Φορολογικά κίνητρα για μεταφορά φορολογικής κατοικίας φυσικών προσώπων – Διαδικασία και προϋποθέσεις (Α.1087/2021)

Σε συνέχεια του άρθρου 40 του ν.4758/2020, με το οποίο προστέθηκε το άρθρο 5Γ στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος ν. 4172/2013, με την Απόφαση Α.1087 (ΦΕΚ Β’ 1691/26- 04-2021) του Διοικητή της ΑΑΔΕ και του Υπουργείου Οικονομικών καθορίζεται η διαδικασία και οι προϋποθέσεις υπαγωγής στις διατάξεις του εν λόγω άρθρου περί ειδικού τρόπου φορολόγησης εισοδήματος από μισθωτή εργασία και επιχειρηματική δραστηριότητα που προκύπτει στην ημεδαπή, φυσικών προσώπων που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα. Δηλαδή, με απαλλαγή από το φόρο εισοδήματος και την εισφορά αλληλεγγύης του 50% του εισοδήματος που προκύπτει στην Ελλάδα από μισθωτή εργασία ή από ατομική επιχείρηση. 

Μισθωτή εργασία 

Για την υπαγωγή στο καθεστώς αυτό απαιτείται σωρευτικά το φυσικό πρόσωπο: α) να μην ήταν φορολογικός κάτοικος Ελλάδας τα προηγούμενα 5 από τα 6 έτη πριν από τη μεταφορά της φορολογικής κατοικίας του στην Ελλάδα, β) να μεταφέρει τη φορολογική του κατοικία από κράτος με το οποίο είναι σε ισχύ συμφωνία διοικητικής συνεργασίας στον τομέα της φορολογίας με την Ελλάδα, γ) να παρέχει υπηρεσίες μισθωτής εργασίας σε ημεδαπό νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα είτε σε μόνιμη εγκατάσταση αλλοδαπής επιχείρησης στην Ελλάδα και δ) να δηλώνει ότι θα παραμείνει στην Ελλάδα για τουλάχιστον μία διετία αρχής γενομένης από την 1η Ιανουαρίου του πρώτου έτους υπαγωγής, υποβάλλοντας υπεύθυνη δήλωση.

Για την απόδειξη της ύπαρξης εργασιακής σχέσης απαιτείται η προσκόμιση δικαιολογητικών, όπως ενδεικτικά σύμβαση εργασίας, το έντυπο αναγγελίας πρόσληψης, δημοσίευση στο ΓΕΜΗ της πράξης με την οποία το πρόσωπο ορίζεται ως διευθυντής, μέλος Δ.Σ. κ.α. 

Για την απόδειξη ότι η θέση εργασίας είναι «νέα» αρκεί υποβολή υπεύθυνης δήλωσης του εργοδότη με την οποία θα βεβαιώνεται ότι ο αιτών καλύπτει νέα θέση εργασίας. 

Και πάλι μένουν αδιευκρίνιστα τα κριτήρια που λαμβάνονται υπόψη από τον εργοδότη για να θεωρηθεί μια θέση εργασίας ως «νέα». 

Φαίνεται ότι θα έπρεπε ερμηνευτικά να διευκρινισθεί αν πληρούται η παραπάνω προϋπόθεση και όταν το φυσικό πρόσωπο προσλαμβάνεται από εργοδότη- αλλοδαπή εταιρία χωρίς μόνιμη εγκατάσταση που έχει λάβει ΑΦΜ στην Ελλάδα αποκλειστικά για σκοπούς απόδοσης φόρου μισθωτών υπηρεσιών (payroll agent). 

