Ο όρος EY αναφέρεται στον παγκόσμιο οργανισμό, και μπορεί να αναφέρεται σε μία ή περισσότερες, από τις εταιρείες μέλη της Ernst & Young Global Limited, καθεμία από τις οποίες αποτελεί ξεχωριστή νομική οντότητα. Η Ernst & Young Global Limited, μια βρετανική εταιρεία περιορισμένης ευθύνης δια εγγυήσεως, δεν παρέχει υπηρεσίες σε πελάτες.
Πρόσφατες αναζητήσεις
Trending
Η πρώτη έρευνα της ΕΥ για την επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα προσπαθεί να αποκωδικοποιήσει το σύνθετο επιχειρηματικό περιβάλλον της χώρας.
Περιεχόμενα:
1. Έντονη ανησυχία για τα αυξημένα λειτουργικά και μισθολογικά κόστη
2. Ισχυρή πρόθεση επενδύσεων με σαφή προσανατολισμό στην καινοτομία
3. Περιορισμένες επενδύσεις στην τεχνητή νοημοσύνη, παρά τις υψηλές προσδοκίες
4. Ισχυρή πρόθεση για προσλήψεις, αλλά έλλειψη δεξιοτήτων
5. Πώληση ή μεταβίβαση στην οικογένεια;
6. Οι οικογενειακές επιχειρήσεις και η πρόκληση της διαδοχής
H ελληνική επιχειρηματικότητα αποτελεί βασικό μοχλό της επανεκκίνησης και του μετασχηματισμού της ελληνικής οικονομίας. Πόσο προετοιμασμένες είναι, όμως, οι ελληνικές επιχειρήσεις να ανταποκριθούν σε αυτήν την πρόκληση στο σημερινό παγκόσμιο περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από διαρκείς ανατροπές, αναδυόμενες απειλές, αλλά και νέες ευκαιρίες;
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας EY Entrepreneurship Barometer Ελλάδα 2025, σε μια περίοδο αυξανόμενων παγκόσμιων αναταράξεων και εντεινόμενων προκλήσεων, οι επιχειρηματίες εκφράζουν έντονη ανησυχία για την επιβάρυνση του κόστους λειτουργίας, χωρίς αυτό να αναστέλλει την επενδυτική τους δραστηριότητα – με σαφή έμφαση στην καινοτομία. Παράλληλα, προγραμματίζουν νέες προσλήψεις, αν και αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην εξεύρεση υποψηφίων με τις κατάλληλες δεξιότητες και εμπειρία.
Έντονη ανησυχία για τα αυξημένα λειτουργικά και μισθολογικά κόστη
Οι επιχειρηματίες που συμμετείχαν στην έρευνα εκτιμούν ότι τα υψηλότερα λειτουργικά (83%) και εργατικά κόστη (81%) αναμένεται να επηρεάσουν αρνητικά τη χρηματοοικονομική ευρωστία των επιχειρήσεών τους το προσεχές δωδεκάμηνο. Η διαπίστωση αυτή αναδεικνύει την ανάγκη για στοχευμένη διαχείριση κόστους και υιοθέτηση ευέλικτων στρατηγικών τιμολόγησης, ώστε να διατηρηθεί η οικονομική σταθερότητα.
Οι απόψεις για τις τρέχουσες επιχειρηματικές συνθήκες στην Ελλάδα είναι διχασμένες: 41% τις χαρακτηρίζουν ευνοϊκές, ενώ 39% τις θεωρούν μη ευνοϊκές. Το ποσοστό αυτό, ωστόσο, εμφανίζεται ενισχυμένο σε σύγκριση με το σύνολο των χωρών της CESA, όπου μόλις 24% αξιολογούν θετικά τις αντίστοιχες τρέχουσες συνθήκες.
Οι σημαντικότεροι φραγμοί που αναγνωρίζονται για την επιχειρηματική δραστηριότητα στην Ελλάδα είναι η γραφειοκρατία και η πολυπλοκότητα του ρυθμιστικού περιβάλλοντος (77%), καθώς και η έλλειψη εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού (50%).
