Πώς οι Έλληνες CEOs μπορούν να δημιουργήσουν αξία και σιγουριά για το αύριο, μέσα στην αβεβαιότητα του σήμερα;

Τα τελευταία χρόνια, οι επιχειρήσεις σε ολόκληρο τον κόσμο βρίσκονται αντιμέτωπες με μια σειρά από ισχυρές τάσεις, όπως η ψηφιοποίηση της οικονομίας, οι αλλαγές στην καταναλωτική συμπεριφορά και η απαίτηση για δημιουργία μακροπρόθεσμης αξίας για όλους. Οι τάσεις αυτές προϋπήρχαν του COVID-19. Η πανδημία απλώς λειτούργησε ως καταλύτης, επιταχύνοντας εξελίξεις και δίνοντας σε όλους μας την ευκαιρία να έχουμε σήμερα μια πρώτη εικόνα των αλλαγών που μας επιφυλάσσει το αύριο και το μετέπειτα.

Οι ελληνικές επιχειρήσεις καλούνται τώρα να παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας και να ανταγωνιστούν ισότιμα στην παγκόσμια αγορά. Στο περιβάλλον αυτό, η EY διεξήγαγε, για πρώτη φορά στη χώρα μας, τη CEO Imperative Study Ελλάδα 2021, μέρος της παγκόσμιας σειράς ερευνών EY CEO Imperative Series.

Οι CEOs που συμμετείχαν στην έρευνα, εκπροσωπούν μερικές από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις της χώρας, που δραστηριοποιούνται σε όλους τους κρίσιμους τομείς της οικονομίας. Περισσότερες από δύο στις τρεις επιχειρήσεις του δείγματος (69%) είχαν έσοδα πάνω από ένα δισ. δολάρια, ενώ οι μισές απασχολούν πάνω από 5.000 εργαζόμενους. Συνεπώς, οι επιχειρήσεις αυτές, σε μεγάλο βαθμό, θα καθορίσουν την ατζέντα, τις προτεραιότητες και τα επόμενα βήματα της ελληνικής επιχειρηματικότητας στα χρόνια που έρχονται.

Ισχυρό πλήγμα από την πανδημία, αλλά μεγαλύτερη αισιοδοξία για το μέλλον

Οι ελληνικές επιχειρήσεις φαίνεται να επλήγησαν πιο έντονα από την κρίση της πανδημίας, σε σχέση με τις μεγάλες επιχειρήσεις παγκοσμίως. Είναι, όμως, και πιο αισιόδοξες όσον αφορά τη βραχυπρόθεσμη ανάκαμψη, αλλά και τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές τους, υποδηλώνοντας μια αυξημένη εμπιστοσύνη και στα θεμελιώδη μεγέθη και τις προοπτικές της εθνικής οικονομίας. Πρόκειται για ένα σημαντικό εύρημα, καθώς ο απαραίτητος μετασχηματισμός των ελληνικών επιχειρήσεων είναι πιο εύκολο να πραγματοποιηθεί σε ένα περιβάλλον ισχυρής ανάπτυξης.

Πράγματι, πάνω από τις μισές ελληνικές επιχειρήσεις (56%) αναφέρουν ότι ο ρυθμός του μετασχηματισμού τους επιβραδύνθηκε εξαιτίας της κρίσης, ωστόσο ένα συγκριτικά υψηλό ποσοστό (72%) δηλώνουν ότι θα δαπανήσουν περισσότερα προς αυτήν την κατεύθυνση τα επόμενα τρία χρόνια.

Οι Έλληνες CEOs δίνουν έμφαση στην τεχνολογία, στον μετασχηματισμό και στο ανθρώπινο δυναμικό

Με τα δεδομένα αυτά, οι Έλληνες CEOs, ευθυγραμμιζόμενοι απόλυτα με τους συναδέλφους τους παγκοσμίως, σκοπεύουν να δώσουν έμφαση κατά το επόμενο δωδεκάμηνο, στα δεδομένα και την τεχνολογία, καθώς και σε πρωτοβουλίες ενός ολοκληρωμένου μετασχηματισμού των επιχειρήσεών τους.

Μια σειρά από παλαιές και νέες προκλήσεις επιταχύνουν σήμερα τον μετασχηματισμό. Ως βασικούς καταλύτες, οι επικεφαλής των ελληνικών επιχειρήσεων ξεχωρίζουν την επιτάχυνση της τεχνολογίας και της ψηφιακής καινοτομίας (72%), τις μεταβαλλόμενες προσδοκίες και εμπειρίες των καταναλωτών (53%), τις προκλήσεις που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή (44%) και τα αναδυόμενα, νέα επιχειρηματικά μοντέλα (41%).

Μεταξύ των τομέων όπου θα εστιάσουν τις αλλαγές οι κορυφαίοι Έλληνες CEOs τα επόμενα τρία χρόνια, ξεχωρίζουν, με μεγάλη διαφορά, οι διαδικασίες καινοτομίας των επιχειρήσεών τους (66% έναντι 38% παγκοσμίως), επιβεβαιώνοντας ότι αναγνωρίζουν τη σημαντική υστέρηση της χώρας σε αυτόν τον τομέα. Υψηλά στην κατάταξη βρίσκονται, επίσης, οι αλλαγές στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων για την κατανομή / διάθεση κεφαλαίων (34%), τα ζητήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας (34%), καθώς και η διαχείριση κινδύνων (31%), ενώ 28% σκοπεύουν να επικεντρωθούν στην εταιρική κουλτούρα και τον σκοπό της επιχείρησης, ζήτημα που κατατάσσεται ως τελευταία προτεραιότητα από τους CEOs σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά και στην Ευρώπη. Τα θέματα που συνδέονται με το ανθρώπινο στοιχείο – ανθρώπινο δυναμικό και ταλέντο, ηγεσία, οργανωτική δομή και εταιρική κουλτούρα – συνδυαστικά συγκεντρώνουν την προσοχή ενός σημαντικού μεριδίου των Ελλήνων CEOs.

Ανάληψη ρίσκου, εταιρική κουλτούρα, δημιουργία οικοσυστημάτων και διαχείριση δεδομένων

Όπως και στον υπόλοιπο κόσμο, οι Έλληνες CEOs αναζητούν σήμερα επενδυτικές ευκαιρίες για την προώθηση του μετασχηματισμού (41%), τις οποίες θα χρηματοδοτήσουν, κυρίως, μέσω δανεισμού (56%). Ωστόσο, μόλις 16% έχουν εξασφαλίσει την υποστήριξη των μετόχων για την υλοποίηση στρατηγικών επενδύσεων, όταν εκείνες έχουν αρνητικές επιπτώσεις στα βραχυπρόθεσμα έσοδα και μερίσματα, ή, αντίστοιχα, εξίσου ελάχιστοι έχουν εξασφαλίσει τη συναίνεση της διευθυντικής ομάδας ως προς τους πιθανούς επενδυτικούς κινδύνους και τα οφέλη.

Ως προς την εμπέδωση μιας εταιρικής κουλτούρας — την ανάγκη της οποίας προτάσσουν οι Έλληνες CEOs σε υψηλότερα ποσοστά από τους συναδέλφους τους παγκοσμίως — αναγνωρίζουν, συγχρόνως, ότι οι επιδόσεις τους υστερούν σε ορισμένους κρίσιμους τομείς, όπως η λήψη αποφάσεων με την απαραίτητη ευελιξία, η ύπαρξη ενός σκοπού που μοιράζονται όλοι οι εργαζόμενοι, ή η δημιουργία ομάδων με διαφορετικότητα και χωρίς αποκλεισμούς σε όλα τα επίπεδα.

Παρόμοια είναι η εικόνα και ως προς τη δημιουργία οικοσυστημάτων. Ενώ οκτώ στους δέκα επικεφαλής των ελληνικών επιχειρήσεων δηλώνουν ότι πραγματοποιούν σήμερα σημαντικές επενδύσεις στην ικανότητά τους να αναπτύσσουν και να διαχειρίζονται επιχειρηματικές συνεργασίες οικοσυστήματος, δηλώνουν λιγότερο ικανοποιημένοι, σε σχέση με το παγκόσμιο δείγμα, ως προς την ικανότητά τους να κάνουν προβλέψεις με βάση τη συμβολή των συνεργατών τους στο οικοσύστημα, ή την ύπαρξη ενός ατόμου με σαφή ευθύνη για την καλλιέργεια και τη διαχείριση επιχειρηματικών συνεργασιών στο οικοσύστημα.

Οι Έλληνες CEOs φαίνεται να συμβαδίζουν, ως έναν βαθμό, με τις εκτιμήσεις των συναδέλφων τους στον υπόλοιπο κόσμο, ως προς τις επιδόσεις τους στην αξιοποίηση των δεδομένων. Ωστόσο, είναι λιγότερο ικανοποιημένοι με τις επιδόσεις τους στην απρόσκοπτη πρόσβαση σε δεδομένα σε όλο το εύρος της επιχείρησης (19%) και τον βαθμό στον οποίο οι πελάτες τούς εμπιστεύονται τα προσωπικά τους δεδομένα (25%).

Ο ρόλος της διευθυντικής ομάδας

Οι επικεφαλής των ελληνικών επιχειρήσεων εμφανίζονται ικανοποιημένοι, αλλά σε μικρότερο βαθμό από τους συναδέλφους τους στον υπόλοιπο κόσμο, ως προς την ετοιμότητα της διευθυντικής ομάδας της εταιρείας τους να ανταποκριθεί στις προκλήσεις και ευκαιρίες της επόμενης πενταετίας. Ως σημαντικότερη απαραίτητη αλλαγή στη διευθυντική ομάδα προκρίνουν τη δημιουργία νέων ρόλων που θα ανταποκρίνονται στις μεταβαλλόμενες επιταγές της αγοράς, ενώ, την ίδια ώρα, εκτιμούν, με μεγάλη πλειοψηφία (91%), ότι αυτή θα πρέπει να επικεντρωθεί στον ψηφιακό μετασχηματισμό.