Μπορεί υπό προϋποθέσεις να διατηρηθεί ο ειδικός τρόπος φορολόγησης ακόμη και σε περίπτωση που το φυσικό πρόσωπο παύσει να παρέχει υπηρεσίες στο πλαίσιο εργασιακής σχέσης (λ.χ. αν η σύμβαση εργασίας λήξει ή λυθεί με καταγγελία ή παραίτηση κλπ) υπό την προϋπόθεση ότι εντός δώδεκα (12) μηνών θα συνάψει νέα σύμβαση εργασία για «νέα θέση εργασίας» κατά τα παραπάνω ή θα κάνει έναρξη εργασιών ατομικής επιχείρησης και θα ενημερώσει σχετικά την αρμόδια Δ.Ο.Υ. Σε διαφορετική περίπτωση, αίρεται η υπαγωγή του στις διατάξεις του ειδικού φορολογικού καθεστώτος του άρθρου 5Γ ν.4172/2013 από το φορολογικό έτος παύσης της εργασιακής σχέσης ή διακοπής άσκησης ατομικής επιχειρηματικής δραστηριότητας και εφεξής φορολογείται για το σύνολο του εισοδήματός του με βάση τις γενικές διατάξεις.

Ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα

• Δυνατότητα υπαγωγής στο καθεστώς αυτό προβλέπεται και για τα φυσικά πρόσωπα που μεταφέρουν τη φορολογική κατοικία τους στην Ελλάδα, με σκοπό να ασκήσουν ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα στην Ελλάδα.

Διαδικαστικά

• Υπηρεσία αρμόδια για την παραλαβή και εξέταση των αιτήσεων ορίζεται η Δ.Ο.Υ. Κατοίκων Εξωτερικού & Εναλλακτικής Φορολόγησης Φορολογικών Κατοίκων Ημεδαπής. 

• Προθεσμία υποβολής της αίτησης μεταφοράς φορολογικής κατοικίας ορίζεται η 31η Ιουλίου του έτους μέσα στο οποίο ανέλαβε τη μισθωτή εργασία ή πραγματοποίησε έναρξη εργασιών στην Ελλάδα. Η εγκριτική ή απορριπτική απόφαση εκδίδεται εντός 60 ημερών από την υποβολή της αίτησης. 

• Ειδικά για τις αιτήσεις υπαγωγής στο ειδικό καθεστώς που θα υποβληθούν εντός του 2021 και αφορούν ανάληψη υπηρεσίας ή έναρξη εργασιών ατομικής επιχείρησης που λαμβάνει χώρα έως 31.7.2021, προθεσμία για υποβολή της αίτησης είναι η 30.9.2021 και η απόφαση της Φορολογικής Αρχής θα πρέπει να εκδοθεί έως το αργότερο έως 30.11.2020. 

• Έως τις 30.9.2021 μπορούν να υποβάλουν αίτηση υπαγωγής στον ειδικό τρόπο φορολόγησης φυσικά πρόσωπα τα οποία έχουν ήδη μεταφέρει τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα και έχουν συνάψει συμβάσεις εργασίας ή έχουν προβεί σε έναρξη εργασιών εντός του φορολογικού έτους 2020, εφόσον δεν ήταν φορολογικοί κάτοικοι της Ελλάδος τα έτη 2015 έως και 2019. Για τα πρόσωπα αυτά, εφόσον έχουν αναλάβει τη μισθωτή εργασία ή έχουν προβεί σε έναρξη εργασιών πριν από τις 4.12.2020, η σύμβαση εργασίας δεν απαιτείται να συνοδεύεται από την υπεύθυνη δήλωση του εργοδότη ότι η θέση εργασίας είναι νέα. 

• Εφόσον γίνει δεκτή η αίτηση το φυσικό πρόσωπο απαλλάσσεται από το φόρο εισοδήματος και την ειδική εισφορά αλληλεγγύης για το 50% του εισοδήματός του από μισθωτή εργασία που προκύπτει στην Ελλάδα μέσα στο φορολογικό έτος ή/ και (κατά περίπτωση) για - το 50% του εισοδήματός του από ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα που προκύπτει στην Ελλάδα.

