4 min. czytania 10 paź 2023
Warzywniak

„Warzywniak” wszedł w życie - nadeszły istotne zmiany dla instytucji finansowych i sektora bankowego

Autorzy
Ewa Gajda Kozłowska

EY Polska, Kancelaria EY Law, Counsel, Radca Prawny

Ewa jest Seniorem Managerem w Zespole Prawa Bankowego i Finansowego w Kancelarii EY Law z ponad 12 letnim doświadczeniem w doradztwie dla sektora finansowego.

Inga Talik

EY Polska, Kancelaria EY Law, Adwokat, Associate

Specjalizuje się w prawie bankowym, a także restrukturyzacyjnym i upadłościowym. Posiada również doświadczenie z zakresu praktyki prawa korporacyjnego.

Współautorzy
Marlena Baran
4 min. czytania 10 paź 2023

W piątek 29 września 2023 r. weszła w życie większość przepisów Ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem rozwoju rynku finansowego oraz ochrony inwestorów na tym rynku[1]. Ustawa w środowisku prawniczym potocznie nazywana jest „warzywniakiem” z uwagi na to, że na jej podstawie zmianie ulega kilkadziesiąt aktów prawnych regulujących m.in. funkcjonowanie rynku finansowego oraz sektora bankowego.

Podstawowym celem nowelizacji jest uporządkowanie i usprawnienie funkcjonowania instytucji rynku finansowego, głównie w zakresie eliminacji barier dostępu do tego rynku i usprawnienia nadzoru nad nim, zwiększenie ochrony klientów instytucji finansowych, akcjonariuszy mniejszościowych i w spółkach publicznych, a także zwiększenie poziomu cyfryzacji w ramach realizacji obowiązków nadzorczych przez Komisję Nadzoru Finansowego („KNF”).

Wyzwania dzisiejszej rzeczywistości takie jak niestabilność rynku oraz digitalizacja procesów powodują, że wprowadzone rozwiązania będą kluczowe zarówno dla konsumentów, przedsiębiorców, jak również instytucji finansowych. Pomimo, że zmiany obejmują ponad czterdzieści różnych aktów prawnych, w naszej ocenie warto wyróżnić cztery obszary, w których zostaną wprowadzone zmiany szczególnie istotne z perspektywy rynku finansowego i sektora bankowego.

Bezpośrednio na maila

Bądź na bieżąco i subskrybuj newsletter EY

Subskrybuj

Zmiany w outsourcingu bankowym

Ustawa wprowadza nowe regulacje dotyczące outsourcingu i podoutsourcingu w sektorze bankowym, które mają na celu usprawnienie istniejących procedur oraz dostosowanie ich do Wytycznych Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego w sprawie outsourcingu [2]. Zmiany te umożliwią bankom bardziej elastyczne wykorzystywanie usług outsourcingowych, dzięki:

  • zmniejszeniu ograniczenia dotyczącego podoutsourcingu, m.in. poprzez umożliwienie udzielenia przez bank ogólnej zgody na podoutsourcing oraz modyfikację regulacji dotyczących kolejnych poziomów w łańcuchu dostawców usług,
  • dopuszczeniu przekazywania czynności w ramach outsourcingu poza Europejski Obszar Gospodarczy („EOG”) bez obowiązku uzyskania uprzedniej zgody KNF, a jedynie za wcześniejszym zawiadomieniem organu o zamiarze zawarcia, istotnej zmianie lub rozwiązaniu umowy (w tym zakresie KNF będzie miała jednak prawo do wyrażenia sprzeciwu),
  • zliberalizowaniu przepisów dotyczących outsourcingu pomiędzy instytucjami nadzorowanymi, takimi jak banki lub dostawcy usług płatniczych, co otworzy nowe możliwości współpracy pomiędzy tymi podmiotami,
  • ograniczeniu zakresu czynności, których outsourcowanie przez bank wymaga zawarcia umowy agencyjnej.

Ochrona klientów instytucji finansowych

Jedną z kluczowych zmian, które wprowadza „warzywniak” jest ograniczenie sprzedaży obligacji korporacyjnych klientom detalicznym poza rynkiem regulowanym lub alternatywnym systemem obrotu oraz platformami finansowania społecznościowego. W przypadku nabycia obligacji za pośrednictwem innych kanałów, ich wartość nominalna powinna wynosić minimum 40 000 euro lub równowartość tej sumy w innej walucie (w przypadku nabycia przez klienta detalicznego). Warto również zaznaczyć, że nowelizacja narzuca obowiązek dokonywania transakcji zakupu obligacji przez klientów detalicznych za pośrednictwem firm inwestycyjnych.

Nowe przepisy ograniczają także możliwość wprowadzania praw uczestnictwa alternatywnych spółek inwestycyjnych („ASI”) do obrotu wśród klientów detalicznych oraz pozyskiwania przez ASI pożyczek od osób fizycznych. Z drugiej strony, wprowadzone zostają tzw. obligacje transformacyjne, których celem jest sfinansowanie inwestycji zrównoważonej środowiskowo.

Zwiększenie odporności i stabilności systemu finansowego

Nowa ustawa modyfikuje i rozszerza zasady dotyczące blokowania rachunków w sytuacji, gdy na podstawie dostępnych informacji istnieje podejrzenie, że dokonana lub planowana transakcja może być związana z popełnieniem określonego przestępstwa. Dodatkowo, ustawa umożliwia również wymianę informacji objętych tajemnicą (np. bankową), jeśli jest to konieczne do podejmowania działań mających na celu przeciwdziałanie zagrożeniom związanym z bezpieczeństwem systemów teleinformatycznych.

Cyfryzacja

Nowym rozwiązaniem, które wprowadza nowelizacja, jest także wprowadzenie możliwości wykorzystania doręczeń elektronicznych podczas czynności prowadzonych przez KNF – obejmuje to zarówno komunikację bieżącą (np. przesyłanie zawiadomień wraz z załącznikami w kwestiach dotyczących outsourcingu), jak i związaną z prowadzonymi czynnościami kontrolnymi i nadzorczymi.

Zmiana ta stanowi wyraźne przejście na komunikację elektroniczną pomiędzy KNF a podmiotami nadzorowanymi. Rozwiązanie to niewątpliwie obniży koszty po stronie wnioskodawców i usprawni proces weryfikacyjny po stronie organu nadzoru.

„Warzywniak” – rewolucja czy ewolucja?

W naszej ocenie większość proponowanych zmian w określonej perspektywie może mieć pozytywny wpływ na dalszy rozwój rynku finansowego w Polsce, a z pewnością usprawnienie niektórych jego obszarów, jak chociażby kwestia outsourcingu bankowego. Warto jednak zaznaczyć, że proces dostosowania wewnętrznej dokumentacji oraz polityk do nowej rzeczywistości prawnej może być utrudniony nie tylko dla polskich, ale przede wszystkich zagranicznych instytucji finansowych prowadzących działalność na terytorium Polski. Wprowadzone zmiany często implikują konieczność implementacji znacznych modyfikacji w operacyjnych strukturach instytucji finansowych, a to z kolei może wiązać się z dodatkowymi kosztami i istotnymi wyzwaniami natury operacyjnej. Zagraniczne instytucje finansowe mogą mieć trudności w zrozumieniu i interpretacji nowych przepisów, zwłaszcza mając na uwadze specyfikę polskiego rynku finansowego. W tym przypadku pomocne mogą okazać się wytyczne nadzorcy, jeśli zdecyduje się je wydać. Ponadto, konieczność dokładnej analizy i zrozumienia nowych regulacji może w wielu przypadkach wymagać zaangażowania ekspertów.

Bezpośrednio na maila

Bądź na bieżąco i subskrybuj newsletter EY

Subskrybuj

Podsumowanie

Warto podkreślić, że pomimo początkowych trudności, dostosowanie się do zmian wynikających z „warzywniaka” może w dłuższej perspektywie przynieść istotne korzyści. Będzie to zapewne zwiększenie stabilności rynku finansowego, wzmocnienie zaufania klientów i podniesienie standardów bezpieczeństwa. Z uwagi jednak na obszerność zmian, na ich dokładną ocenę będziemy musieli jeszcze poczekać.

  • Podstawa prawna

    1. Ustawa z dnia 16 sierpnia 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem rozwoju rynku finansowego oraz ochrony inwestorów na tym rynku (Dz.U. 2023 poz. 1723). 
    2. Wytyczne Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego w sprawie outsourcingu, sygn. EBA/GL/2019/02 - LINK

Kontakt

Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z nami.

Informacje

Autorzy
Ewa Gajda Kozłowska

EY Polska, Kancelaria EY Law, Counsel, Radca Prawny

Ewa jest Seniorem Managerem w Zespole Prawa Bankowego i Finansowego w Kancelarii EY Law z ponad 12 letnim doświadczeniem w doradztwie dla sektora finansowego.

Inga Talik

EY Polska, Kancelaria EY Law, Adwokat, Associate

Specjalizuje się w prawie bankowym, a także restrukturyzacyjnym i upadłościowym. Posiada również doświadczenie z zakresu praktyki prawa korporacyjnego.

Współautorzy
Marlena Baran