Οι Έλληνες CEOs φαίνεται να αποδέχονται την ανάγκη ενός ενεργότερου ρόλου για τους ίδιους και, γενικότερα, για την ηγεσία των επιχειρήσεων, όσον αφορά την προώθηση της μετασχηματιστικής ατζέντας και, μάλιστα, με πιο κατηγορηματικό τρόπο σε σχέση με τους ομολόγους τους στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο. Προτάσσουν, δε, ως προτεραιότητες κυρίως τη μετασχηματιστική καινοτομία και την επανεφεύρεση των επιχειρήσεων, την οικοδόμηση σχέσεων εμπιστοσύνης με τα ενδιαφερόμενα μέρη και τη διαχείριση του διαρκούς μετασχηματισμού. Ως σημαντικότερο στοιχείο που θα πρέπει να χαρακτηρίζει τους Διευθύνοντες Συμβούλους για να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις της επόμενης πενταετίας, θεωρούν την ικανότητα να δημιουργήσουν μια νοοτροπία μετασχηματισμού σε όλο το εύρος της εταιρείας.

Ο πελάτης, το ανθρώπινο δυναμικό και η δημιουργία αξίας στην κορυφή της agenda των Ελλήνων CEOs

Οι επικεφαλής των ελληνικών επιχειρήσεων κατανοούν πλήρως τις μεγάλες αλλαγές που έχουν δρομολογηθεί σε σχέση με τις συνήθειες, τις ανάγκες και τις προσδοκίες των πελατών, αλλά και την ανάγκη μιας εντελώς νέας προσέγγισης της εμπειρίας του πελάτη από τις επιχειρήσεις. Μάλιστα, εμφανίζονται πιο βέβαιοι, σε σχέση με τους CEOs παγκοσμίως, ότι οι αλλαγές αυτές θα έχουν προχωρήσει στη διάρκεια της επόμενης πενταετίας.

Είναι, επίσης, βέβαιοι για την ταχύτητα και το βάθος των αλλαγών που έχουν δρομολογηθεί σε ό,τι αφορά το ανθρώπινο δυναμικό και το ταλέντο. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία (88%), έναντι ποσοστού μόλις 10% στον υπόλοιπο κόσμο, θεωρούν πολύ πιθανό να αποδειχθεί ανθεκτική στον χρόνο η μετάβαση στην τηλεργασία, ενώ θεωρούν, επίσης, πολύ πιθανή την προοπτική μείωσης του αριθμού των μονίμων υπαλλήλων, καθώς θα αυξάνεται η πρόσβαση των εταιρειών στα καλύτερα ταλέντα παγκοσμίως, σύμφωνα με τις ανάγκες τους.

Στις απαντήσεις των Ελλήνων CEOs αποτυπώνεται, επίσης, και η κατανόηση της απαίτησης της κοινωνίας, αλλά και της επενδυτικής κοινότητας, για τη δημιουργία μακροπρόθεσμης αξίας από τις επιχειρήσεις, καθώς και η βεβαιότητα ότι θα πραγματοποιηθούν σημαντικές αλλαγές προς αυτήν την κατεύθυνση στη διάρκεια της επόμενης πενταετίας. Σχεδόν τρεις στους τέσσερις (72%) θεωρούν πολύ πιθανό να προχωρήσουν οι εταιρείες σε σημαντικά νέα μέτρα για να αναλάβουν την ευθύνη για τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις των δραστηριοτήτων τους, ποσοστό υπερδιπλάσιο από το αντίστοιχο στο παγκόσμιο και ευρωπαϊκό δείγμα της έρευνας.

Προϋπόθεση επιτυχίας, η αξιοποίηση της τεχνολογίας

Η βαρύτητα που αποδίδουν οι επικεφαλής των ελληνικών επιχειρήσεων στον ρόλο της τεχνολογίας επιβεβαιώνεται και από τις εκτιμήσεις τους σχετικά με το βασικό στοιχείο που θα χαρακτηρίζει την επιτυχημένη επιχείρηση του μέλλοντος, καθώς πάνω από δύο στους πέντε (44%) πιστεύουν ότι αυτή θα βασίζεται στην τεχνολογία και τα δεδομένα. Αντίθετα, μόλις 3% συμφωνούν με την άποψη που κυριάρχησε στην έρευνα παγκοσμίως, ότι οι επιτυχημένες επιχειρήσεις θα επικεντρώνονται στη δημιουργία μακροπρόθεσμης αξίας.

Ο μετασχηματισμός των ελληνικών επιχειρήσεων δεν αποτελεί απλό εγχείρημα. Είναι, όμως, σήμερα, επιτακτική ανάγκη και προϋπόθεση για να μπορέσουν να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα που δημιουργούν οι ισχυρές τάσεις που αναταράσσουν την παγκόσμια αγορά, να αναπτυχθούν δυναμικά και να επιτελέσουν τον ρόλο τους ως κινητήρια δύναμη της ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας.