Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες: Νόμος 4727/2020
Με τα άρθρα 109-223 του νέου Νόμου 4727/2020 ενσωματώνεται στην Ελληνική νομοθεσία ο Ευρωπαϊκός Κώδικας Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών («ΕΚΗΕ»), όπως αυτός θεμελιώνεται με την Οδηγία (ΕΕ) 2018/1972. Με τις νέες διατάξεις η Ελληνική νομοθεσία προσαρμόζεται στις σύγχρονες εξελίξεις, που παρατηρούνται στον κλάδο των ηλεκτρονικών επικοινωνιών, με έμφαση στα δίκτυα 5ης γενιάς.
Στις 20 Μαρτίου 2020 δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ ο πολυαναμενόμενος Νόμος 4727/2020 (ΦΕΚ 184/Α/23-09-2020) με τίτλο «Ψηφιακή Διακυβέρνηση (Ενσωμάτωση στην Ελληνική Νομοθεσία της Οδηγίας (ΕΕ) 2016/2102 και της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1024) - Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες (Ενσωμάτωση στο Ελληνικό Δίκαιο της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/1972) και άλλες διατάξεις».
Με το Μέρος Β (άρθρα 109-223) του νέου Νόμου ενσωματώνεται στην Ελληνική νομοθεσία η Οδηγία (ΕΕ) 2018/1972, που θεμελιώνει τον Ευρωπαϊκό Κώδικα Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών («ΕΚΗΕ»).
Ο ΕΚΗΕ αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες της Ενιαίας Ψηφιακής Αγοράς της ΕΕ. Συνιστά σημαντική αναθεώρηση του προϋφιστάμενου πακέτου Οδηγιών της ΕΕ, που χρονολογείται από το 2009. Σκοπός του ΕΚΗΕ είναι η προσαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ στις σύγχρονες εξελίξεις που παρατηρούνται στον κλάδο των ηλεκτρονικών επικοινωνιών.
Ο νέος Νόμος-Πλαίσιο για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες καταργεί ως επί το πλείστον τον προϊσχύοντα Ν. 4070/2012 καθώς και κάθε άλλο κανόνα δικαίου (ΠΔ, ΥΑ, αποφάσεις ΕΕΤΤ), που αντίκειται στις διατάξεις του νόμου αυτού.
1. Σκοπός του Νόμου
Σκοποί του νέου νόμου είναι: • Η εδραίωση της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρονικών επικοινωνιών της ΕΕ.
• Η διασφάλιση υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών καλής ποιότητας, σε προσιτή τιμή. • Η προστασία των δικαιωμάτων των τελικών χρηστών, και
• Η αποτελεσματική χρήση του ραδιοφάσματος.
Η διάρθρωση αλλά και το περιεχόμενο του νόμου ακολουθεί με ελάχιστες παρεκκλίσεις την δομή του ΕΚΗΕ.
2. Οι Βασικές Καινοτομίες του Ν. 4727/2020
• Διεύρυνση Πεδίου Εφαρμογής Το άρθρο 110 § A §§ 39 του Ν. 4727/2020 διευρύνει το πεδίο εφαρμογής του νόμου σε υπηρεσίες διαπροσωπικών επικοινωνιών (πχ. υπηρεσίες VoIP και instant messaging) και υπηρεσίες που συνίστανται, εν όλω ή εν μέρει, στη μεταφορά σημάτων (πχ. υπηρεσίες ευρείας μετάδοσης / broadcasting). Για την εξασφάλιση ίσων όρων ανταγωνισμού για ομοειδείς υπηρεσίες προβλέπονται δύο επίπεδα ρύθμισης: (α) το βασικό επίπεδο που, κατά κανόνα, τυγχάνει εφαρμογής για τις υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών, και (β) το ειδικό επίπεδο, που κατ’ εξαίρεση, εφαρμόζεται σε υπηρεσίες διαπροσωπικών επικοινωνιών παρεχόμενες ανεξαρτήτως πόρων αριθμοδότησης.
• Αναθεώρηση του Πλαισίου Διαχείρισης του Ραδιοφάσματος
Με τα άρθρα 153-163 του νέου νόμου προβλέπονται κοινές αρχές και στόχοι για την εναρμόνιση της εθνικής διαχείρισης του ραδιοφάσματος μεταξύ των κρατών-μελών. Περαιτέρω, με σκοπό την ενίσχυση της κινητής ευρυζωνικότητας και της επέκτασης των δικτύων 5ης γενιάς δίνεται προτεραιότητα στην έκδοση γενικών αδειών χρήσης, στην κοινή ή μεριζόμενη χρήση καθώς και στην μίσθωση του ραδιοφάσματος έναντι της χορήγησης μεμονωμένων δικαιωμάτων χρήσης επί φασματικών ζωνών.
