W sytuacji rosnących kosztów obciążeń podatkowych i ZUS, szczególnie w branżach, w których zarobki windują sporo powyżej przeciętnego wynagrodzenia, coraz częściej obserwujemy zjawisko współpracy z personelem nie w ramach umowy o pracę a na zasadach firma-firma, czyli B2B.
Zdanych GUS wynika, że na koniec kwietnia br. liczba osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą wyniosła ponad 3 mln (3 155 499). Upewnij się, czy Twoje relacje B2B faktycznie opierają się na mechanizmach właściwych dla działalności gospodarczej. Konsekwencje zakwalifikowania ich jako stosunek pracy mogą być bolesne.
Samozatrudnienie a PIT i ZUS
Modyfikacja podstawy wynagradzania może realnie wpłynąć na wysokość wynagrodzenia i koszty spółki. Dzięki zmianie podatnik może zaoszczędzić na płaconym do urzędu skarbowego podatku, a obie strony relacji – na składkach ZUS. Z czego to wynika? Pracownik z tytułu umowy o pracę po przekroczeniu drugiego progu podatkowego ponosi koszt podatku w wysokości 32 proc., natomiast osoba wynagradzana na podstawie umowy B2B może pod pewnymi warunkami opłacać podatek liniowy w wysokości 19 proc. Szybka kalkulacja pobudza wyobraźnię i często stawia pod rozwagę zasadność zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. I choć ustawodawca pracuje obecnie nad pewnym zmniejszeniem obciążeń podatkowych umów o pracę, to jednocześnie szykuje się wzrost kosztów ZUS. Proponowane regulacje w całościowym rozrachunku raczej jeszcze pogorszą sytuację finansową osób zatrudnionych na etacie i pracodawców.
W tym kontekście jeszcze bardziej atrakcyjne jest zwolnienie z opłacania składek ZUS przedsiębiorców, którzy m.in. podejmują działalność gospodarczą po raz pierwszy, przez okres 6 miesięcy (tzw. ulga na start) oraz możliwość płacenia składek ZUS w preferencyjnej wysokości przez kolejne 24 miesiące prowadzenia działalności.
Testu przedsiębiorcy nie będzie, ale…
Coraz bardziej powszechne stosowanie umów B2B uszczupla znacznie wpływy do budżetu państwa, dlatego ustawodawca zamierzał wprowadzić szeroko komentowany test przedsiębiorcy. Zgodnie z najnowszymi doniesieniami, test ten formalnie nie zostanie wprowadzony w najbliższym czasie. Pomimo to, organy podatkowe wskazują, że będą baczniej przyglądać się współpracy na zasadach B2B.
Wykorzystają do tego m.in. dane z jednolitych plików kontrolnych (JPK) i Systemu Teleinformatycznego Izby Rozliczeniowej (STIR). Celem kontroli będzie przede wszystkim wskazanie podmiotów, które rzeczywiście są przedsiębiorcami, oraz tych, które są nimi tylko po to, aby korzystać z preferencyjnego opodatkowania. Wątpliwym dla organów będzie stosunek, na podstawie którego przedsiębiorca świadczy usługi tylko dla jednego podmiotu i z tego tytułu wystawia tylko jedną fakturę co miesiąc na jednakową kwotę. Wydaje się, że na pierwszy ogień mogą pójść takie osoby, które w przeszłości były pracownikami spółki, a po ustaniu tej relacji nawiązały z tą samą spółką relację B2B.
W przypadku, kiedy organ podatkowy uzna łączący strony stosunek prawny za taki, który nie może być realizowany na zasadach umowy B2B, tzn. stwierdzi łączne spełnienie przesłanek z art. 5b ustawy o PIT (tj. 1) odpowiedzialność wobec osób trzecich ponosi zlecający usługę, 2) świadczenia są wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez zlecającego usługę, a 3) wykonujący usługę nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością), może poczynić kroki, które będą słono kosztować zarówno samozatrudnionego, jak i podmiot z nim współpracujący.
Konsekwencje nie tylko w PIT i ZUS, ale także w VAT
Skala konsekwencji jest dość wysoka.
- Samozatrudniony oraz usługobiorca będą zobowiązani do ponownego ustalenia zasad opłacania podatku PIT oraz VAT, a także składek na ZUS.
- Dodatkowo powinni liczyć się również m.in. z odsetkami, korektami złożonych poprzednio informacji oraz deklaracji podatkowych.
- Warto wspomnieć także o odpowiedzialności karnoskarbowej z tytułu niezłożenia dokumentów wymaganych od płatników, co wpływa na koszty administracyjne związane z obsługą wszystkich procesów oraz ryzyko tzw. pustych faktur. To dotkliwe konsekwencje zwłaszcza dla osób odpowiedzialnych za zarządzanie spółką czy obszar finansów.
- Nie można nie wspomnieć o ryzyku kontroli krzyżowej, podczas której organ podatkowy zweryfikuje prawidłowość dokumentów, którymi dysponują obie strony.
- Dodatkowo jeśli organ uzna łączący strony stosunek prawny za spełniający przesłanki z art. 22 Kodeksu Pracy, który statuuje stosunek pracy, zobowiąże strony do zaprzestania współpracy na zasadach B2B i nawiązania stosunku pracy z wszystkimi tego konsekwencjami.
To tylko niektóre z następstw, z którymi powinny liczyć się podmioty realizujące współpracę na zasadach B2B w sposób niezgodny z obowiązującymi przepisami.
Wychodząc naprzeciw potrzebom zarówno „samozatrudnionych”, jak i usługobiorców, stworzyliśmy test przedsiębiorcy, który wypełniło już prawie 800 podmiotów. Jeśli nie jesteś przekonany, czy model Twojej współpracy z kontrahentami nie oznacza de facto umowy o pracę, zrób test i przekonaj się, czy należycie ją realizujesz, oraz w których obszarach notujesz najwyższy poziom ryzyka. Wyniki omów z nami – podpowiemy, jakie powinny być następne kroki.
Wstępna analiza wyników
KNa podstawie danych, które otrzymaliśmy od podmiotów, które wypełniły nasz test, zidentyfikowaliśmy obszary ryzyka, które obserwuje się najczęściej w polskich podmiotach. Uzyskane informacje zostały skategoryzowane z uwagi na podmioty wypełniające test, tj. firmy, które zawierają kontrakty z przedsiębiorcami prowadzącymi jednoosobową działalność gospodarczą, oraz samych przedsiębiorców.
Firmy
- 75% ankietowanych wskazało przynamniej jedną negatywną przesłankę prowadzenia działalności gospodarczej z art. 5b z ustawy o PIT
- 70% firm współpracuje z kadrą menadżerską w ramach B2B
- 90% usługodawców wypłaca usługobiorcom stałe lub podobne kwoty wynagrodzenia co miesiąc
- 91% firm udostępnia jednoosobowym przedsiębiorcom adres mailowy w domenie firmy
Samozatrudnieni
- 56% ankietowanych wskazało przynamniej jedną negatywną przesłankę prowadzenia działalności gospodarczej z art. 5b z ustawy o PIT
- 83% samozatrudnionych uzyskuje przychód od jednego kontrahenta
- 88% samozatrudnionych otrzymuje od kontrahenta co miesiąc stałe lub podobne kwoty wynagrodzenia
- 77% ankietowanych posługuje się mailem w domenie firmy kontrahenta
Z przedstawionych, wstępnych wyników testu przedsiębiorcy można wyprowadzić jeden wiodący wiosek - większość stosunków B2B w przypadku kontroli najpewniej zostałaby zakwalifikowana jako niewłaściwa i nosząca znamiona stosunku pracy.
Nie masz pewności, czy współpraca, jaką wykonujesz, jest realizowana w zgodzie z przepisami?
Zrób testy przedsiębiorcy EY!