Δεν διευκρινίζεται σε ποιο τμήμα θα εφαρμόζεται πρακτικά το 50% tax break, δηλαδή αν η απαλλαγή θα αφορά το πρώτο μισό του εισοδήματος από μισθωτή εργασία ή από ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα, κάτι που, αν επιβεβαιωθεί, θα σημαίνει ότι το υπόλοιπο θα υπόκειται σε φόρο εισοδήματος με τον κατά περίπτωση υψηλότερο φορολογικό συντελεστή (για παράδειγμα: για ετήσιο καθαρό φορολογητέο εισόδημα μισθωτών υπηρεσιών €80.000, θα θεωρείται ότι α) απαλλάσσεται από το φόρο εισοδήματος το πρώτο τμήμα (0-€40,000) και β) οφείλεται φόρος εισοδήματος μόνον για το δεύτερο τμήμα (που υπερβαίνει τα €40.000) στο οποίο θα επιβάλλεται ο ανώτατος συντελεστής -σήμερα 44%).

Δεν δίνονται οδηγίες για τον τρόπο παρακράτησης και το τμήμα του εισοδήματος μισθωτών υπηρεσιών επί του οποίου ο εργοδότης θα παρακρατά φόρο εισοδήματος μισθωτών υπηρεσιών. Μένει να επιβεβαιωθεί από τη Φορολογική Διοίκηση αν θα προβλεφθεί ότι α) ο εργοδότης θα ενεργεί παρακράτηση φόρου εισοδήματος μισθωτών υπηρεσιών και ασφαλιστικών εισφορών κοινωνικής ασφάλισης με βάση τις γενικές διατάξεις (δηλ. στο σύνολο του εισοδήματος μισθωτών υπηρεσιών που προκύπτει στην Ελλάδα) και β) ο εργαζόμενος θα λαμβάνει με τη μορφή επιστροφής φόρου (tax refund) το ποσό του φόρου εισοδήματος που θα έχει (αχρεωστήτως) παρακρατηθεί στο απαλλασσόμενο εισόδημα ή αν θα εκδοθούν νέες οδηγίες για την παρακράτηση φόρου εισοδήματος στα πρόσωπα που υπάγονται στο ειδικό καθεστώς αυτό. 

Σχετικά με την υποχρέωση που θα έχει ο υπαγόμενος στο 5Γ να πραγματοποιεί δαπάνες με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής σε ποσοστό 30% του πραγματικού εισοδήματος που προέρχεται από μισθωτή εργασία (και μέχρι €20.000 δαπανών) κατά τις διατάξεις του άρθρου 15 ν. 4172/2013: δεν διευκρινίζεται αν αυτό θα υπολογίζεται σε ολόκληρο το εισόδημα μισθωτών υπηρεσιών / ή εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα ή μόνο στο 50% αυτού. 

• Ως προς τα υπόλοιπα εισοδήματα Ελληνικών πηγών, αλλά και ως προς όλα τα εισοδήματα αλλοδαπών πηγών, το φυσικό πρόσωπο υποχρεούται να τα δηλώνει στην ετήσια δήλωση φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων και να φορολογείται γι’ αυτά σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις. 

• Η υπαγωγή στο καθεστώς αυτό αρχίζει από το φορολογικό έτος μέσα στο οποίο υποβάλλεται η αίτηση και έχει διάρκεια 7 έτη χωρίς δυνατότητα παράτασης. Εφόσον σε κάποιο φορολογικό έτος εκλείψει κάποια από τις προϋποθέσεις που αναφέρθηκαν πιο πάνω, τότε το φυσικό πρόσωπο παύει να υπάγεται στο καθεστώς αυτό και εφεξής φορολογείται για το σύνολο του εισοδήματός του από μισθωτή εργασία που προκύπτει στην Ελλάδα. 

• Τα φυσικά πρόσωπα που υπάγονται στο ευνοϊκό αυτό καθεστώς εξαιρούνται από την ετήσια αντικειμενική δαπάνη, η οποία προκύπτει βάσει της κατοικίας ή του επιβατικού αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης κλπ. 

