6 belangrijke trends uit de Barometer van de Belgische Attractiviteit 2022

De buitenlandse investeringen in België zijn in 2021 met 8% gestegen, maar blijven onder het niveau van vóór de Covid-19-pandemie.

België zag het aantal directe buitenlandse investeringen (DBI) in 2021 sneller stijgen dan het Europese gemiddelde, met een totaal van 245 investeringsprojecten. Dat is een van de belangrijkste conclusies van de EY Barometer van de Belgische Attractiviteit 2022, een jaarlijks onderzoek door EY dat peilt naar de aantrekkelijkheid van België als investeringslocatie.

De groei in DBI-projecten weerspiegelt een sterke toename van de activiteit van buitenlandse investeerders in België na de economische malaise in 2020, ook al bleef het aantal projecten onder het niveau van vóór de pandemie in 2019. 

1. Met een stijging van 8% in directe buitenlandse investeringsprojecten presteert België beter dan het Europese gemiddelde

Na de tumultueuze Covid-jaren 2019 en 2020 zag België het aantal investeringsprojecten in 2021 sneller stijgen dan het Europese gemiddelde. België noteerde 245 projecten die voor 6.970 banen zorgden in 2021. Net als in de voorgaande jaren werden de prestaties van België op het vlak van buitenlandse investeringen vooral gedreven door nieuwe projecten. Van de 245 projecten was 80% nieuw.

Omdat enkele landen hun directe buitenlandse investeringen nog sneller zagen toenemen, verliest België één plaats in de Europese rangschikking. Het komt nu net na de top vijf die bestaat uit veel grotere economieën. Bovendien schuilt achter de stijging van de buitenlandse investeringen met 8% een veel sterkere groei van de werkgelegenheid met 37%.

2. België herbevestigt zijn positie als belangrijke logistieke hub

Vijf belangrijke sectoren waren in 2021 de drijvende kracht achter de BDI-activiteit in België, goed voor 60% van de projecten en 58% van de jobs. De ‘grote vier’ blijven dezelfde, maar we zien wel enkele variaties in de rangschikking. Transport & logistiek nemen de eerste plaats over van de zakelijke dienstverlening, terwijl de farmaceutische sector het wat rustiger aan doet na een zeer druk jaar, waardoor de software- & IT-dienstverleners deze sector inhalen en de derde plaats opeisen.

Wat het soort investeringsprojecten betreft, willen we graag vermelden dat de investeringen in logistiek sterk zijn gestegen en met 65 projecten de eerste plaats opeisen. In 2020 behoorde deze categorie investeringen niet eens tot de top drie. De voormalige ‘kampioen’, verkoop en marketing, zakt naar de derde plaats. De productiesector behoudt zijn tweede plaats.

3. De Verenigde Staten heroveren hun positie als grootste investeerder in België

De Verenigde Staten bevestigen opnieuw hun positie als de belangrijkste bron van buitenlandse investeringsprojecten in België met een jaar-op-jaar groei van het aantal projecten van 70%. In 2020 moesten ze hun toppositie nog afstaan aan het Verenigd Koninkrijk en kwamen ze zelfs onder Nederland en de verrassing van vorig jaar, China.

China behield zijn plaats van 2021 niet. Hoewel het de grootste investeerder uit de opkomende markten blijft, is het aantal Chinese DBI-projecten bijna gehalveerd. Dat was vooral voelbaar in Wallonië, waar China in 2020 de grootste investeerder was. Het Verenigd Koninkrijk, dat erin slaagde zijn aantal projecten te doen toenemen in een post-Brexit-wereld en ondanks de pandemie in 2020, behield een gestaag groeitempo in 2021. Daarmee veroverde het land de tweede plaats in de algemene rangschikking.

4. België komt dichter bij het Europese gemiddelde wat attractiviteit op middellange termijn betreft

Het is moeilijk in te schatten wat de precieze impact is van het conflict in Oekraïne op de aantrekkelijkheid van België in de komende maanden, vooral omdat de meeste interviews met de respondenten voor de start van de vijandelijkheden werden afgenomen. Toch laat het onderzoek van dit jaar enkele duidelijke opinies zien over de specifieke sterktes en zwaktes van België als potentiële investeringsbestemming.

Als we naar de evolutie van de attractiviteit van België kijken in de komende drie jaar, stellen we vast dat België nu veel dichter bij het Europese gemiddelde ligt dan vorig jaar. Over het algemeen verwacht 54% van de respondenten een lichte tot aanzienlijke verbetering van de Belgische attractiviteit. Vorig jaar was dat nog 35% en voorspelde de meerderheid van de respondenten een status-quo.

5. Fiscaal regime en politieke en administratieve instabiliteit zijn de voornaamste risico’s

Ondanks verschuivingen in hun onderlinge rangschikking lijkt België de grootste risico’s voor zijn attractiviteit niet van zich af te schudden. Investeerders blijven bezorgd over het fiscaal regime, de instabiliteit van het politieke, regelgevende en administratieve klimaat en het tekort aan talent en de kosten van arbeidskrachten.

6. Kwaliteit en vaardigheden van de beroepsbevolking zijn een sterk punt, maar er is geen plaats voor zelfgenoegzaamheid

De kwaliteit van de Belgische beroepsbevolking is altijd al een sterk punt geweest. Dat komt tot uiting in een nieuwe reeks vragen in het onderzoek waarin beleggers wordt gevraagd naar de prestaties van België in vergelijking met de rest van Europa op een aantal gebieden, zoals talent. België doet het duidelijk goed op het vlak van investeringen in digitale vaardigheden. Het is echter duidelijk dat blijvende inspanningen nodig zijn om de aanwezigheid van een aantal specifieke hightech vaardigheden te stimuleren, zodat het land deze sterke positie kan behouden.

Aanbevelingen

Dit zijn de beleidsmaatregelen die EY België voorstelt om de aantrekkelijkheid van België voor buitenlandse investeerders te verzekeren op lange termijn.

• Meer aandacht besteden aan de gevestigde bedrijven
  
  
• Meer inzetten op digitalisering
  
  
• Focus op duurzame ontwikkeling
  
  
• Een stabiel en betrouwbaar belastingstelsel
  
  
• Talent koesteren