Το μυστικό για ανθεκτικότητα στον χρόνο είναι η προσαρμογή ή οι ανατροπές;

Από Carrie Hall

EY Americas Family Enterprise Leader

Trusted advisor to entrepreneurial family enterprises looking to create sustainable growth and competitive advantage across generations. Loves travel and wine, particularly at the same time.

7 λεπτά 20 Απρ 2018

Πώς οι επιτυχημένες οικογενειακές επιχειρήσεις αναπτύσσουν μία κουλτούρα δραστικών αλλαγών, από τη μια γενιά στην επόμενη.

Σύμφωνα με την παγκόσμια έρευνα της EY για τις οικογενειακές επιχειρήσεις, που δημοσιεύθηκε το 2018, οι μεγάλες οικογενειακές επιχειρήσεις δημιουργούν μια ευέλικτη κουλτούρα, που ενθαρρύνει την καινοτομία και επιβραβεύει τους νέους τρόπους σκέψης. Παρότι αυτές οι επιμέρους συνθήκες τροφοδοτούν ανατροπές στις αγορές, λίγες (12%) παγκόσμιες οικογενειακές επιχειρήσεις, θεωρούν ότι οι ίδιες αποτελούν καταλύτες ανατροπών.

Οι συμμετέχοντες από κορυφαίες αγορές παγκοσμίως, πιστεύουν ότι διαθέτουν το «δαιμόνιο» της επιχειρηματικότητας (68%), ενθαρρύνουν την ευελιξία και την αλλαγή (67%) και επιτρέπουν την αποτυχία κατά την επιδίωξη της βελτίωσης (61%). Χρησιμοποιούν τα social media (68%), τα big data (65%), την αυτοματοποίηση και τις ρομποτικές διαδικασίες (50%), στην προσπάθειά τους να παρακολουθήσουν τις αλλαγές στην αγορά. Με άλλα λόγια, αναπτύσσουν κουλτούρες, ιδιαίτερα ικανές να προκαλέσουν ή να δαμάσουν αλλαγές, από τη μια γενιά στην άλλη.

«Οι μεγαλύτερες και οι μακροβιότερες οικογενειακές επιχειρήσεις στον κόσμο, έχουν μάθει να προσαρμόζονται και να καινοτομούν — διαφορετικά δε θα μπορούσαν να παραμένουν ισχυρές στις σημερινές ανταγωνιστικές αγορές. Αποδέχονται τις πρωτοβουλίες, επιβραβεύουν τις καινοτόμες ιδέες, και διαχειρίζονται τις λειτουργίες τους με μακροπρόθεσμο σχεδιασμό», λέει ο Marnix van Rij, EY Global Family Business Leader.  «Αυτός ο μακροπρόθεσμος επιχειρηματικός προσανατολισμός μπορεί, μεν, να έχει σκοπό τη δημιουργία μιας μακροχρόνιας κληρονομιάς για την οικογένεια, αλλά, παράλληλα, καθιστά τις επιχειρήσεις περισσότερο δημιουργικές και κερδοφόρες».

  • Μεθοδολογία της έρευνας των οικογενειακών επιχειρήσεων

    Η έκθεση βασίζεται στα αποτελέσματα της έρευνας, η οποία διεξήχθη με τη συμμετοχή 589 εκ των μεγαλύτερων οικογενειακών επιχειρήσεων από όλο τον κόσμο, σε 23 κορυφαίες παγκόσμιες αγορές — την Αυστραλία, την Αργεντινή, το Βέλγιο, τη Βραζιλία, τον Καναδά, την Κίνα, τη Γαλλία, τη Γερμανία, τις χώρες του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (GCC), την Ινδία, την Ινδονησία, την Ιταλία, την Ιαπωνία, το Μεξικό, την Ολλανδία, το Περού, τη Ρωσία, τη Νότια Κορέα, την Ισπανία, την Ελβετία, την Τουρκία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ. Η Valid Research, ένα ανεξάρτητο ερευνητικό ινστιτούτο στη Γερμανία, χρησιμοποίησε ένα ερωτηματολόγιο και διεξήγαγε τηλεφωνικές συνεντεύξεις στη γλώσσα της εκάστοτε αγοράς, με κορυφαία στελέχη από οικογενειακές επιχειρήσεις. Με βάση τον αριθμό των επιχειρήσεων με τις οποίες ήρθαμε σε επικοινωνία προκειμένου να συγκεντρώσουμε το επιθυμητό δείγμα συμμετεχόντων, πετύχαμε ένα ποσοστό ανταπόκρισης της τάξης του 17,1%.