Ισχυρή πρόθεση επενδύσεων με σαφή προσανατολισμό στην καινοτομία
Οι επιχειρηματίες στην Ελλάδα εμφανίζονται περισσότερο διατεθειμένοι να προχωρήσουν σε επενδύσεις κατά το επόμενο 12μηνο σε σύγκριση με τους συναδέλφους τους στην ευρύτερη περιοχή CESA. Ειδικότερα, 65% σχεδιάζουν επενδύσεις σε αναβαθμίσεις ή νέες εφαρμογές συστημάτων και λογισμικού πληροφορικής, και 62% σκοπεύουν να προβούν σε αγορές ή αναβαθμίσεις εξοπλισμού ή μηχανημάτων, ενώ 45% δηλώνουν ότι θα επενδύσουν στη δημιουργία νέων εγκαταστάσεων.
Ωστόσο, δύο βασικοί αποτρεπτικοί παράγοντες εντοπίζονται στον οικονομικό κίνδυνο και την αβεβαιότητα της αγοράς (45%) και στη γεωπολιτική αστάθεια (41%). Όσον αφορά τις πηγές χρηματοδότησης, οι δύο στους τρεις (66%) δηλώνουν ότι βασίζονται στην επανεπένδυση των κερδών και σε ίδια κεφάλαια, ενώ μόλις 19% επιλέγουν την τραπεζική χρηματοδότηση ως κύρια πηγή.
Για δύο στους τρεις επιχειρηματίες,
η επανεπένδυση κερδών και ιδίων κεφαλαίων αποτελεί την κύρια πηγή χρηματοδότησης.
Η έρευνα καταδεικνύει ότι οι επιχειρήσεις αναγνωρίζουν τη στρατηγική σημασία της καινοτομίας, τόσο για την ανάπτυξη νέων προϊόντων και υπηρεσιών, όσο και για τη βελτιστοποίηση της εσωτερικής λειτουργίας. Έτσι, οι βασικές προτεραιότητες για το επόμενο δωδεκάμηνο είναι η καινοτομία προϊόντων (59%) και η οργανωτική καινοτομία (54%).
Περιορισμένες επενδύσεις στην τεχνητή νοημοσύνη παρά τις υψηλές προσδοκίες
Οι επιχειρηματίες έχουν υψηλές προσδοκίες από την τεχνητή νοημοσύνη, με τρεις στους τέσσερις (76%) να εκτιμούν ότι θα ενισχύσει σημαντικά τις επιχειρησιακές λειτουργίες και την παραγωγικότητα των οργανισμών τους. Επιπλέον, 49% αναμένουν ότι το AI θα ενισχύσει την ποιότητα και ταχύτητα λήψης αποφάσεων, 48% ότι θα συμβάλει στη μείωση του εργατικού κόστους και 46% ότι θα βελτιώσει τη συχνότητα εμφάνισης σφαλμάτων και την αποτελεσματικότητα του ποιοτικού ελέγχου.
Σύμφωνα με το
η τεχνητή νοημοσύνη θα ενισχύσει σημαντικά τις επιχειρησιακές λειτουργίες και την παραγωγικότητα των οργανισμών τους.
Ωστόσο, οι σχετικές επενδύσεις, μέχρι σήμερα, παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα. Ένας στους τέσσερις επιχειρηματίες (27%) δηλώνει ότι η εταιρεία του δεν έχει πραγματοποιήσει καμία επένδυση στην τεχνητή νοημοσύνη την τελευταία τριετία, ενώ μόλις 5% έχουν επενδύσει πάνω από €250.000. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα ελληνικά ευρήματα κινούνται σε καλύτερα επίπεδα σε σχέση με τον μέσο όρο της περιοχής CESA, όπου 43% των επιχειρήσεων δεν έχουν προβεί ακόμη σε σχετικές επενδύσεις.
Ισχυρή πρόθεση για προσλήψεις, αλλά έλλειψη δεξιοτήτων
Παρά το ασταθές παγκόσμιο σκηνικό, 67% των επιχειρηματιών στην Ελλάδα σχεδιάζουν να ενισχύσουν το ανθρώπινο δυναμικό τους με περισσότερες προσλήψεις εργαζόμενων πλήρους απασχόλησης εντός του επόμενου χρόνου – έναντι μόλις 48% στην περιοχή της CESA. Επιπλέον, 18% εξετάζουν την πρόσληψη προσωπικού μερικής απασχόλησης ή εξωτερικών συνεργατών, έναντι 27% στον μέσο όρο της CESA. Η ισχυρότερη πρόθεση προσλήψεων εργαζόμενων πλήρους απασχόλησης στο ελληνικό δείγμα καταγράφεται μεταξύ των εταιρειών τεχνολογίας (85%).
