλάδα, κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας (2009- 2018), κατατάσσεται στην 32η θέση ως προς τον αριθμό των άμεσων ξένων επενδύσεων (ΑΞΕ) που προσέλκυσε, έχοντας υποδεχθεί συνολικά 129 επενδύσεις, που αντιστοιχούν στο 0,27% του συνόλου των επενδύσεων που πραγματοποιήθηκαν στην Ευρώπη. Τρεις στις πέντε επενδύσεις στην Ελλάδα (60%, έναντι 45% στην υπόλοιπη Ευρώπη) αφορούσαν γραφεία πωλήσεων και μάρκετινγκ, χαρακτηριστικό μιας οικονομίας που βρίσκεται σε πρώιμα στάδια ανάπτυξης σε ό,τι αφορά τις επενδύσεις, ενώ η Ελλάδα υστερεί σε ό,τι αφορά τις επενδύσεις στη βιομηχανία (20%, έναντι 27% στην Ευρώπη).

Παρά την απογοητευτική αυτή εικόνα που δίνουν οι πραγματικές επιδόσεις της χώρας, σύμφωνα με την έρευνα της ΕΥ, οι επενδυτές εμφανίζονται θετικοί για τη νέα εικόνα της Ελλάδας και αισιόδοξοι για τις προοπτικές της: 47% (62% μεταξύ των επιχειρήσεων με παρουσία στην Ελλάδα) θεωρούν ότι η εικόνα της χώρας ως επενδυτικού προορισμού έχει βελτιωθεί τον τελευταίο χρόνο, 76% εκτιμούν ότι θα βελτιωθεί περαιτέρω την επόμενη τριετία, ενώ 30% δηλώνουν ότι εξετάζουν σχέδια να δημιουργήσουν, ή να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους στη χώρα τη χρονιά που έρχεται, ποσοστό υψηλότερο από όλες τις άλλες χώρες που μετείχαν στην έρευνα.

Οι επενδυτές που μετείχαν στην έρευνα εκτιμούν, στη μεγάλη τους πλειοψηφία, ότι κινητήριο δύναμη της ανάπτυξης στην Ελλάδα τα επόμενα χρόνια θα αποτελέσει ο τουρισμός. Συγχρόνως, θεωρούν ως βασικά θετικά στοιχεία της ελκυστικότητας της χώρας την ποιότητα ζωής (83%), το επίπεδο των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού (70%) και τις υποδομές τηλεπικοινωνιών (67%).

Ωστόσο, μόνο το 50% των ερωτηθέντων κρίνουν ότι η χώρα μας ακολουθεί μια πολιτική ελκυστικότητας που προσελκύει τους διεθνείς επενδυτές. To 70% των επιχειρήσεων, όμως, απαντούν ότι θα ήταν διατεθειμένες να επενδύσουν στη χώρα, εφόσον αντιμετωπιστούν τα αρνητικά σημεία που λειτουργούν αποτρεπτικά για την προσέλκυση επενδύσεων.

Οι επιχειρήσεις που συμμετείχαν στην έρευνα υποδεικνύουν μια σειρά από προτεραιότητες, στις οποίες πρέπει να εστιάσει η Ελλάδα για να βελτιώσει την ελκυστικότητά της. Κορυφαίες, μεταξύ αυτών, είναι η μείωση της φορολογίας (49%), η ενίσχυση της εκπαίδευσης και των δεξιοτήτων (32%), η στήριξη των κλάδων υψηλής τεχνολογίας και καινοτομίας (25%) και η στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (24%).

Σε ένα ολοένα και πιο ανταγωνιστικό περιβάλλον, χρειάζεται, λοιπόν, να παρουσιάσουμε ένα νέο, θετικό αφήγημα, και να πείσουμε τη διεθνή επιχειρηματική κοινότητα ότι, σαν χώρα, είμαστε έτοιμοι να κάνουμε ό,τι απαιτείται για να στηρίξουμε τις επενδύσεις, θέτοντας στη διάθεσή τους σημαντικά πλεονεκτήματα σε σχέση με άλλες χώρες. Με απλά λόγια: δεν αρκεί να μη θέτουμε εμπόδια στις επενδύσεις, πρέπει και να αναζητήσουμε ενεργητικά τους επενδυτές, να τους προσελκύσουμε και να τους βοηθήσουμε να υλοποιήσουν τα επενδυτικά τους σχέδια.

Η νέα αυτή επιθετική επενδυτική πολιτική, για να φέρει αποτελέσματα, πρέπει να έχει διάρκεια. Απαιτείται, συνεπώς, η δέσμευση όλων των κεντρικών πολιτικών δυνάμεων της χώρας, αλλά και του συνόλου της δημόσιας διοίκησης, στον στόχο αυτό. Διαφορετικά, μια μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα κινδυνεύει να χαθεί.