UK Bribery Act – najostrzejsze prawo antykorupcyjne

EY Polska, Dział Zarządzania Ryzykiem Nadużyć, Manager
Michał Piekarczyk

EY Polska, Dział Zarządzania Ryzykiem Nadużyć, Manager

Wcześniej przez lata w Wielkiej Brytanii trwały spory i dyskusje na temat nowego prawa antykorupcyjnego. Obowiązujące rozwiązania były archaiczne, pochodziły z przełomu XIX i XX wieku. Obecne prawo jest uważane za jedno z najsurowszych na świecie.

Szeroki zakres stosowania, eksterytorialny charakter oraz surowe kary dla organizacji i osób fizycznych. Ta kombinacja czyni UK Bribery Act(1) jedną z najbardziej respektowanych regulacji antykorupcyjnych. Wielu uważa, że brytyjskie przepisy idą znacznie dalej niż słynna Amerykańska Ustawa Antykorupcyjna FCPA.

UK Bribery Act działa szeroko

UK Bribery Act obejmuje bardzo szerokie spektrum działań korupcyjnych. Karze podlega zarówno wręczanie jak i przyjmowanie korzyści w zamian za niewłaściwe sprawowanie powierzonej funkcji lub zadań. Zabronione jest również ich obiecywanie czy domaganie się.

Warto zaznaczyć, że UK Bribery Act definiuje powyższe pojęcia bardzo szeroko. Owe funkcje lub zadania mogą w zasadzie odnosić się do jakiejkolwiek aktywności zawodowej, gospodarczej lub społecznej. I tu, w przeciwieństwie do ustawy amerykańskiej, nie ma znaczenia czy sprawa dotyczy urzędu państwowego czy prywatnej firmy. Działalność ta nie musi być nawet związana z Wielką Brytanią ani wykonywana na jej terytorium. Niewłaściwe sprawowanie funkcji może zostać stwierdzone na podstawie tak ogólnych przesłanek jak naruszenie dobrej wiary, bezstronności lub zaufania, jakich można by oczekiwać od sprawującej ją osoby.

Bez znaczenia pozostaje, czy sprawca własnoręcznie przyjmuje korzyści lub dopuszcza się niewłaściwego działania. Może odpowiadać również za niewłaściwe działania zlecone podwładnemu lub dokonane w związku z łapówką przyjętą np. przez swoją żonę. Jeśli istnieje związek przyczynowy pomiędzy niewłaściwym działaniem a nienależną korzyścią, UK Bribery Act może mieć zastosowanie.

Szczególnie wyróżnioną kategorię przestępstw stanowi przekupstwo zagranicznego urzędnika publicznego. UK Bribery Act zabrania oferowania tego typu korzyści wszelkim osobom sprawującym funkcje publiczne poza terytorium Wielkiej Brytanii oraz urzędnikom i przedstawicielom organizacji międzynarodowych.

UK Bribery Act zobowiązuje do prewencji

UK Bribery Act wprowadziło innowacyjny koncept odpowiedzialności organizacji za niezapobiegnięcie korupcji (oryg. „failure to prevent”), której dopuścił się w jej imieniu dostawca, pracownik, agent lub spółka-córka. Przepisy te mają na celu skłonić organizacje, aby te same nadzorowały pracowników i współpracowników, podejmując odpowiednie działania prewencyjne.

Jeśli dojdzie już do wręczenia łapówki, organizacja dysponuje jeszcze jedną linią obrony. Może próbować wykazać należytą staranność, dowodząc, że posiadała adekwatne mechanizmy zapobiegania korupcji. Spisane procedury stanowią tutaj zaledwie punkt wyjścia. Organizacja powinna móc wykazać, że podejmowane działania i wdrożone kontrole nie są tylko na pokaz, lecz realnie zmniejszają prawdopodobieństwo wystąpienia sytuacji niepożądanych. Ciężar dowodowy spoczywa tu na organizacji.

Sankcje bez limitu

Kary przewidziane przez UK Bribery Act to do 10 lat więzienia, konfiskata mienia i nieograniczona grzywna. Szef firmy skazany za przekupstwo może zostać ukarany dodatkowo zakazem pełnienia podobnej funkcji przez określony czas.

Brytyjskie prawo antykorupcyjne przewiduje ściganie przestępstw na terenie Wielkiej Brytanii a także niezależnie od miejsca ich popełnienia o ile dotyczą brytyjskich podmiotów, obywateli lub rezydentów. Przepisy dotyczące niezapobiegnięcia korupcji dopuszczają pociągnięcie organizacji do odpowiedzialności za działania korupcyjne jej pracowników lub współpracowników dokonywane gdziekolwiek na świecie.

SFO wymierza kary w oparciu o UK Bribery Act

Egzekwowaniem kar w oparciu o UK Bribery Act zajmuje się SFO (Serious Fraud Office – Biuro ds. Poważnych Nadużyć Finansowych) (2). SFO koncentruje swoje działania jedynie na największych i najbardziej złożonych przypadkach nadużyć. Strategię tę dobrze odzwierciedla statystyka z najnowszej edycji corocznego raportu z działań SFO, w którym służba informuje, że w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy rozpoczęła 11 nowych dochodzeń, a łączna liczba otwartych postepowań wynosi około 70.

Warto zwrócić również uwagę na skuteczność prowadzonych działań.

W minionym roku kary nałożono w przypadku
prowadzonych spraw
Wyroki skazujące usłyszało
oskarżonych.
Kontakt
Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z nami.

EY oznacza globalną organizację i może odnosić się do jednej lub więcej firm członkowskich Ernst & Young Global Limited, z których każda stanowi odrębny podmiot prawny. Ernst & Young Global Limited, brytyjska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, nie świadczy usług na rzecz klientów.