Νέες ρυθμίσεις εργατικού δικαίου – Νόμος 4635/2019

Στον πρόσφατο Νόμο 4635/2019, περιλαμβάνονται σημαντικές τροποποιήσεις βασικών διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας. Οι διατάξεις ιδιαίτερου ενδιαφέροντος όπως περιλαμβάνονται στο συγκεκριμένο νομοθετικό κείμενο έχουν ως εξής:

Α. Κεφάλαιο Α΄ του Μέρους ΙΒ «ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ»:

1. Με το άρθρο 53 προστίθεται η παράγραφος 8 στο άρθρο 3 του Νόμου 1876/1990, βάσει της οποίας με τις καταρτιζόμενες εθνικές και τοπικές ομοιοεπαγγελματικές και κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας (εφεξής ΣΣΕ) μπορεί να θεσπίζονται ειδικοί όροι όσον αφορά (ή να εξαιρούνται από την εφαρμογή συγκεκριμένων όρων τους) εργαζόμενους οι οποίοι εργάζονται σε ειδικής κατηγορίας επιχειρήσεις, όπως για παράδειγμα επιχειρήσεις κοινωνικής οικονομίας, νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού σκοπού και επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα, όπως επιχειρήσεις σε καθεστώς προπτωχευτικής ή παραπτωχευτικής ή πτωχευτικής διαδικασίας ή εξωδικαστικού συμβιβασμού ή εξυγίανσης. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας μετά από γνώμη του Ανώτατου Συμβουλίου Εργασίας εξειδικεύονται τα κριτήρια για τις επιχειρήσεις που εξαιρούνται από την εφαρμογή των εν λόγω συλλογικών συμβάσεων και κάθε άλλο σχετικό ζήτημα.
2. Με το άρθρο 54 εισάγεται η ηλεκτρονική ψήφος ως μέσο διεξαγωγής ψηφοφορίας για την λήψη αποφάσεων (συμπεριλαμβανομένων των αποφάσεων περί κηρύξεως απεργίας) των γενικών συνελεύσεων και λοιπών οργάνων διοικήσεως των Συνδικαλιστικών Οργανώσεων. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας θα εξειδικευτούν τα κριτήρια περί της υιοθέτησης της ηλεκτρονικής ψήφου.
3. Με άρθρο 55 προβλέπεται ότι σε επιχειρήσεις οι οποίες αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα υπερισχύει η επιχειρησιακή ΣΣΕ έναντι της κλαδικής, κατ’ εξαίρεση του κανόνα που ισχύει για τις λοιπές επιχειρήσεις περί υπερισχύος της κλαδικής συλλογικής συμβάσεως σε περίπτωση συρροής ρυθμίσεων. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας θα εξειδικευτούν τα κριτήρια εφαρμογής. Ομοίως προβλέπεται ότι τι η τοπική ομοιοεπαγγελματική ή κλαδική ΣΣΕ υπερισχύει έναντι αντίστοιχης εθνικής ομοιοεπαγγελματικής ή κλαδικής ΣΣΕ.
4. Με το άρθρο 56 καθίσταται πιο αυστηρό το νομοθετικό πλαίσιο περί κήρυξης ΣΣΕ (ή των Διαιτητικών αποφάσεων) ως γενικώς υποχρεωτικών. Πλέον το Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας πρέπει με πόρισμά του να αιτιολογεί την αναγκαιότητα της επέκτασης ισχύος της ΣΣΕ και στην συνέχεια ο Υπουργός Εργασίας να εγκρίνει αυτό το πόρισμα και να αποφασίζει την επέκταση ισχύος με την έκδοση σχετικής Υπουργικής Απόφασης. Ορίζεται, επιπλέον, ρητά ότι η επέκταση ισχύος ΣΣΕ ισχύει από την ημερομηνία δημοσιεύσεώς της Υπουργικής Απόφασης στο Φύλλο Εφημερίδας της Κυβερνήσεως και ότι η ισχύς λήγει τρεις (3) μήνες μετά την πάροδο ισχύος της ΣΣΕ. Προβλέπεται και η δυνατότητα συγκεκριμένες επιχειρήσεις να εξαιρούνται από τη δέσμευση που προκαλεί η επέκταση ισχύος, σε συνέχεια απόφασης του Υπουργού Εργασίας ιδίως ως μέτρο που αφορά στην διάσωση θέσεων εργασίας.
5. Με το άρθρο 57 καθίσταται δυσχερέστερη η μονομερής προσφυγή στη διαιτησία (ιδιαίτερα όπως συνέβαινε στην πράξη από τις συνδικαλιστικές οργανώσεις) σε συνέχεια αποτυχίας κατάρτισης συλλογικής σύμβασης εργασίας με συναινετικούς όρους.
   Ειδικότερα, η προσφυγή στη διαιτησία μπορεί να γίνεται σε οποιοδήποτε στάδιο των διαπραγματεύσεων με συμφωνία των αντιπροσωπευτικών οργανώσεων εργοδοτών και εργαζομένων. Είναι δυνατή η προσφυγή στη διαιτησία μονομερώς από οποιοδήποτε μέρος, ως έσχατο και επικουρικό μέσο επίλυσης συλλογικών διαφορών εργασίας, μόνον στις εξής περιπτώσεις:
   α) εάν η συλλογική διαφορά αφορά επιχειρήσεις δημόσιου χαρακτήρα ή κοινής ωφέλειας, η λειτουργία των οποίων έχει ζωτική σημασία για την εξυπηρέτηση βασικών αναγκών του κοινωνικού συνόλου.
   β) εάν η συλλογική διαφορά αφορά στη σύναψη συλλογικής σύμβασης εργασίας και αποτύχουν οριστικά οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των μερών και η επίλυση της επιβάλλεται από υπαρκτό λόγο γενικότερου κοινωνικού ή δημοσίου συμφέροντος συνδεόμενο με τη λειτουργία της ελληνικής οικονομίας.

Β. Κεφάλαιο Β΄ του Μέρους ΙΒ ΄ «ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ»:

1. Με το άρθρο 58 ορίζεται ρητά ότι θεωρείται μονομερής βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας η πέραν των δύο (2) μηνών καθυστέρηση καταβολής των δεδουλευμένων αποδοχών του εργαζομένου από τον εργοδότη, ανεξαρτήτως της αιτίας της καθυστέρησης ενώ με την προϋφιστάμενη ρύθμιση του (όπως είχε καθοριστεί με το άρθρο 56 του Ν. 4487/17) προβλεπόταν ότι θεωρείται μονομερής βλαπτική μεταβολή «η αξιόλογη καθυστέρηση καταβολής δεδουλευμένων αποδοχών.
2. Με το άρθρο 59 ορίζεται ότι αν παρασχεθεί εργασία πέραν της συμφωνημένης (μειωμένης χρονικά), ο μερικώς απασχολούμενος δικαιούται αντίστοιχης αμοιβής με προσαύξηση δώδεκα τοις εκατό (12%) επί της συμφωνηθείσας αμοιβής για κάθε επιπλέον ώρα εργασίας που θα παράσχει. O μερικώς απασχολούμενος μπορεί να αρνηθεί την παροχή εργασίας πέραν της συμφωνημένης, όταν αυτή η πρόσθετη εργασία λαμβάνει χώρα κατά συνήθη τρόπο (προφανώς με τρόπο που να οδηγεί εν τοις πράγμασι σε εργασία πλήρους απασχόλησης). Σε κάθε περίπτωση η πρόσθετη αυτή εργασία δύναται να πραγματοποιηθεί κατ` ανώτατο όριο μέχρι τη συμπλήρωση του πλήρους ημερήσιου ωραρίου με συνθήκες πλήρους απασχόλησης.
3. Με το άρθρο 60 ορίζεται ότι αναγγέλλονται στο ΕΡΓΑΝΗ και οι συμβάσεις ανεξαρτήτων υπηρεσιών που παρέχονται από ελεύθερους επαγγελματίες σε έως δύο εργοδότες-πελάτες, για τους οποίους ήδη το άρθρο 39 παρ.9 του Ν. 4387/2016 προβλέπει ότι μπορούν να υπαχθούν σε καθεστώς κοινωνικής ασφάλισης εξαρτημένης εργασίας. Ομοίως σε σχετική αναγγελία πρέπει να γίνεται για όσους αμείβονται με εργόσημο. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας θα εξειδικευτούν οι όροι εφαρμογής της εν λόγω διάταξης.
4. Με το άρθρο 61 προβλέπεται ότι για τις επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες στο Ηνωμένο Βασίλειο και οι οποίες, στο πλαίσιο διεθνούς παροχής υπηρεσιών, έχουν ήδη αποσπάσει εργαζόμενους στο έδαφος της Ελλάδας έως την ημερομηνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή πρόκειται να αποσπάσουν εργαζόμενους μετά την ημερομηνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση και έως τις 31.12.2020 εφαρμόζονται οι σχετικές διατάξεις των π.δ. 219/2000 και 101/2016, σχετικές με τις υποχρεώσεις των επιχειρήσεων που αποσπούν προσωπικό στην Ελλάδα.
5. Με το άρθρο 63 ορίζεται ότι η ισχύς της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (έληγε, με την υποχρεωτική εξάμηνη παράτασή της, την 30.6.2019) παρατείνεται μέχρι της συνάψεως νέας ΕΓΣΣΕ, άλλως μέχρι 31.12.2019.