Ανάπτυξη χωρίς εξωτερικά κεφάλαια    

Σε αντίθεση με την μετριοπαθή πρόβλεψη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, για αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ κατά 3,6% το 2018, οι οικογενειακές επιχειρήσεις που συμμετείχαν στην έρευνα, σημείωσαν μια αύξηση κερδών 9,1 ποσοστιαίων μονάδων, κατά μέσο όρο, κάτι που ευθυγραμμίζεται με τη μακροπρόθεσμη πρόβλεψη του δείκτη S&P 500, ο οποίος μιλούσε για ανάπτυξη 10%.

Αυτό αποτελεί ένα αξιοσημείωτο γεγονός, δεδομένου ότι το 62% των επιχειρήσεων δήλωσαν ότι δεν έχουν παραχωρήσει ποτέ μετοχικό κεφάλαιο σε τρίτα μέρη ως αντάλλαγμα για επενδύσεις. Η μειοψηφία που μπήκε σε αυτή τη διαδικασία, σημείωσε ότι χρησιμοποίησαν αυτή την ανταλλαγή κεφαλαίων μόνο για ένα μικρό χρονικό διάστημα – για τέσσερα έως έξι χρόνια, κατά μέσο όρο. Τα δύο τρίτα των συμμετεχόντων δήλωσαν, ότι αναπτύσσονται και καινοτομούν επενδύοντας τα δικά τους χρήματα. Όσον αφορά την επιθυμία τους να αναλάβουν χρέη, οι οικογενειακές επιχειρήσεις φαίνεται να παραμένουν συντηρητικές.

«Η εισαγωγή στο χρηματιστήριο ή η πρόσβαση σε μετοχικό κεφάλαιο τρίτων μερών, δεν ταιριάζει σε αυτές τις επιχειρήσεις», λέει ο Δρ. Joseph Astrachan, Professor Emeritus, του Kennesaw State University. «Έχουν έναν τελείως διαφορετικό τρόπο λειτουργίας. Όταν είσαι μια ιδιωτική οικογενειακή επιχείρηση, η οποία ελέγχει μόνη της τις επενδύσεις της, σημαίνει ότι μπορείς να ανταποκρίνεσαι γρήγορα, καθώς αλλάζουν οι καταστάσεις. Μπορούν να αξιοποιούν ευκαιρίες σε τομείς με υψηλή αναπτυξιακή δυναμική ή να κάνουν μακροπρόθεσμες μετασχηματιστικές ενέργειες — χωρίς να λογοδοτούν σε εξωτερικούς μετόχους ή επενδυτές που επιζητούν βραχυπρόθεσμες αποδόσεις».

Οι αναπτυξιακοί τους στόχοι δεν αποτελούν απλώς ευχολόγια. Συνάδουν με την απόδοση των ιδίων κεφαλαίων τους, η οποία οριοθετεί και την ικανότητα ανάπτυξής τους.

Αλλαγή: απειλή και, ταυτόχρονα, ευκαιρία

Οι οικογενειακές επιχειρήσεις δηλώνουν ότι σχεδιάζουν να επενδύσουν στους τομείς όπου θέλουν να αναπτυχθούν, ώστε να αντιμετωπίσουν τις αλλαγές ή, ακόμα καλύτερα, να επωφεληθούν από αυτές.

Οι οικογενειακές επιχειρήσεις θεωρούν ότι οι κορυφαίοι τομείς για επενδύσεις τα επόμενα τρία χρόνια, περιλαμβάνουν τα νέα προϊόντα και υπηρεσίες (59%), τα συστήματα πληροφορικής και ελέγχου (57%), το ανθρώπινο δυναμικό (53%) και τις παραγωγικές δυνατότητες (48%).

«Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι οικογενειακές επιχειρήσεις σχεδιάζουν σήμερα, για να προστατεύσουν τις επιχειρήσεις τους από τις αλλαγές που φέρνει το αύριο», λέει η Carrie Hall, EY Americas Family Business Leader. «Η αναζήτηση ευκαιριών και η έμφαση στην μακροπρόθεσμη στρατηγική — καθώς και η ευκινησία, για να πάνε μπροστά — έχει θέσει τις οικογενειακές επιχειρήσεις σε διαφορετική πορεία από τις αντίστοιχες μη-οικογενειακές επιχειρήσεις».

Οι γενιές X,Y και Z στο προσκήνιο

Πολλοί από τους συμμετέχοντες αναγνωρίζουν τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η επόμενη γενιά σε θέματα αναγνώρισης απειλών που μπορεί να δημιουργηθούν από τις δραστικές αλλαγές. Το 30% των συμμετεχόντων αναφέρουν ότι χρησιμοποιούν σε σημαντικό βαθμό τις ικανότητες και τα ταλέντα των νεότερων μελών της οικογένειας, σήμερα — με ένα επιπλέον 15% να δηλώνουν ότι βασίζονται «πάρα πολύ» σε εκείνα, προκειμένου να τους βοηθήσουν να αναγνωρίσουν τις νέες τάσεις που πιθανώς να αναδιαμορφώσουν την αγορά. 

Πατέρας και γιοι που εργάζονται σε ψηφιακό μοντέλο

Ωστόσο, η πλειοψηφία των συμμετεχόντων (55%) παραδέχεται ότι απομένουν αρκετά να γίνουν σχετικά με την εκμετάλλευση του (κυριολεκτικά) εσωτερικά ανεπτυγμένου ανθρώπινου δυναμικού — των πρώτων γενεών, δηλαδή, που μεγάλωσαν παράλληλα με την εκδήλωση της ψηφιακής επανάστασης. Οι αλλαγές και οι ανατροπές, ήταν ένα φυσικό μέρος του κύκλου ζωής τους —αυτές οι γενιές, μπορεί να είναι κατάλληλες για εργασία σε ένα ψηφιακό περιβάλλον, το οποίο επηρεάζει όλους τους τομείς επιχειρηματικής δράσης.

Τα δεδομένα καταδεικνύουν μια πραγματική ευκαιρία για αυτές τις οικογενειακές επιχειρήσεις που δε χρησιμοποιούν τη νέα γενιά για καθαρά εργασιακούς σκοπούς. Η ενίσχυση της ατζέντας καινοτομίας της επιχείρησης, για παράδειγμα, είναι ένας τομέας στον οποίο τα νεότερα μέλη μπορούν να διακριθούν με ευκολία.

Απελευθερώνοντας τη δυναμική των σωστών προσλήψεων

Η έμφαση στη σημασία του ανθρώπινου δυναμικού, αποτελεί μια ειδοποιό διαφορά για τις οικογενειακές επιχειρήσεις. Αναγνωρίζουν την ανάγκη καλλιέργειας, τόσο των μελών της οικογένειας, όσο και του εξωτερικού ανθρώπινου κεφαλαίου — και της διατήρησής τους — καθώς εκείνοι μετατρέπονται σε επαγγελματίες υψηλών επιδόσεων, οι οποίοι σέβονται τις οικογενειακές, αλλά και επιχειρηματικές αξίες. Περίπου το 50% όλων των συμμετεχόντων παγκοσμίως, σκοπεύουν να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας το 2018, ενώ το 10% αναμένει ανάπτυξη μεγαλύτερη του 5%. Αυτό είναι εντυπωσιακό, δεδομένης της πρόβλεψης του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου των ΗΠΑ το 2017, για αύξηση των θέσεων εργασίας το 2018 σχεδόν κατά 1% για τις ΗΠΑ. Τα αναπτυξιακά τους σχέδια βασίζονται στην αισιοδοξία τους για την παγκόσμια οικονομία το 2018, με σχεδόν το 59% να προβλέπει ανάπτυξη στις τοπικές τους οικονομίες, και μόλις το 7% να προβλέπει κάποιου είδους συρρίκνωση.

«Ένα στέλεχος τέταρτης γενιάς σε οικογενειακή επιχείρηση, περιέγραψε την αναζήτηση εξωτερικών υποψήφιων, κατ' αυτόν τον τρόπο: "Κατά την πρόσληψη, οι περισσότερες επιχειρήσεις εστιάζουν σε παράγοντες, όπως ο μισθός, τα επιδόματα και οι εργασιακές συνθήκες. Ωστόσο, οι οικογενειακές επιχειρήσεις έχουν ένα πλεονέκτημα — σε πολλές αγορές, το γεγονός ότι είναι οικογενειακές επιχειρήσεις, τις καθιστά από μόνο του ιδιαίτερα ελκυστικές για την προσέλκυση στελεχών υψηλών επιδόσεων. Η ευελιξία, η προσαρμοστικότητα, η ταχύτητα των αλλαγών και η μακροπρόθεσμη προσέγγισή τους όσον αφορά τους ανθρώπους τους και τις επενδύσεις, αποτελούν ελκυστικά χαρακτηριστικά».