O ειδικός αυτός τρόπος φορολόγησης μπορεί να εφαρμοσθεί παράλληλα με τον εναλλακτικό τρόπο φορολόγησης του άρθρου 5Α του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (που καταλαμβάνει φυσικά πρόσωπα που μεταφέρουν τη φορολογική κατοικία τους στην Ελλάδα και πραγματοποιούν επενδύσεις ποσού €500.000), ή του άρθρου 5Β (περί εναλλακτικής φορολόγησης εισοδήματος φυσικών προσώπων, δικαιούχων εισοδήματος από συντάξεις αλλοδαπής) εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις και των δύο διατάξεων και η υπαγωγή γίνει κατά τον ίδιο χρόνο. Το πρακτικό φορολογικό πλεονέκτημα της παράλληλης εφαρμογής των δύο καθεστώτων είναι ότι θα εξασφαλίζει ευνοϊκή φορολόγηση του φυσικού προσώπου τόσο για τα εισοδήματα μισθωτών υπηρεσιών ή ατομικής επιχειρηματικής δραστηριότητας που προκύπτουν στην Ελλάδα (υπό το καθεστώς του άρθρου 5Γ ΚΦΕ), όσο και για τα εισοδήματα αλλοδαπής προέλευσης (που θα υπόκεινται σε φορολόγηση κατά περίπτωση υπό το καθεστώς του άρθρου 5Α ή του άρθρου 5Β ΚΦΕ). 

Πληροφορίες για την ΕΥ 

Η ΕΥ κατέχει ηγετική θέση παγκοσμίως στον χώρο των ελεγκτικών, φορολογικών, υπηρεσιών εταιρικής στρατηγικής και συναλλαγών και συμβουλευτικών υπηρεσιών. Η βαθιά γνώση και η ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχουμε συμβάλλουν στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης στις κεφαλαιαγορές και τις οικονομίες σε ολόκληρο τον κόσμο. Δημιουργούμε ηγετικά στελέχη που συνεργάζονται για να τηρήσουν τις υποσχέσεις μας προς όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη. Mε τον τρόπο αυτό συμβάλλουμε σημαντικά στη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου για τους ανθρώπους μας, για τους πελάτες μας και για τις κοινωνίες μας. Το λογότυπο ΕΥ αναφέρεται στον παγκόσμιο οργανισμό και μπορεί να αναφέρεται σε μία ή περισσότερες από τις εταιρείες μέλη της Ernst & Young Global Limited, καθεμία από τις οποίες αποτελεί ξεχωριστή νομική οντότητα. Η Ernst & Young Global Limited, μια βρετανική εταιρεία περιορισμένης ευθύνης δια εγγυήσεως, δεν παρέχει υπηρεσίες σε πελάτες. Πληροφορίες αναφορικά με τον τρόπο που η ΕΥ συγκεντρώνει και χρησιμοποιεί τυχόν προσωπικά δεδομένα καθώς και περιγραφή των δικαιωμάτων των υποκειμένων σύμφωνα με τη νομοθεσία περί προσωπικών δεδομένων είναι διαθέσιμα στο σύνδεσμο ey.com/privacy. Για περισσότερες πληροφορίες για τον οργανισμό μας, παρακαλούμε επισκεφθείτε το ey.com

Γενικές πληροφορίες για τις φορολογικές υπηρεσίες της EY παγκοσμίως 

Η επιχείρησή σας θα πετύχει μόνο εάν στηριχτείτε σε ισχυρά θεμέλια και την αναπτύξετε με βιώσιμο τρόπο. Στην EY πιστεύουμε ότι η διαχείριση των φορολογικών σας υποθέσεων με υπευθυνότητα και προνοητικότητα μπορεί να κάνει τη διαφορά. Έτσι, οι 38.000 πλήρως καταρτισμένοι φορολογικοί σύμβουλοι σε περισσότερες από 140 χώρες παρέχουν εξειδικευμένη επαγγελματική εμπειρία, συνέπεια και απόλυτη δέσμευση στην παροχή υπηρεσιών υψηλής ποιότητας – όπου και αν βρίσκεστε και όποιες φορολογικές υπηρεσίες και αν χρειάζεστε.