Περισσότερες προσλήψεις σχεδιάζει το
όσον αφορά εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης τον επόμενο χρόνο.
Ωστόσο, η εύρεση κατάλληλων υποψηφίων αποτελεί πρόκληση: 78% των Ελλήνων επιχειρηματιών δυσκολεύονται να βρουν εργαζόμενους με τις απαιτούμενες δεξιότητες – το υψηλότερο ποσοστό μεταξύ των χωρών της έρευνας – ενώ 61% δυσκολεύονται να βρουν υποψήφιους με επαρκή εμπειρία, γεγονός που επιβεβαιώνει τις διαπιστώσεις προηγούμενων ερευνών της ΕΥ για το σημαντικό χάσμα δεξιοτήτων που καταγράφεται στη χώρα.
Πώληση ή μεταβίβαση στην οικογένεια;
Παρότι το ενδιαφέρον για συγχωνεύσεις και εξαγορές στην Ελλάδα είναι αυξημένο, η πλειοψηφία των επιχειρηματιών (58%) δε θεωρεί πιθανή την πώληση μέρους της επιχείρησής τους τον επόμενο χρόνο. Δημοφιλέστερες επιλογές αποχώρησης των υφιστάμενων μετόχων είναι η πώληση σε επενδυτές ή funds (48%) ή σε άλλες επιχειρήσεις (41%), και η οικογενειακή διαδοχή (38%). Ειδικότερα, εταιρείες στους τομείς της τεχνολογίας και των καταναλωτικών προϊόντων στρέφονται προς πώληση σε επενδυτές, ενώ οι βιομηχανικές επιχειρήσεις δίνουν προτεραιότητα στη μεταβίβαση εντός της οικογένειας.
Οι οικογενειακές επιχειρήσεις και η πρόκληση της διαδοχής
Το 62% των συμμετεχόντων στην έρευνα δηλώνουν ότι οι επιχειρήσεις τους είναι οικογενειακές. Κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν είναι η εξασφάλιση ισορροπίας μεταξύ οικογενειακών και επιχειρηματικών συμφερόντων (54%) και ο στρατηγικός σχεδιασμός της διαδοχής και της μετάβασης από γενιά σε γενιά (52%). Ωστόσο, μόνο 32% δηλώνουν ότι έχουν καταρτίσει επίσημο πλάνο διαδοχής, ενώ μόλις 6% έχουν ζητήσει τη συνδρομή εξωτερικών συμβούλων. Οι περισσότερες επιχειρήσεις χειρίζονται τη διαδικασία ανεπίσημα, μέσω οικογενειακών συζητήσεων (37%), ενώ 19% των συμμετεχόντων δεν έχουν ακόμη ασχοληθεί με το θέμα.
Προτάσεις για την επόμενη μέρα της επιχειρηματικότητας
Με βάση τα ευρήματα της έρευνας και την εμπειρία της, η EY Ελλάδος παρουσιάζει ένα σύνολο προτάσεων που στοχεύουν στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας, την αξιοποίηση των ψηφιακών και τεχνολογικών ευκαιριών, αλλά και του ανθρώπινου δυναμικού, και τη δημιουργία ενός οικοσυστήματος καινοτομίας και εξωστρέφειας για τις ελληνικές επιχειρήσεις.
EY Entrepreneurship Barometer Eλλάδα 2025
Περίληψη
Η παρούσα έρευνα αποτελεί μία ακτινογραφία της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα, με τη συμμετοχή 135 επιχειρηματιών που δραστηριοποιούνται σε όλο το εύρος της ελληνικής οικονομίας. Σκοπός της έρευνας είναι η καταγραφή της τρέχουσας εικόνας και των αναδυόμενων τάσεων της επιχειρηματικότητας στην ελληνική αγορά, και η καλύτερη κατανόηση των προκλήσεων και των ευκαιριών που αντιμετωπίζουν οι επιχειρηματίες.