• Αλλαγές στο Καθεστώς Ex Ante Ρύθμισης
Με τα άρθρα 113 επ. του Ν. 4727/2020 η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων («ΕΕΤΤ») ορίζεται ως Εθνική Ρυθμιστική Αρχή.
Επιπλέον, τα άρθρα 167-191 του Νόμου απονέμουν στην ΕΕΤΤ μία δέσμη αρμοδιοτήτων ex ante ρύθμισης της αγοράς ηλεκτρονικών επικοινωνιών με σκοπό την ενίσχυση του ελεύθερου ανταγωνισμού. Καινοτομίες επί της δέσμης αυτής είναι οι υποχρεώσεις της πρόσβασης σε τεχνικά έργα, της παροχής δεσμεύσεων επί στοιχείων δικτύου πολύ υψηλής χωρητικότητας αλλά και της ρύθμισης των χονδρικών τελών τερματισμού και των λιανικών υπηρεσιών. Εντούτοις, η ΕΕΤΤ οφείλει να ασκεί τις ως άνω αρμοδιότητες κατά τρόπο που να εξασφαλίζει την οικονομική απόδοση, τον βιώσιμο ανταγωνισμό, την ανάπτυξη δικτύων πολύ υψηλής χωρητικότητας, την αποδοτική επένδυση και καινοτομία, και να παρέχει το μέγιστο όφελος στους τελικούς χρήστες. Επιπλέον, η διαδικασία ανάλυσης αγορών διεξάγεται ανά πέντε (5) έτη, αντί του προϊσχύοντος τριετούς κύκλου ανάλυσης αγορών.
• Επέκταση Καθολικής Υπηρεσίας
Με τα άρθρα 192-200 του Ν. 4727/2020 ο θεσμός της καθολικής υπηρεσίας, όπως τουλάχιστον καθοριζόταν στην Ελληνική επικράτεια, επεκτείνεται, ώστε να περιλαμβάνει την πρόσβαση των καταναλωτών όχι μόνο σε υπηρεσίες φωνητικών κλήσεων, κατ’ ελάχιστον σε σταθερή θέση, αλλά και σε μία επαρκή υπηρεσία ευρυζωνικότητας σε προσιτή τιμή.
• Ασφάλεια
Με γνώμονα την αποτελεσματική διαχείριση των σύγχρονων κινδύνων για την ασφάλεια δικτύων και υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών, τα άρθρα 148 και 149 του Νόμου προβλέπουν ειδικές υποχρεώσεις των παρόχων για την τήρηση πρόσφορων και αναλογικών τεχνικών και οργανωτικών μέτρων ασφάλειας. Αρμόδια αρχή για την εποπτεία των παρόχων σε θέματα ασφάλειας, για την ανακοίνωση σε αυτή τυχόν συμβάντων ασφαλείας αλλά και για την έκδοση σχετικών κανονιστικών ρυθμιστικών αποφάσεων ορίζεται η Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών («ΑΔΑΕ»).
• Διευκόλυνση Επενδύσεων σε Δίκτυα Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών
Ο Ν. 4727/2020 προβλέπει κανόνες δικαίου που διευκολύνουν την εγκατάσταση, λειτουργία και διαχείριση δικτύων ηλεκτρονικών επικοινωνιών, όπως, μεταξύ άλλων, στις εξής περιπτώσεις:
• Με το άρθρο 151 του Νόμου εξειδικεύεται και απλοποιείται η διαδικασία παροχής δικαιωμάτων διέλευσης δικτύων.
• Με το άρθρο 152 του Νόμου βελτιώνεται το πλαίσιο για την συνεγκατάσταση και τον μερισμό στοιχείων δικτύων και συναφών ευκολιών.
• Με το άρθρο 164 του Νόμου συγκροτείται το πλαίσιο για την πρόσβαση σε ασύρματα τοπικά δίκτυα.
• Με το άρθρο 165 του Νόμου προβλέπεται η διαδικασία ανάπτυξης και λειτουργίας σημείων ασύρματης πρόσβασης μικρής εμβέλειας, που είναι κομβικής σημασίας για εφαρμογές δικτύων 5ης ή επόμενης γενιάς.
• Δικαιώματα Τελικών Χρηστών
Τα άρθρα 206-223 του Νόμου παρέχουν μία δέσμη ενισχυμένων δικαιωμάτων προς τους τελικούς χρήστες υπηρεσιών και εφαρμογών ηλεκτρονικών επικοινωνιών, που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων τα εξής:
• Διασφάλιση θεμελιωδών δικαιωμάτων καθώς και δικαιώματος ακρόασης των τελικών χρηστών κατά τη λήψη από κράτος-μέλος μέτρων που συνεπάγονται τον περιορισμό τέτοιων δικαιωμάτων.
