Εξυγίανση Εταιρειών Νόμος 4738/2020

Τοπική Επαφή

Στέφανος Μήτσιος

11 Δεκ 2020
Θέματα Tax Alerts

Επιπλέον υλικό

Δημοσιεύθηκε στις 27.10.2020 ο Ν. 4738/2020 (ΦΕΚ Α΄ 207/27.10.2020) περί της Ρύθμισης οφειλών και παροχή δεύτερης ευκαιρίας (εφεξής «ο Νόμος»), ο οποίος θα τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2021, και, θα αντικαταστήσει τον Πτωχευτικό Κώδικα εισάγοντας το νέο ενιαίο πλαίσιο αντιμετώπισης του ιδιωτικού χρέους, σε συμμόρφωση με την  διατάξεις της Οδηγίας 1023/2019 «περί πλαισίου για την προληπτική αναδιάρθρωση, την απαλλαγή από τα χρέη και τις ανικανότητες ή την έκπτωση οφειλετών, καθώς και περί μέτρων βελτίωσης των διαδικασιών αυτών, και για την τροποποίηση της οδηγίας (ΕΕ) 2017/1132 (Οδηγία για την αναδιάρθρωση και την αφερεγγυότητα)».

Αναγκαιότητα ρύθμισης: 

Ο ισχύον μέχρι πρότινος Πτωχευτικός Κώδικας με τις τελευταίες τροποποιήσεις που είχε υποστεί με το Ν. 4446/2016 διέθετε ήδη επαρκές προπτωχευτικό πλαίσιο, και ειδικότερες αναλυτικές προβλέψεις για τη διαδικασία εξυγίανσης των άρθρ. 99 επ. ΠτΚ. Με το παρόντα Νόμο γίνονται 

περαιτέρω βελτιώσεις στις οικείες διατάξεις, ώστε η ρύθμιση να ανταποκρίνεται πλήρως στις πρόνοιες της Οδηγίας και δή των ρυθμίσεων στον Τίτλο ΙΙ της Οδηγίας πλαισίων προληπτικής αναδιάρθρωσης.

Οι ρυθμίσεις του νέου Νόμου: 

Συγκεκριμένα, στο Κεφάλαιο Β’ της προ-πτωχευτικής διαδικασίας της εξυγίανσης εισάγονται, μεταξύ άλλων, οι κάτωθι σημαντικές τροποποιήσεις στις ισχύουσες διατάξεις, ώστε οι νέες ρυθμίσεις να εναρμονίζονται πλήρως με την Οδηγία:

 • Επαναπροσδιορίζεται και διευρύνεται η αρχή της μη χειροτέρευσης των πιστωτών, η οποία, προσδιορίζεται με αναφορά όχι στη θέση, στην οποία θα βρίσκονταν οι πιστωτές βάσει της κατάταξής τους στο πλαίσιο της διαδικασίας βίαιης ρευστοποίησης του 8ου Κεφαλαίου ως ίσχυε μέχρι πρότινος, αλλά ευρύτερα με αναφορά στη θέση, στην οποία θα βρίσκονταν οι πιστωτές σε περίπτωση πτώχευσης του οφειλέτη. Με τον τρόπο αυτό, καταλαμβάνει πλέον και τη μη χειροτέρευση της θέσης των πιστωτών, οι απαιτήσεις των οποίων κατά του οφειλέτη ικανοποιούνται βάσει συμβατικού δικαιώματος από περιουσιακά στοιχεία που ανήκουν όχι στον οφειλέτη, αλλά στους ιδίους, όπως επί παραδείγματι στις περιπτώσεις της πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων (factoring). 

