Μέτρα στήριξης εργαζομένων επιχειρήσεων-εργοδοτών Διαδικασίες για την λήψη αποζημίωσης ειδικού σκοπού

Δημοσιεύτηκε (ημερομηνία ΦΕΚ 28.03.2020, αριθμός φύλλου 1078)  η με αριθμό 12998/232 κοινή υπουργική απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (εφεξής η Υ.Α.) , η οποία εξειδικεύει τη διαδικασία για τη λήψη αποζημίωσης ειδικού σκοπού. Οι προβλέψεις της Υπουργικής Απόφασης αφορούν α) τους εργαζόμενους επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα, των οποίων έχει ανασταλεί η επιχειρηματική τους δραστηριότητα, βάσει ΚΑΔ, με εντολή δημόσιας αρχής και β) τους εργαζόμενους σε επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, που πλήττονται σημαντικά από τα έκτακτα μέτρα αντιμετώπισης του κορωνοϊού COVID-19, βάσει ΚΑΔ κύριας δραστηριότητας ή δευτερεύουσας βάσει των ακαθάριστων εσόδων έτους 2018, όπως ορίζονται από το Υπουργείο Οικονομικών.

Α. Εργαζόμενοι επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα, των οποίων έχει ανασταλεί η επιχειρηματική τους δραστηριότητα, βάσει ΚΑΔ, με εντολή δημόσιας αρχής.

1.Η υπουργική απόφαση εξειδικεύει για αυτή την κατηγορία εργαζομένων, ότι δεν οφείλουν να παρέχουν την εργασία τους και οι εργοδότες δεν οφείλουν αποδοχές, λόγω του ότι η απαγόρευση λειτουργίας της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας, με εντολή δημόσιας αρχής, συνιστά γεγονός ανωτέρας βίας.  Οι συμβάσεις εργασίας αυτών των εργαζομένων τελούν σε αναστολή, για όσο χρονικό διάστημα ισχύει η εντολή της δημόσιας αρχής, για απαγόρευση της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας. Ειδικά για τις συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου, των οποίων η συμφωνημένη λήξη τοποθετείται χρονικά μετά την θέση σε ισχύ της απαγόρευσης της δραστηριότητας,  προβλέπεται ότι ομοίως τίθενται σε αναστολή και μετά το πέρας του  διαστήματος της αναστολής, η σύμβαση εργασίας συνεχίζεται για τον συμφωνηθέντα χρόνο που υπολείπεται.

2. Προβλέπεται επίσης ότι οι όποιες άδειες άνευ αποδοχών που έχουν συμφωνηθεί, μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών, αίρονται αυτοδικαίως από 28.03.2020 και θεωρείται ότι οι συμβάσεις αυτών των εργαζομένων τελούν σε αναστολή και  οι τελευταίοι είναι δικαιούχοι της αποζημίωσης ειδικού σκοπού.

3. Περαιτέρω ορίζεται ότι οι επιχειρήσεις αυτής της κατηγορίας, υποχρεούνται να μην προβούν σε μειώσεις προσωπικού με καταγγελία των συμβάσεων εργασίας. Σε περίπτωση πραγματοποίησής τους, οι καταγγελίες αυτές είναι άκυρες. Το μέτρο καταλαμβάνει τις καταγγελίες των συμβάσεων εργασίας που πραγματοποιήθηκαν από 18.03.2020 και εφεξής.

4. Οι εργαζόμενοι λαμβάνουν ως έκτακτη οικονομική ενίσχυση, αποζημίωση ειδικού σκοπού ύψους οκτακοσίων ευρώ (800€), η οποία είναι ακατάσχετη, αφορολόγητη και δεν συμψηφίζεται με οποιαδήποτε οφειλή και καλύπτει χρονικό διάστημα 45 ημερολογιακών ημερών, εφόσον δεν έχουν άλλη σύμβαση εξαρτημένης εργασίας σε άλλον εργοδότη.

5. Στην περίπτωση που οι εργαζόμενοι απασχολούνταν σε περισσότερους του ενός εργοδότες, των οποίων ανεστάλη η επιχειρηματική τους δραστηριότητα με εντολή δημόσιας αρχής και κατ’ επέκταση οι συμβάσεις εργασίας τους τελούν σε αναστολή, οι εργαζόμενοι επιλέγουν αποκλειστικά έναν εργοδότη προκειμένου να γίνουν δικαιούχοι της αποζημίωσης ειδικού σκοπού.

6. Ο κρατικός προϋπολογισμός θα καλύψει πλήρως όσον αφορά την κοινωνική ασφάλιση, την ασφαλιστική κάλυψη των εργαζομένων, επί του ονομαστικού τους μισθού για χρονικό διάστημα 45 ημερών. Οι εργοδότες αντίστοιχα, υποχρεούνται να υποβάλλουν τις Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις (ΑΠΔ) για τους εργαζόμενους, των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τελούν σε αναστολή.

Κρίνεται ως ζήτημα άμεσης προτεραιότητας η έγκαιρη κοινοποίηση διευκρινίσεων, αναφορικά με τον τρόπο με τον τρόπο που θα υποβληθούν οι ΑΠΔ, λαμβάνοντας μάλιστα υπόψη ότι αν και έχει χορηγηθεί παράταση προθεσμίας καταβολής τρεχουσών ασφαλιστικών εισφορών μηνών Φεβρουαρίου και Μαρτίου 2020, οι ημερομηνίες υποβολής των ΑΠΔ  δεν έχουν ανασταλεί (Υ.Α. Αριθμ. Δ.15/Δ’/οικ. 13226/325/26.03.2020).

7. Προκειμένου οι εργαζόμενοι να λάβουν την αποζημίωση ειδικού σκοπού, οι εργοδότες υποχρεούνται να υποβάλλουν από 24.03.2020 έως και 31.03.2020 υπεύθυνη δήλωση στο Π.Σ. «ΕΡΓΑΝΗ» στην οποία θα περιλαμβάνουν την πληροφορία ότι έχει ανασταλεί υποχρεωτικά η λειτουργία τους και τα στοιχεία των εργαζομένων τους όπως αυτά αναλυτικά αναφέρονται στην Υ.Α. Σημειωτέον ότι με το από 30.03.2020 Δελτίο Τύπου του Υπουργείου Εργασίας ανακοινώθηκε ότι η ανωτέρω προθεσμία παρατείνεται έως 10.04.2020.

Περαιτέρω, οι εργοδότες υποχρεούνται να γνωστοποιήσουν την ανωτέρω υπεύθυνη δήλωση, εγγράφως ή με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, από 24.03.2020 έως και 31.03.2020 στους εργαζόμενους τους, δηλώνοντάς τους και τον αριθμό πρωτοκόλλου καταχώρισης της πράξης τους στο ΠΣ «ΕΡΓΑΝΗ».

Εάν οι εργοδότες δεν υποβάλλουν την ως άνω αναφερόμενη υπεύθυνη δήλωση κηρύσσονται έκπτωτοι από την υπαγωγή τους στα μέτρα αναστολής οφειλών δόσεων ή ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής και κάθε είδους βεβαιωμένων οφειλών προς το Δημόσιο. Οι εργαζόμενοι, με τη σειρά τους οφείλουν με βάσει τον Α.Φ.Μ τους και βάσει χρονολογικού προγράμματος που ορίζει η Υ.Α., από 01.04.2020 μέχρι και 10.04.2020 (καταληκτική ημερομηνία υποβολής), να υποβάλλουν υπεύθυνη δήλωση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του ειδικού μηχανισμού στήριξης των εργαζομένων (supportemployees.yeka.gr).

Υπενθυμίζουμε ότι η με αριθμ. Δ1α/ΓΠ.οικ./ 18149/13.03.2020 Υπουργική Απόφαση (άρθρο 1), προέβλεπε ότι για τις επιχειρήσεις για τις οποίες ανεστάλη η εξυπηρέτηση κοινού, δεν απαγορεύθηκε η διενέργεια εργασιών χωρίς την παρουσία κοινού, με αποτέλεσμα να μην ταυτίζεται ο χρόνος αναστολής λειτουργίας για το καταναλωτικό κοινό με το χρόνο θέσης σε αναστολής των εργαζομένων, Θεωρούμε ότι και αυτό το σημείο χρήζει περαιτέρω διευκρινίσεων.

Β. Εργαζόμενοι επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα, των οποίων η δραστηριότητα πλήττεται σημαντικά από τα έκτακτα μέτρα, βάσει ΚΑΔ κύριας δραστηριότητας ή δευτερεύουσας βάσει των ακαθάριστων εσόδων έτους 2018.

1. Η υπουργική απόφαση εξειδικεύει ότι οι εργοδότες αυτής της κατηγορίας, δύνανται να αναστέλλουν τις συμβάσεις εργασίας, μέρους ή του συνόλου του προσωπικού, που εργάζονταν σε αυτούς κατά την 21.03.2020 και για συνεχόμενο ανέκκλητο χρονικό διάστημα σαράντα πέντε (45) ημερολογιακών ημερών.

2. Συμβάσεις εργασίας εργαζομένων με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας ορισμένου χρόνου, που δεν έχουν λήξει μέχρι την 21.03.2020 μπορούν να τίθενται σε αναστολή. Μετά το πέρας του διαστήματος της αναστολής, η σύμβαση εργασίας συνεχίζεται για τον συμφωνηθέντα χρόνο που υπολείπεται μετά την ολοκλήρωση του χρόνου της αναστολής τους.

3. Οι εργοδότες που αναστέλλουν τις συμβάσεις εργασίας μέρους των εργαζομένων τους, δύνανται για τους υπόλοιπους εργαζόμενους να κάνουν χρήση του μέτρου του ορισμού προσωπικού ασφαλούς λειτουργίας ή και μεταφοράς του προσωπικού  σε επιχειρήσεις εντός του ιδίου ομίλου.

4. Οι επιχειρήσεις-εργοδότες που κάνουν χρήση της ρύθμισης της παραγράφου 1 του παρόντος, απαγορεύεται ρητά να προβούν σε καταγγελία των συμβάσεων εργασίας για το σύνολο του προσωπικού τους και, σε περίπτωση πραγματοποίησής της, αυτή είναι άκυρη.

5. Οι εργοδότες που κάνουν χρήση του μέτρου, υποχρεούνται, μετά τη λήξη του χρόνου της αναστολής, να διατηρήσουν, για χρονικό διάστημα ίσο με εκείνο της αναστολής (δηλαδή για 45 ημέρες), τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας που σημαίνει τους ίδιους εργαζόμενους και με τους ίδιους όρους εργασίας κατά την 21.03.2020, οπότε και μπορεί να κάνει χρήση του εν λόγω μέτρου. Στην έννοια του ιδίου αριθμού θέσεων εργασίας δεν συμπεριλαμβάνονται οι αποχωρούντες οικειοθελώς από την εργασία τους, οι αποχωρούντες λόγω συνταξιοδότησης, καθώς και οι εργαζόμενοι ορισμένου χρόνου των οποίων η σύμβαση εργασίας λήγει μετά τη λήξη της αναστολής.

6. Η Υ.Α. προβλέπει επίσης ότι το μέτρο της αναστολής των συμβάσεων εργασίας, μπορεί να εφαρμοστεί από  τους εργοδότες που πλήττονται σημαντικά, μέχρι ένα (1) μήνα από την ημερομηνία δημοσίευσής, της από 20.03.2020 ΠΝΠ (Α’68), δηλαδή από 21.03.2020 μέχρι και την 20.04.2020. Στο σημείο αυτό κατανοούμε ότι η Υ.Α. δεν κατευθύνει τους εργοδότες που πλήττονται στο να δηλώσουν υποχρεωτικά ως ημερομηνία υποχρεωτικής έναρξης της αναστολής αυτή της 20.03.2020, αλλά υποδηλώνει ότι η αναστολή μπορεί να έχει ως έναρξη οποιαδήποτε ημερομηνία εντός αυτού του διαστήματος. Σε κάθε περίπτωση, το σημείο αυτό χρήζει περαιτέρω διευκρινίσεων.

7. Ο εργοδότες, που κάνουν χρήση της ρύθμισης, υποχρεούνται να υποβάλλουν, από 24.03.2020 έως και 20.04.2020, υπεύθυνη δήλωση με την οποία δηλώνουν: α) ότι πλήττονται σημαντικά, β) τους εργαζόμενους των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τελούν σε αναστολή, γ) τους τυχόν εργαζόμενους των οποίων η σύμβαση εργασίας τους έχει λυθεί από 01.03.2020 έως και 20.03.2020, είτε με καταγγελία, είτε με οικειοθελή αποχώρηση και να ενημερώσουν σχετικά αυθημερόν τους εργαζόμενους προκειμένου οι τελευταίοι να προχωρήσουν με τις δικές τους δηλώσεις.

8. Η Υ.Α. προβλέπει ότι εάν οι εργοδότες δεν υποβάλλουν την ως άνω υπεύθυνη δήλωση, κηρύσσονται έκπτωτοι από την υπαγωγή τους στα μέτρα αναστολής οφειλών δόσεων ή ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής και κάθε είδους βεβαιωμένων οφειλών προς το Δημόσιο. Παράλληλα προβλέπει ότι εάν οι εργοδότες, που πλήττονται σημαντικά, δεν κάνουν χρήση του μέτρου της αναστολής των συμβάσεων εργασίας, υπάγονται στα μέτρα αναστολής οφειλών δόσεων ή ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής και κάθε είδους βεβαιωμένων οφειλών προς το Δημόσιο.

Στο σημείο αυτό πρέπει να διευκρινιστεί εάν οι επιχειρήσεις που πλήττονται και δεν θέλουν να κάνουν χρήση της αναστολής συμβάσεων εργασίας, πρέπει σε κάθε περίπτωση να υποβάλλουν την υπεύθυνη δήλωση, με κενό το πεδίο που συμπληρώνονται τα στοιχεία των εργαζομένων, ή δεν απαιτείται η υποβολή δήλωσης, προκειμένου να υπαχθούν στα μέτρα αναστολής οφειλών δόσεων ή ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής και κάθε είδους βεβαιωμένων οφειλών προς το Δημόσιο.

9. Οι εργοδότες δύνανται να καταβάλλουν στους εργαζόμενους τους δικαιούχους της αποζημίωσης ειδικού σκοπού, επιπλέον ποσό, και σε κάθε περίπτωση μέχρι του ποσού των μεικτών καταβαλλόμενων αποδοχών τους, εξ ελευθεριότητας. Για το επιπλέον ποσό αυτό, υποβάλλεται ΑΠΔ και καταβάλλονται οι ασφαλιστικές εισφορές που αντιστοιχούν στο επιπλέον ποσό αυτό, οι οποίες αφαιρούνται από την υποχρέωση κάλυψής τους από τον κρατικό προϋπολογισμό. Ο τρόπος και οι λεπτομέρειες συμπλήρωσης της εν λόγω ΑΠΔ χρήζουν περαιτέρω διευκρινίσεων από το Υπουργείο/eΕΦΚΑ.

10. Κατ’ εξαίρεση οι εργοδότες που πλήττονται σημαντικά, δύνανται να συμφωνήσουν με τους εργαζόμενους τους, των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τους τελούν σε αναστολή και είναι δικαιούχοι αποζημίωσης ειδικού σκοπού, την παροχή εργασίας με τηλεργασία, μόνο για πρόσκαιρες ανάγκες της επιχείρησης. Η παρεχόμενη αυτή εργασία, με τηλεργασία, πρέπει πριν την έναρξη πραγματοποίησης της να δηλωθεί στο έντυπο ειδικού σκοπού για την εξ αποστάσεως εργασία που τηρείται στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ και να είναι αμειβόμενη από τον εργοδότη αναλογικά, με βάση τις καταβαλλόμενες μικτές αποδοχές του εργαζομένου του. Το ποσό των καταβαλλόμενων αποδοχών για την εργασία αυτή, μπορεί να φθάνει έως το ύψος των αποδοχών για την νομίμως παρεχόμενη εργασία τους, αφαιρουμένου του ποσού της δικαιούμενης αποζημίωσης ειδικού σκοπού.

Για τις αποδοχές που αντιστοιχούν στην παροχή της ανωτέρω εργασίας υποβάλλεται ΑΠΔ και οι ασφαλιστικές εισφορές που αντιστοιχούν στο επιπλέον ποσό καλύπτονται από τον εργοδότη και αφαιρούνται από την υποχρέωση κάλυψής τους από τον κρατικό προϋπολογισμό. Και στο σημείο αυτό, ο τρόπος και οι λεπτομέρειες συμπλήρωσης της εν λόγω ΑΠΔ χρήζουν περαιτέρω διευκρινίσεων από το Υπουργείο/e- ΕΦΚΑ.

11. Οι εργαζόμενοι με εξαρτημένη εργασία σε ατομικές επιχειρήσεις, σε επιστήμονες-ελεύθερους επαγγελματίες (γιατρούς, δικηγόρους, μηχανικούς, οικονομολόγους/λογιστές, ερευνητές, εκπαιδευτικούς) και σε ελεύθερους επαγγελματίες/επιτηδευματίες (όπως υδραυλικούς, ηλεκτρολόγους) είναι δικαιούχοι της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης ως αποζημίωσης ειδικού σκοπού, εφόσον τεθούν σε αναστολή οι συμβάσεις εργασίας από τους ανωτέρω εργοδότες τους και εφόσον των συγκεκριμένων εργοδοτών ο Κωδικός Αριθμός δραστηριότητας (ΚΑΔ) συμπεριλαμβάνεται στους πληττόμενους κλάδους σύμφωνα με τα οριζόμενα από το Υπουργείο Οικονομικών. Η διαδικασία και οι λοιπές προβλέψεις είναι σύμφωνες με τα όσα προβλέπονται για τους εργοδότες που πλήττεται σημαντικά η δραστηριότητά τους βάσει κύριας δραστηριότητας  ΚΑΔ ή δευτερεύουσας βάσει των ακαθάριστων εσόδων έτους 2018.

12. Οι εργαζόμενοι των επιχειρήσεων που ανεστάλη η επιχειρηματική τους δραστηριότητα με εντολή δημόσιας αρχής ή που πλήττονται σημαντικά βάσει των οριζομένων από το Υπουργείο Οικονομικών ΚΑΔ κύριας δραστηριότητας ή δευτερεύουσας βάσει των ακαθάριστων εσόδων έτους 2018, και των οποίων η σύμβαση εργασίας τους έχει λυθεί, εντός του χρονικού διαστήματος από 01.03.2020 έως και 20.03.2020, είτε με οικειοθελή αποχώρηση, είτε με καταγγελία, λαμβάνουν ως έκτακτη οικονομική ενίσχυση, αποζημίωση ειδικού σκοπού ύψους οκτακοσίων ευρώ (800€), εφόσον δεν έχουν άλλη σύμβαση εξαρτημένης εργασίας σε άλλον εργοδότη. Αυτοί οι εργαζόμενοι είναι δικαιούχοι της αποζημίωσης ειδικού σκοπού, ανεξάρτητα από το αν είναι δικαιούχοι του επιδόματος τακτικής ανεργίας.