• Πρόβλεψη ελάχιστου περιεχομένου πληροφοριών σε συμβάσεις παροχής υπηρεσιών και εφαρμογών ηλεκτρονικών επικοινωνιών με τελικούς χρήστες.
• Υποχρεώσεις των παρόχων για την παροχή μέσων και εργαλείων διαφάνειας, σύγκρισης προσφορών και δημοσίευσης πληροφοριών προς τους τελικούς χρήστες. • Επίπεδο επαρκούς ποιότητας για τις υπηρεσίες πρόσβασης στο διαδίκτυο και τις υπηρεσίες διαπροσωπικών επικοινωνιών.
• Προστατευτικές διατάξεις αναφορικά με την διάρκεια και την καταγγελία των σχετικών συμβάσεων με τελικούς χρήστες.
• Δικαιώματα ως προς την αλλαγή παρόχου και την φορητότητα αριθμού.
• Υποχρεωτική υπηρεσία πρόσβασης σε επικοινωνία έκτακτης ανάγκης αλλά και σύστημα προειδοποίησης του κοινού.
• Ισότιμη πρόσβαση και επιλογές για τελικούς χρήστες με αναπηρίες.
• Εποπτεία και Συντονισμός Τα άρθρα 111 και 113 του Νόμου προβλέπουν ρητούς στόχους ρύθμισης και ενισχυμένες αρμοδιότητες εποπτείας της Εθνικής Ρυθμιστικής Αρχής. Τα άρθρα 112 και 136 του Νόμου προβλέπουν τον συντονισμό του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και της ΕΕΤΤ με τους αρμόδιους φορείς των άλλων κρατών-μελών της ΕΕ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την εναρμόνιση της χρήσης του ραδιοφάσματος σε όλη την ΕΕ. Το άρθρο 135 εγκαθιδρύει διαδικασία επίλυσης διασυνοριακών διαφορών υπό την εποπτεία και σύμφωνη γνώμη του BEREC. Με τα άρθρα 140-141 του Νόμου καθιερώνεται διαδικασία πρότερης ανακοίνωσης και διαβούλευσης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το BEREC των αποφάσεων, που λαμβάνει η ΕΕΤΤ στα πλαίσια ex ante ανάλυσης και ρύθμισης αγορών. Εφόσον οι υπό ανάλυση αγορές είναι δυνητικά διακρατικές, η σχετική ανάλυση διεξάγεται στα πλαίσια των άρθρων 173-174 του Νόμου με την συνδρομή του BEREC.
3. Η Ανάπτυξη Δικτύων 5ης Γενιάς (5G)
Τέλος, στα άρθρα 92-98 του ο Νόμος 4727/2020 θεσπίζει ειδικό νομικό πλαίσιο για την ανάπτυξη εγχώριου ψηφιακού οικοσυστήματος 5G. Οι πανευρωπαϊκά καινοτόμες ρυθμίσεις του νέου Νόμου για την ενθάρρυνση της εγκατάστασης και λειτουργίας υποδομών και εφαρμογών δικτύων 5ης γενιάς βασίζονται στους εξής άξονες:
• Συμμετοχές 5G ΑΕ - Συστήνεται ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «Συμμετοχές 5G Α.Ε.» ως θυγατρική της «Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε.» (Ε.Ε.Σ.Υ.Π. Α.Ε.), με αποκλειστικό σκοπό τη διαχείριση του «Ταμείου Φαιστός» και την έγκριση και χρηματοδότηση μέσω αυτού επενδυτικών προτάσεων σε σχέση με υπηρεσίες και εφαρμογές 5G.
• Ταμείο Φαιστός – Το Ταμείο Φαιστός αποτελεί Αμοιβαίο Κεφάλαιο Επιχειρηματικών Συμμετοχών (Α.Κ.Ε.Σ.) του άρθρου 7 του ν. 2992/2002, που χρηματοδοτείται από ποσό που αντιστοιχεί σε ποσοστό 25% από τα έσοδα του Δημοσίου που θα προέρχονται από τους διαγωνισμούς για τη χορήγηση δικαιωμάτων χρήσης ραδιοσυχνοτήτων για δίκτυα 5ης γενιάς
• Στο ενεργητικό του «Ταμείου Φαιστός» δύνανται επίσης να συμμετέχουν ιδιώτες και επαγγελματίες επενδυτές, αυξάνοντας τους πόρους του.
Μέσω του Ταμείου Φαιστός η «Συμμετοχές 5G Α.Ε.» δύναται να επενδύει με ευέλικτους τρόπους σε επιχειρήσεις έρευνας ή/και ανάπτυξης προϊόντων ή/και υπηρεσιών που λειτουργούν σε υποδομές 5G (ή σχετικές με αυτές) αυτών στην Ελλάδα, ενδεικτικά στους ακόλουθους κλάδους: μεταφορές/εφοδιαστική (logistics), μεταποίηση, βιομηχανία, συμπεριλαμβανομένης, μεταξύ άλλων, της αμυντικής, αγαθά και δίκτυα κοινής ωφέλειας, υγεία, τουρισμός, πληροφόρηση και μέσα ενημέρωσης. • Ραδιόφασμα για Πιλοτικές Εφαρμογές – Το Δημόσιο δεσμεύει τη ζώνη ραδιοσυχνοτήτων 3400-3410 ΜΗz για δέκα (10) έτη από με σκοπό την αποκλειστική αξιοποίησή της για σκοπούς έρευνας ή/και ανάπτυξης ή/και καινοτομίας σε δίκτυα, προϊόντα ή/και υπηρεσίες που λειτουργούν σε υποδομές 5G, ενώ δύναται να δεσμεύει και επιπλέον 200 ΜΗz από τη ζώνη συχνοτήτων των 26 GHz για χρονικό διάστημα δέκα (10) ετών για τους ίδιους σκοπούς. Πέρα από την απευθείας χρήση από το Δημόσιο, δικαιώματα χρήσης στο παραπάνω ραδιόφασμα για μέχρι δώδεκα (12) μήνες δύνανται να παραχωρούνται χωρίς αντίτιμο και σε πανεπιστήμια ή/και σε ερευνητικά κέντρα της ημεδαπής.
4. Αποτίμηση
Ο Ν. 4727/2020 θέτει τις βάσεις για τον εκσυγχρονισμό της εγχώριας αγοράς δκτύων / υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών με βάση τις ραγδαίες τεχνολογικές και οικονομικές εξελίξεις, ιδίως γύρω από τα υψίρρυθμα δίκτυα επικοινωνιών και την κινητή ευρυζωνικότητα των δικτύων 5ης και επόμενης γενιάς. Εναπόκειται στην ΕΕΤΤ να ανταποκριθεί στις προκλήσεις του εποπτικού της ρόλου αλλά και, κυρίως, στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα να επωφεληθούν των ευκαιριών για καινοτόμες υπηρεσίες και εφαρμογές ηλεκτρονικών επικοινωνιών.
Πλατής – Αναστασιάδης και Συνεργάτες, Δικηγορική Εταιρεία
Η Δικηγορική Εταιρεία Πλατής – Αναστασιάδης και Συνεργάτες είναι μέλος του δικτύου EY Law με παρουσία σε 83 χώρες παγκοσμίως και αποτελείται από δυναμικό 2.200+ συνεργατών.
Πιο συγκεκριμένα, είμαστε μία ανεξάρτητη δικηγορική εταιρεία που στελεχώνεται από 25 δικηγόρους. Η Εταιρεία μας παρέχει νομικές υπηρεσίες υψηλής ποιότητας σε ένα ευρύ πλαίσιο εμπορικών και χρηματοοικονομικών συναλλαγών.
Ιδιαίτερα στη γεωγραφική μας περιφέρεια, έχουμε διαρκή συνεργασία με τις αντίστοιχες δικηγορικές εταιρείες συνεργαζόμενες με την EY, προκειμένου να προσφέρουμε με επαγγελματισμό και συνέπεια υπηρεσίες στους πελάτες μας με διασυνοριακές συναλλαγές.
Η εμπειρία μας, μας επιτρέπει να αντιλαμβανόμαστε καλύτερα τις ανάγκες των πελατών μας και να τους προσφέρουμε ολοκληρωμένες λύσεις που λαμβάνουν υπόψιν τους τομείς της λογιστικής, της φορολογίας και των χρηματοοικονομικών συμβουλευτικών υπηρεσιών.
Η πρακτική που υιοθετείται από τη Δικηγορική Εταιρεία Πλατής – Αναστασιάδης και Συνεργάτες είναι η έμφαση στην εξεύρεση λύσεων. Συνεργαζόμαστε στενά με τους πελάτες μας προκειμένου να υιοθετήσουμε καινοτόμους και πρακτικούς τρόπους αντιμετώπισης των θεμάτων που τους απασχολούν. Βασική προτεραιότητά μας είναι να βοηθήσουμε τους πελάτες μας να επιτύχουν τους επαγγελματικούς τους στόχους. Η πείρα, η αφοσίωση και ο ενθουσιασμός που μας διακρίνει έχουν σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός ισχυρού πελατολογίου στο οποίο περιλαμβάνονται εγχώριες και διεθνείς εισηγμένες εταιρείες, εταιρείες Δημοσίου και Ιδιωτικού τομέα και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