• Με τη διάταξη του άρθρου 34 του οικείου Νόμου, τροποποιούνται τα ποσοστά συναίνεσης των πιστωτών, ώστε για την έγκριση συμφωνίας εξυγίανσης απαιτείται πλέον συναίνεση των πιστωτών που εκπροσωπούν αφενός ποσοστό  50%  των απαιτήσεων με ειδικό προνόμιο και αφετέρου ποσοστό 50% των λοιπών απαιτήσεων (δηλ. των ανέγγυων, περιλαμβανομένων εκείνων που έχουν γενικό προνόμιο). Η νέα αυτή διάταξη εισάγει ρητή διάκριση των πιστωτών μεταξύ αυτών που αποβλέπουν ειδικότερα σε συγκεκριμένα εξασφαλιστικά στοιχεία (πιστωτών με ειδικό προνόμιο) και αυτών των οποίων η ικανοποίηση θα προέλθει από το σύνολο της περιουσίας του οφειλέτη (ανέγγυων και με γενικό προνόμιο) και αξιώνει για την έγκριση της συμφωνίας εξυγίανσης τη συναίνεση του 50% (βάσει ύψους απαίτησης) κάθε κατηγορίας πιστωτών.  Δεδομένου όμως ότι η νέα αυτή ρύθμιση θα μπορούσε να δημιουργήσει πρακτικές δυσκολίες στην έγκριση συμφωνιών εξυγίανσης, ιδίως, όταν δεν συναινούν οι ανέγγυοι πιστωτές, προβλέπεται στο άρθρο 54 παρ. 2 εναλλακτικά η δυνατότητα αποδοχής της συμφωνίας εξυγίανσης με τη συναίνεση πιστωτών που εκπροσωπούν ποσοστό 60% επί συνόλου των απαιτήσεων και περισσότερο από 50% των απαιτήσεων με ειδικό προνόμιο, αρκεί να πληρούνται και οι λοιπές προϋποθέσεις του άρθρου 54 παρ. 2. 

• Ρυθμίζεται ένα θέμα, που είχε απασχολήσει επί μακρώ την νομική θεωρία, και δή το ζήτημα της  αρμοδιότητας παροχής συναίνεσης επί συμφωνιών εξυγίανσης, που συνάπτονται με νομικά πρόσωπα. Με τις νέες διατάξεις προβλέπεται πλέον ρητά ότι αρμόδιο είναι το διαχειριστικό όργανο, ήτοι ο διαχειριστής ή στη περίπτωση των ανωνύμων εταιριών το διοικητικό συμβούλιο. Αυτό μάλιστα ισχύει ακόμα και αν υφίσταται αντίθετη πρόβλεψη στο καταστατικό του οφειλέτη, εφόσον προκύπτει – από την έκθεση του εμπειρογνώμονα - ότι οι μέτοχοι ή οι εταίροι δεν θα περιέλθουν σε χειρότερη θέση λόγω της συμφωνίας εξυγίανσης από την θέση στην οποία θα περιέλθουν σε περίπτωση πτώχευσης. 

• Αντιμετωπίζεται το συχνό φαινόμενο της μη συναίνεσης του Δημοσίου και των φορέων του Δημοσίου στις συμφωνίες εξυγίανσης. Προς το σκοπό της διευκόλυνσης της σύναψης των συμφωνιών εξυγίανσης, ορίζεται ότι το Δημόσιο συναινεί σε συμφωνίες εξυγίανσης με τους ίδιους όρους και ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, όταν πληρούνται οι προϋποθέσεις επικύρωσης της συμφωνίας εξυγίανσης και οι φορείς αυτοί αναμένεται να βρεθούν σε καλύτερη θέση σε σχέση με το σενάριο της πτώχευσης. Εισάγεται δε ως καινοτομία και πλασματική συναίνεση των φορέων του Δημοσίου, εφόσον πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις (παρ. 2 της διάταξης του άρθρου 37). 

• Στο μέχρι πρότινος ενδεικτικό κατάλογο προβλέψεων που μπορεί να έχει μια συμφωνία εξυγίανσης, εισάγονται περιορισμοί ως προς την επίπτωση της συμφωνίας σε εργασιακά δικαιώματα, με σκοπό τη προστασία των εργαζομένων. • Η υποβολή της αίτησης επικύρωσης συμφωνίας εξυγίανσης καθώς και η υποβολή αίτησης προληπτικών μέτρων δεν συνιστούν λόγους λύσης ή/και καταγγελίας ή/και τροποποίησης εκκρεμών συμβάσεων, ακόμα και στην περίπτωση που υφίστανται συμβατικά δικαιώματα καταγγελίας αποκλειστικά και μόνο λόγω της υπαγωγής του οφειλέτη στην διαδικασία εξυγίανσης. 

• Με τη διάταξη του άρθρου 51 προβλέπεται, επιπρόσθετα, ως δυνατό προληπτικό μέτρο ο διορισμός ειδικού εντολοδόχου με αρμοδιότητα να ασκεί ορισμένες ή και όλες τις αρμοδιότητες της διοίκησης της επιχείρησης του οφειλέτη. Η καινοτομία αυτή έχει πρακτική αξία όταν ο οφειλέτης δεν θα διοικήσει την επιχείρηση κατά σύννομο τρόπο και σεβόμενος τα χρηστά ήθη μέχρι την έκδοση της απόφασης επικύρωσης της συμφωνίας εξυγίανσης. Ιδίως δε στις περιπτώσεις καταδολιευτικών πράξεων από μέρους του οφειλέτη ή καταχρηστικής άρνησής του να συμμετέχει στις γενόμενες διαπραγματεύσεις για την επίτευξη συμφωνίας, προβλέπεται και το ενδεχόμενο ανάθεσης ορισμένων ή όλων των αρμοδιοτήτων στον ειδικό εντολοδόχο χωρίς τη συναίνεση του οφειλέτη.

 • Προβλέπεται η δυνατότητα μεταρρύθμισης ή παράτασης της διάρκειας των προληπτικών μέτρων, με την προσθήκη, όμως, ότι η ανώτατη διάρκεια ισχύος των προληπτικών μέτρων είναι 12 μήνες. Παράλληλα, εξαιρούνται ρητά από κάθε αναστολή επιμέρους ατομικών διώξεων οι απαιτήσεις εργαζομένων για δεδουλευμένους μισθούς.

 • Με τις νέες διατάξεις προβλέπεται ότι μπορεί να συναφθεί συμφωνία εξυγίανσης χωρίς τη συναίνεση του οφειλέτη, τηρουμένων των προϋποθέσεων του άρθρου 32 παρ. 2, ακόμη και όταν αυτή έχει ως αντικείμενο τη μεταβίβαση μέρους ή του συνόλου της επιχείρησής του, σε αντίθεση με το ισχύον νομικό πλαίσιο που κάτι τέτοιο αποτελούσε την μοναδική εξαίρεση, απαιτώντας την σχετική συναίνεση.

 • Προς το σκοπό επίλυσης πρακτικών ζητημάτων που άπτονται των εννόμων συνεπειών και αποτελεσμάτων της επικύρωσης, διευκρινίζεται πλέον ότι τυχόν κατασχέσεις, συμπεριλαμβανομένων και κατασχέσεων εις χείρας τρίτων που έχουν ως αιτία ρυθμιζόμενες με τη συμφωνία εξυγίανσης οφειλές αίρονται, εφόσον το προβλέπει η συμφωνία. 

• Το απρόθεσμο δικαίωμα, έναντι όλων των συμβαλλομένων μερών, ακύρωσης της συμφωνίας εξυγίανσης διατηρείται, αλλά διαγράφεται ως λόγος η μη τήρηση των όρων της συμφωνίας, η οποία τίθεται ως λόγος καταγγελίας της συμφωνίας κατά την παρ. 1 του άρθρου 40. Διευκρινίζεται ότι η τυχόν ακύρωση της συμφωνίας δεν θίγει τα δικαιώματα καλόπιστου τρίτου που απέκτησε εξ’ επαχθούς αιτίας περιουσιακά στοιχεία από τον οφειλέτη. 