Τα καλύτερα έρχονται;

Είναι θετικό για την παγκόσμια οικονομία ότι οι οικογενειακές επιχειρήσεις σχεδιάζουν να συνεχίσουν να υποδέχονται και να υιοθετούν τις αλλαγές, τόσο για το 2018, καθώς και τα επόμενα χρόνια. Αποτελούν, εξάλλου, τη ραχοκοκαλιά της παγκόσμιας οικονομίας. Ο συχνά αναφερόμενος «λόγος επιβίωσης οικογενειακών επιχειρήσεων», είναι 30:10:3 (όπου το 30% των εταιρειών επιβιώνει μέχρι τη δεύτερη γενιά, το 10% μέχρι την τρίτη και μόλις το 3% επιβιώνει πέρα από αυτό το σημείο). Συγκρίνετέ τον με τη μέση διάρκεια ζωής μιας επιχείρησης που εντάσσεται στον δείκτη S&P 500 των κορυφαίων αμερικανικών επιχειρήσεων. Έχει μειωθεί κατά περισσότερο από 50 χρόνια κατά τον τελευταίο αιώνα – από τα 67 χρόνια τη δεκαετία του 1920, σε μόλις 15 χρόνια, σήμερα, σύμφωνα με τον Richard Foster, καθηγητή στο Πανεπιστήμιου του Yale.

Σημεία δράσης 

1. Η δραστική αλλαγή έρχεται από τα πιο απροσδόκητα σημεία — και εν μία νυκτί

Βεβαιωθείτε ότι η επιχείρησή σας, η οικογένεια και τα σχέδιά σας, είναι ευέλικτα και ανθεκτικά, ώστε να προσαρμοστούν σε οποιαδήποτε δραστική αλλαγή.

· Καλλιεργήστε ένα υποστηρικτικό περιβάλλον, όπου οι άνθρωποι οι οποίοι θα κάνουν λάθη (ή θα αποτυγχάνουν) στην προσπάθειά τους να βρουν τα επόμενα βήματα, θα εξακολουθούν να επιβραβεύονται.

· Δημιουργήστε διατομεακές ομάδες από διάφορα επίπεδα ιεραρχίας και εξετάστε κάθε πλευρά της επιχείρησης και της αγοράς. Ποιοι είναι οι ανταγωνιστές σας ή οι παρόμοιες επιχειρήσεις σε άλλους κλάδους; Με αυτό τον τρόπο, μπορείτε να επηρεάσετε ή να ενισχύσετε τις δικές σας καινοτόμες ιδέες, τις κατηγορίες πελατών σας ή / και τα τρέχοντα προϊόντα και υπηρεσίες που προσφέρετε.

2. Η επόμενη γενιά αντιπροσωπεύει την πρώτη «πλήρως ψηφιακή» γενιά

Η άνεσή τους σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο ψηφιακό κόσμο, θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντικό πλεονέκτημα, καθώς η επιχείρησή σας διερευνά το πώς να δημιουργήσει και να ενστερνιστεί τις τολμηρές και ολοκληρωμένες ψηφιακές στρατηγικές, οι οποίες θα την καθορίσουν μακροπρόθεσμα.

· Θεωρήστε την εξοικείωσή τους με το διαρκώς μεταβαλλόμενο ψηφιακό περιβάλλον ως έναν τρόπο να τους βοηθήσετε να μετατραπούν από απλώς καλοί ιδιοκτήτες, σε καλούς ηγέτες, και όχι το αντίστροφο.

· Δώστε τους μια σταθερή βάση γενικότερης επιχειρηματικής εκπαίδευσης, ώστε να ενισχύσετε τις ψηφιακές τους δεξιότητες. Ξεκινήστε με την απλή κατανόηση των οικονομικών καταστάσεων και προχωρήστε, έπειτα, σε πιο δύσκολα ζητήματα, όπως οι περίπλοκες σχέσεις μεταξύ κόστους, όγκου και κέρδους.

3. Αναγνωρίστε, καλλιεργήστε και επιβραβεύστε την κορυφαία ομάδα

Υποθέτοντας ότι ταιριάζουν στην εταιρική κουλτούρα, δε θα θέλατε να χάσετε τους πιο πολύτιμους συνεργάτες σας.

· Αναδείξτε την οικογενειακή σας επιχείρηση ως ένα εξαιρετικό μέρος για να εργαστεί κάποιος.

· Αναδείξτε την επιτυχία της εταιρικής σας κουλτούρας και το πώς επιβραβεύει όσους τη διατηρούν ζωντανή.

Περίληψη

Οι οργανισμοί έχουν πολλά να μάθουν από τις οικογενειακές επιχειρήσεις. Προκειμένου να παραμείνουν σύγχρονοι μακροπρόθεσμα, θα πρέπει να επιβραβεύουν τα ταλέντα και να είναι έτοιμοι για δραστικές αλλαγές.

Σχετικά με αυτό το άρθρο

Από Carrie Hall

EY Americas Family Enterprise Leader

Trusted advisor to entrepreneurial family enterprises looking to create sustainable growth and competitive advantage across generations. Loves travel and wine, particularly at the same time.

  • Facebook
  • LinkedIn
  • X (formerly Twitter)