Co zmieni się w kwestii należytej staranności i zwolnień w stosunku do usług niematerialnych podlegających WHT?

Od dłuższego czasu czekamy na zmiany w przepisach dotyczących procedury pobierania podatku u źródła. Aktualnie mamy do czynienia prawdopodobnie z ostatnim odroczeniem obowiązku pobierania podatku według standardowych stawek WHT, a znowelizowane przepisy dotyczące podatku u źródła (w tym mechanizmu „pay-and-refund”) mają wejść w życie z początkiem 2022 roku. Nowy reżim WHT czeka jednak jeszcze kilka istotnych zmian. W ramach prac dotyczących tzw. Polskiego Ładu przedstawiona została bowiem propozycja nowelizacji przepisów w tym zakresie.

WHT w Polskim Ładzie 

W świetle obecnego brzmienia projektu nowelizacji, nowy system „pay-and-refund” ma zostać ograniczony do dochodów pasywnych (takich jak dywidendy, licencje, czy odsetki) – płatności za usługi niematerialne zostaną wyłączone z ww. reżimu. Oznacza to, że w stosunku do tego rodzaju płatności, polscy płatnicy nie będą musieli pobierać WHT według ustawowej stawki podstawowej (20%), aby następnie wystąpić o jego zwrot. W takich przypadkach, nadal będzie możliwość bezpośredniego stosowania preferencji WHT przez płatników, niezależnie od wysokości płatności. Będzie to jednak uzależnione od spełnienia dodatkowych warunków, w szczególności warunku należytej staranności, który obowiązuje już od 2019 i będzie podlegał dalszym zmianom w ramach nowelizacji wprowadzanej w ramach Polskiego Ładu.

Wskazany warunek należytej staranności nie został zdefiniowany w ustawach podatkowych. Przepisy nie zawierają także katalogu przykładowych czynności, które wchodziłyby w zakres dochowywania należytej staranności, nastręczając tym samym wiele kłopotów płatnikom, chcących zabezpieczyć rozliczenia na gruncie podatku u źródła. Wydaje się jednak, że z perspektywy WHT pojęcie należytej staranności powinno oznaczać podjęcie przez płatnika odpowiednio udokumentowanych działań zmierzających do ustalenia statusu odbiorcy należności podlegających WHT. Obok dwóch dotychczasowych kryteriów oceny dochowania ww. warunku należytej staranności, tj. kryterium charakteru oraz skali działalności prowadzonej przez płatnika, Polski Ład wprowadzi trzecie kryterium, dotyczące powiązań w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 5 ustawy o CIT pomiędzy płatnikiem a podatnikiem. W konsekwencji, transakcje pomiędzy podmiotami powiązanymi w grupie kapitałowej, obejmujące płatności za usługi niematerialne, będą wymagały bardziej rygorystycznych standardów dochowywania należytej staranności. W takich przypadkach, konieczne może okazać się w szczególności wprowadzenie dodatkowej wewnętrznej procedury określającej zasady postępowania przy dokonywaniu weryfikacji odbiorców należności i zakresie gromadzonych dokumentów oraz informacji, jak również wprowadzenie nowych rozwiązań w ramach komunikacji z kontrahentami w celu usprawnienia przepływu dokumentów i informacji.

Odpowiedzialnosć płatnika

Brak dochowania należytej staranności może mieć dla płatnika poważne konsekwencje. Jeżeli organy podatkowe uznają, że płatnik nie dochował należytej staranności i bezpodstawnie zastosował preferencję w zakresie WHT, płatnik może zostać zobowiązany do zapłaty całości należnego WHT wraz z odsetkami za zwłokę od zaległości podatkowych. Co więcej, płatnik będzie mógł zostać obciążony dodatkowym zobowiązaniem podatkowym w wysokości 10 proc. kwoty brutto wypłaconych należności, jeżeli organ podatkowy uzna, że przeprowadzona przez płatnika weryfikacja kontrahenta nie odpowiadała wymogom należytej staranności. Należy również pamiętać o nowych sankcjach osobistych (odpowiedzialność karna) za niedopełnienie procedur weryfikacji transakcji podlegających WHT. Ma to o tyle istotne znaczenie, że zgodnie z Ordynacją podatkową, odpowiedzialność płatnika przy płatnościach do zagranicznego podmiotu powiązanego nie podlega wyłączeniu nawet w sytuacji braku winy płatnika za niepobranie podatku w należytej wysokości.

Zmiany w WHT w Polskim Ładzie | WHT changes in the Polish Deal