• Με τη διάταξη του άρθρου 65 ορίζεται ότι εμπειρογνώμονες θα προέρχονται από το Μητρώο Εμπειρογνωμόνων, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Κεφάλαιο Γ’ του Νόμου.

Στόχοι

Στόχος των ανωτέρω εκτιθέμενων τροποποιήσεων του μέχρι πρότινος υφιστάμενου προ-πτωχευτικού πλαισίου είναι όχι μόνο να εναρμονισθεί η νομοθεσία με την Κοινοτική Οδηγία, αλλά και να αντιμετωπισθούν αστοχίες και πρακτικές δυσκολίες ως προς την εφαρμογή του προ-πτωχευτικού πλαισίου, όπως επί παραδείγματι το ζήτημα της αρμοδιότητας παροχής συναίνεσης επί συμφωνιών εξυγίανσης, που συνάπτονται με νομικά πρόσωπα και το συχνό φαινόμενο της μη συναίνεσης του Δημοσίου και των φορέων του Δημοσίου στις συμφωνίες εξυγίανσης. 

*Το παρόν αποτελεί ένα από τα τρία alerts που  αναφέρονται στο πλαίσιο του Νόμου 4738/2020 με τίτλο «Ρύθμιση Οφειλών και παροχή δεύτερης ευκαιρίας και άλλες διατάξεις». Ίδετε σχετικά και alerts με θέμα «Πτώχευση φυσικών και νομικών προσώπων»  και «Διατάξεις περί Διαχειριστών Αφερεγγυότητας».

Πλατής – Αναστασιάδης και Συνεργάτες, Δικηγορική Εταιρεία

Η Δικηγορική Εταιρεία Πλατής – Αναστασιάδης και Συνεργάτες είναι μέλος του δικτύου EY Law με παρουσία σε 83 χώρες παγκοσμίως και αποτελείται από δυναμικό 2.200+ συνεργατών.

Πιο συγκεκριμένα, είμαστε μία ανεξάρτητη δικηγορική εταιρεία που στελεχώνεται από 25 δικηγόρους. Η Εταιρεία μας παρέχει νομικές υπηρεσίες υψηλής ποιότητας σε ένα ευρύ πλαίσιο εμπορικών και χρηματοοικονομικών συναλλαγών.

Ιδιαίτερα στη γεωγραφική μας περιφέρεια, έχουμε διαρκή συνεργασία με τις αντίστοιχες δικηγορικές εταιρείες συνεργαζόμενες με την EY, προκειμένου να προσφέρουμε με επαγγελματισμό και συνέπεια υπηρεσίες στους πελάτες μας με διασυνοριακές συναλλαγές.

Η εμπειρία μας, μας επιτρέπει να αντιλαμβανόμαστε καλύτερα τις ανάγκες των πελατών μας και να τους προσφέρουμε ολοκληρωμένες λύσεις που λαμβάνουν υπόψιν τους τομείς της λογιστικής, της φορολογίας και των χρηματοοικονομικών συμβουλευτικών υπηρεσιών.

Η πρακτική που υιοθετείται από τη Δικηγορική Εταιρεία Πλατής – Αναστασιάδης και Συνεργάτες είναι η έμφαση στην εξεύρεση λύσεων. Συνεργαζόμαστε στενά με τους πελάτες μας προκειμένου να υιοθετήσουμε καινοτόμους και πρακτικούς τρόπους αντιμετώπισης των θεμάτων που τους απασχολούν. Βασική προτεραιότητά μας είναι να βοηθήσουμε τους πελάτες μας να επιτύχουν τους επαγγελματικούς τους στόχους. Η πείρα, η αφοσίωση και ο ενθουσιασμός που μας διακρίνει έχουν σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός ισχυρού πελατολογίου στο οποίο περιλαμβάνονται εγχώριες και διεθνείς εισηγμένες εταιρείες, εταιρείες Δημοσίου και Ιδιωτικού τομέα και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.