Γ. Κεφάλαιο Γ΄ του Μέρους ΙΒ «ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ της ΑΔΗΛΩΤΗΣ ΕΡΓΑΣΊΑΣ»:

1. Με τα άρθρα 65, 66 και 67 αναδιαμορφώνονται οι διοικητικές κυρώσεις σε περίπτωση διαπίστωσης αδήλωτης εργασίας, υπό την έννοια ότι ναι μεν παραμένει το αυτοτελές πρόστιμο των 10.500 ευρώ για κάθε αδήλωτο εργαζόμενο, ωστόσο τροποποιούνται οι όροι χορήγησης εκπτώσεων σε περίπτωση πρόσληψης του αδήλωτου εργαζόμενου. Ορίζεται ρητά ότι ο αρμόδιος Προϊστάμενος του ελεγκτικού οργάνου που διαπίστωσε την παράβαση αδήλωτης εργασίας υποχρεούται να δώσει εντολή διενέργειας ενός τουλάχιστον επανελέγχου της παραβατικής επιχείρησης/εκμετάλλευσης, ο οποίος πραγματοποιείται εντός χρονικού διαστήματος δώδεκα (12) μηνών από την ημερομηνία της διαπίστωσης της παράβασης της αδήλωτης εργασίας προκειμένου να ελεγχθεί τυχόν υποτροπή.
2. Στο ηλεκτρονικό πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων δημιουργείται «Μητρώο Παραβατών για την Αδήλωτη Εργασία», στο οποίο θα καταχωρούνται οι επιχειρήσεις, εκμεταλλεύσεις και γενικώς οι εργοδότες, φυσικά και νομικά πρόσωπα, στους οποίους επιβάλλονται κυρώσεις για απασχόληση εργαζομένων με αδήλωτη εργασία. Οι επιχειρήσεις και εργοδότες που έχουν παραβατική συμπεριφορά θα αποκλείονται από ευμενείς ασφαλιστικές ρυθμίσεις. Ορίζεται ότι με απόφαση του Υπουργού Εργασίας θα εξειδικευτούν οι όροι εφαρμογής των εν λόγω διατάξεων.

Δ. Κεφάλαιο Δ΄ του Μέρους ΙΒ «ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ»: Με το άρθρο 69 προβλέπεται ότι σε βάρος των εργοδοτών που ασφαλίζουν προσωπικό μέσω Αναλυτικών Περιοδικών Δηλώσεων (ΑΠΔ) χωρίς να καταβάλουν τις τρέχουσες μηνιαίες ασφαλιστικές εισφορές το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών δύναται, εκτός των μέτρων αναγκαστικής είσπραξης που προβλέπονται από τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων, να αναστείλει για τον εργοδότη τη χρήση των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του ΕΦΚΑ για την υποβολή ΑΠΔ.

Ε. ΜΕΡΟΣ Κ΄ «ΛΟΙΠΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ»: Με το άρθρο 148 προστίθεται ως επιπλέον περίπτωση κλάδου επιχειρήσεων στις οποίες οι εργαζόμενοι απασχολούνται νόμιμα την Κυριακή δίχως προηγούμενη άδεια από την Επιθεώρηση Εργασίας, τα κέντρα διανομής εμπορευμάτων προς καταστήματα λιανικής πωλήσεως.

Πατήστε εδώ για να δείτε το alert σε pdf