Ustawa o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych

Powiązane tematy Audyt

Zespół

Mariusz Witalis

Mariusz Witalis

EY Polska, Dział Zarządzania Ryzykiem Nadużyć, Partner, Lider praktyki w regionie CESA

Nowy projekt Ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych zawiera szereg istotnych zmian w stosunku do obowiązujących obecnie przepisów, w tym:

  • znosi wymóg skazania osoby fizycznej jako podstawy odpowiedzialności podmiotu zbiorowego,
  • nakłada nowe obowiązki w zakresie należytej staranności (prewencji) w organizacji,
  • rozszerza odpowiedzialność za działania partnerów biznesowych,
  • wprowadza wymóg przyjmowania i weryfikacji zgłoszeń od sygnalistów,
  • zaostrza sankcje, w tym kary pieniężne do 30 mln złotych, a w specyficznych okolicznościach nawet do 60 mln złotych.

  • Kogo dotyczy?

    Ustawa obowiązywać będzie wszystkie osoby prawne, spółki z udziałem Skarbu Państwa oraz polskie oddziały podmiotów zagranicznych. Warunkiem pociągnięcia do odpowiedzialności będzie celowe działanie lub zaniechanie, bądź też niezachowanie należytej staranności. Dotychczas konieczne było skazanie osoby fizycznej. Ten wymóg ma zostać zniesiony. Zgodnie z projektem firma będzie ponosić odpowiedzialność nawet wówczas, gdy nie będzie można ustalić sprawcy.

  • Należyta staranność - rozwiązania prewencyjne

    Projekt nowej ustawy zobowiązuje firmy do wdrożenia szeregu rozwiązań z zakresu należytej staranności, w tym m.in.: określenia zasad postępowania w przypadku ryzyka wystąpienia nieprawidłowości, zdefiniowania zakresu odpowiedzialności organów, pracowników i jednostek organizacyjnych oraz wyznaczenia osoby lub komórki organizacyjnej odpowiedzianej za nadzór nad przestrzeganiem przepisów prawa i regulacji wewnętrznych (funkcja compliance). Warto zaznaczyć, że ciężar dowodu tzn. wykazania należytej staranności będzie spoczywał na podmiocie.

  • Odpowiedzialność za działanie partnerów biznesowych i ich pracowników

    Firma odpowiadać będzie za działania nie tylko swoich pracowników, ale również kontrahentów w związku z realizacją zawartych umów. Stąd kluczowe będzie efektywne wdrożenie rozwiązań z zakresu wyboru i nadzoru na działalnością partnerów biznesowych.

  • Obowiązkowa ochrona sygnalistów i weryfikacja zgłoszeń

    Obowiązkiem stanie się również przyjmowanie i rozpatrywania pochodzących od pracowników (i nie tylko) zgłoszeń dotyczących możliwych nieprawidłowości (whistleblowing). Firmy zobowiązane będą do ochrony sygnalistów m.in. przed działaniami o charakterze represyjnym czy dyskryminacyjnym.

    W przypadku zignorowania sygnałów o możliwych nieprawidłowościach, kary finansowe mogą wzrosnąć dwukrotnie: z poziomu 30 mln złotych do 60 mln złotych.Projekt nowej ustawy zawiera szeroką gamę innych, restrykcyjnych sankcji takich jak: zakaz promocji i reklamy, zakaz prowadzenia działalności określonego typu, wykluczenie z przetargów publicznych, zakaz korzystania z dotacji oraz obowiązek zwrotu już otrzymanych, przepadek mienia, podanie wyroku do publicznej wiadomości aż do rozwiązania czy likwidacji podmiotu zbiorowego.

  • Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności

    Projekt przewiduje możliwość dobrowolnego poddania się odpowiedzialności. Warunkiem podstawowym jest ujawnienie sprawców czynu oraz istotnych okoliczności. Oznacza to konieczność przeprowadzenia wewnętrznego postępowania wyjaśniającego. Firma będzie musiała zapłacić równowartości szkody wynikającej z czynu zabronionego, najniższą karę pieniężną przewidzianą za ten czyn (ale nie więcej niż 3 miliony złotych), koszty postepowania oraz wyrazić zgodę na przepadek mienia lub uzyskanych korzyści.

    W zamian prokurator nie będzie prowadził czynności dochodzeniowych, a prawomocny wyrok sądu nie będzie podlegać wpisowi do Krajowego Rejestru Karnego.

Co EY może dla Ciebie zrobić

  • Wdrożenie rozwiązań umożliwiających spełnienie wymagań ustawy

    Dostosowanie do wymogów ustawy:

    Wspieramy w zapewnieniu zgodności z wymogami Ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych poprzez:

    • opracowanie brakujących lub modyfikację istniejących rozwiązań umożliwiających wykazanie należytej staranności w zakresie przeciwdziałania naruszeniom prawa i nadużyciom w oparciu o sprawdzone, praktyczne rozwiązania ze szczególnych uwzględnieniem:
      1. stosowanych rozwiązań o charakterze prewencyjnym,
      2. współpracy ze stronami trzecimi, w tym weryfikacji rzetelności kontrahentów oraz nadzoru nad ich działalnością,
      3. system zbierania informacji o możliwych nieprawidłowościach (whistleblowing) i podejmowania działań weryfikacyjnych.
    • wsparcie przy wdrożeniu poprzez szkolenia i działania informacyjne.

    Nasze usługi mogą dodatkowo obejmować:

    • Zgodność z Normą ISO 37001:2016 (także pod kątem możliwej certyfikacji).

  • Przegląd skuteczności istniejących rozwiązań

    Analiza efektywności istniejących rozwiązań

    Przeprowadzamy analizę efektywności istniejących rozwiązań z uwzględnieniem:

    • Wymogów wynikających z Ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych,
    • Specyficznych ryzyk, na które narażona jest Państwa spółka,
    • Dobrych praktyk rynkowych i międzynarodowych standardów.
    • Ocenimy stan faktyczny oraz przedstawimy rekomendacje możliwych usprawnień mających na celu minimalizację ryzyka sankcji.

  • Pogotowie compliance

    Całodobowa usługa typu Assistance (abonament)

    Po otrzymaniu przez Klienta zgłoszenia o podejrzeniu wystąpienia naruszenia prawa lub nadużyć wewnętrznych, Zespół EY Forensics:

    • w ciągu 24 godzin rozpoczyna wstępną analizę zgłoszenia oraz
    • w ciągu 72 godzin przedstawia plan proponowanych działań.

    Usługa obejmuje również pakiet bezpłatnych konsultacji. Szczegółowy zakres prac ustalamy indywidualnie z każdym Klientem.

Dlaczego EY?

  • Wielkość i kompetencje zespołu

    Największy w Polsce, ponad 40-osobowy zespół praktyków (audytorów śledczych, prawników, informatyków, byłych pracowników organów ścigania, etyków biznesu, psychologów, konsultantów oraz specjalistów z zakresu analizy danych)

  • Doświadczenie

    • Ponad 15 lat doświadczeń w Polsce
    • Ponad 500 projektów związanych z wykrywaniem oraz przeciwdziałaniem nadużyciom
    • Ponad 5.000 przeprowadzonych rozmów wyjaśniających
    • Ponad 2.000 zabezpieczonych komputerów, telefonów i innych nośników danych
    • Około 500 terabajtów danych przygotowanych do analizy i przeglądu

  • Praktyczne umiejętności

    • Ponad 50 projektów w Polsce dotyczących systemów antykorupcyjnych i compliance w różnych branżach
    • Ponad 1.000 przeszkolonych osób w tematach związanych z antykorupcją i compliance
    • Znajomość praktycznych rozwiązań stosowanych w krajach o ugruntowanej legislacji w zakresie odpowiedzialności karnej firm

  • Eksperci branżowi

    • Jesteśmy członkami najważniejszych w Polsce zespołów eksperckich zajmujących się tematami etyki i compliance w tym m.in. Komitetu ds. Compliance przy Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie,
    • Prowadzimy spotkania branżowe z zakresu antykorupcji, etyki i compliance, w tym m.in. Klub Dyrektorów Antifraud, Compliance Roundtable, spotkania tematyczne BCC oraz inne cykliczne inicjatywy.

  • Konferencje

    Braliśmy udział w ponad 200 krajowych i międzynarodowych konferencjach poświęconych antykorupcji, etyce i compliance w roli organizatorów, prelegentów lub moderatorów

  • Cykliczne badania

    Od 12 lat prowadzimy coroczne badania dotyczące postrzegania korupcji w polskich firmach. Wyniki badań

  • Studia podyplomowe

    • Od lat współorganizujemy studia podyplomowe „Polityka Compliance w Organizacji” na Akademii Leona Koźmińskiego
    • Wykładamy na studiach podyplomowych „Audyt Śledczy – Rachunkowość i Kontrola” w Szkole Głównej Handlowej

  • Blog Audytorów Śledczych

    Od kilku lat prowadzimy Blog Audytorów Śledczych, za pomocą którego dzielimy się swoimi doświadczeniami oraz przemyśleniami na temat sposobów zapobiegania korupcji oraz nadużyciom i walki z nimi

Bezpośrednio na maila

Bądź na bieżąco i subskrybuj newsletter EY

Subskrybuj

Kontact

Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z nami.