Zes inzichten uit de Barometer van de Belgische Attractiviteit 2021

Cleantech en industriële hightech worden gezien als de bedrijfssectoren die de komende jaren de groei in België zullen stimuleren.

Ondanks de turbulentie veroorzaakt door de pandemie, wist België vorig jaar zijn vijfde positie te behouden in de rangschikking van Europese landen op vlak van directe buitenlandse investeringen (DBI) . Dat is de belangrijkste conclusie uit de Barometer van de Belgische Attractiviteit, een jaarlijkse studie van EY die peilt naar de aantrekkelijkheid van België als locatie voor buitenlandse investeringen.

Waakzaamheid is echter geboden, aangezien België onder het Europese gemiddelde zit op vlak van herstelverwachtingen. Er zijn lichtpunten in de sector van cleantech en industriële hightech, en extra inspanningen om de digitale vaardigheden op te krikken kunnen de aantrekkelijkheid van ons land als investeringslocatie alleen maar verder verhogen.

1. België behoudt zijn positie in de top 5 van Europese landen die de meeste buitenlandse investeringen aantrekken

Het is geen verrassing dat de coronacrisis een impact had op het aantal investeringsprojecten in België. In totaal noteerde België 227 projecten, die in 2020 voor 5.098 nieuwe banen zorgden. Door COVID-19 daalde het aantal projecten met 15% ten opzichte van 2019, iets meer dan de gemiddelde daling in Europa van 13%. Met dit resultaat behoudt België de vijfde plaats in de Europese rangschikking voor directe buitenlandse investeringen in 2020.

2. Optimisme over het herstel na COVID-19 stimuleert investeringsplannen op korte termijn

Het coronavirus zal ook in 2021 nog een belangrijke rol opeisen, maar wellicht in positieve zin. Het lijkt erop dat investeringsplannen vorig jaar alleen maar werden uitgesteld en niet geannuleerd. Dat blijkt uit het positieve antwoord van 66% van de respondenten op de vraag of zij plannen hebben om in het komende jaar activiteiten in België op te starten of uit te breiden. Vorig jaar antwoordde 10% positief.

Hoewel investeerders verwachten dat de Belgische attractiviteit voor investeringen na de coronacrisis zal toenemen, zijn deze verwachtingen op lange termijn veel bescheidener. Terwijl 62% verwacht dat de attractiviteit van Europa de komende drie jaar licht tot aanzienlijk zal toenemen, verwacht slechts 35% een vergelijkbare toename voor België.

3. De zakelijke dienstverlening blijft de belangrijkste sector voor DBI in België, de farmaceutische industrie maakt een sprong

Net als in voorgaande jaren waren vier belangrijke sectoren goed voor meer dan de helft van de investeringsprojecten in 2020. Maar de samenstelling van deze top vier weerspiegelt de wereldwijde race om geneesmiddelen, behandelingen en uiteindelijk vaccins tegen het coronavirus. De farmaceutische industrie sprong van de negende plaats in 2019 naar de derde plaats in 2020, goed voor 22 projecten. De farmasector duwde zo de landbouw- en voedingssector naar beneden en belandde voor de digitale sector.

Drie activiteiten zijn goed voor meer dan de helft van alle directe buitenlandse investeringsprojecten in 2020: verkoop en marketing (53), productie (44) en zakelijke dienstverlening (43). Het aantal investeringsprojecten in hoofdkantoren steeg opnieuw tot 15 na een daling tot 5 in 2019.

4. Het Verenigd Koninkrijk bevestigt stijgende trend en wordt de grootste investeerder in België

Na de Brexit behield het VK zijn niveau van investeringsprojecten in België ondanks de coronacrisis. Omdat andere grote investeerders zoals de VS en Frankrijk het aantal projecten drastisch terugschroefden, werd het land voor België de belangrijkste bron van directe buitenlandse investeringen. China verdubbelde bijna zijn investeringsprojecten in ons land in 2020.

5. Investeerders waarderen de Belgische ondernemingscultuur en de kwaliteit van de beroepsbevolking, het fiscaal beleid is hun grootste zorg

Wanneer we kijken naar de redenen waarom België aantrekkelijk is voor investeerders, zien we dat de kwaliteit van de beroepsbevolking de belangrijkste troef van België blijft. Samen met de ondernemingscultuur is het de belangrijkste factor die een positieve invloed heeft op investeringsbeslissingen in België.

De belangrijkste risico's voor de attractiviteit van België waren tot nu toe het niveau en de complexiteit van de belastingen, de arbeidskosten en de politieke, regelgevende en administratieve stabiliteit. Deze ‘top drie’ is stevig door elkaar geschud. Het niveau en de complexiteit van de belastingen vormen nu de grootste risico's voor de attractiviteit van België.

6. Cleantech bevestigt zijn status als belangrijkste motor voor groei

De sector van cleantech en hernieuwbare energie werpt zich op als de sector die de belangrijkste bijdrage zal leveren aan de toekomstige groei van directe buitenlandse investeringen in België. Die trend werd vorig jaar al duidelijk, toen een derde van de respondenten erop wees dat deze sectoren veel groeiperspectieven bieden. De Green Deal van de EU speelt een grote rol, en ook de algemene zoektocht naar koolstofneutrale en duurzame technologieën en bedrijfsmodellen is een drijvende kracht geworden.

Aanbevelingen

Met dit alles in het achterhoofd doet EY de volgende aanbevelingen aan alle relevante belanghebbenden: