Trzecia odsłona projektu polskiej ustawy o ochronie sygnalistów

7 lipca 2022 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano trzeci projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa (tzw. sygnalistów) z dnia 4 lipca 2022 r wraz z uzasadnieniem. Utrzymany został charakter i nadrzędny cel nowych regulacji tj. ochrona przed odwetem sygnalistów tj. osób fizycznych zgłaszających prawdziwe informacje o naruszeniach prawa, uzyskanych w kontekście związanym z pracą.

Zmiany względem poprzednich wersji projektu w większości mają charakter kosmetyczny lub redakcyjny, co może sugerować, że zbliżamy się do ostatecznego kształtu ustawy.
 

Z punktu widzenia przedsiębiorcy najważniejsze elementy, które zostały wprowadzone lub doprecyzowane w nowym projekcie dotyczą:

  1. wdrożenia obowiązku określenia w procedurze wewnętrznej systemu zachęt do korzystania z procedury zgłoszeń wewnętrznych, w przypadku, gdy naruszeniu prawa można skutecznie zaradzić w ramach struktury organizacyjnej podmiotu prawnego, a osoba dokonująca zgłoszenia uważa, że nie zachodzi ryzyko działań odwetowych. Wcześniej nie był to element obligatoryjny;
  2. doprecyzowania zasad retencji danych – dane osobowe oraz pozostałe informacje w rejestrze zgłoszeń wewnętrznych mają być przechowywane przez okres 15 miesięcy po zakończeniu roku kalendarzowego, w którym zakończono działania następcze lub po zakończenia postępowań zainicjowanych tymi działaniami. Stanowi to wydłużenie okresu retencji danych nawet o ponad 2 lata w stosunku do poprzedniej propozycji;
  3. usunięcia zapisu odwołującego się bezpośrednio do nadszarpnięcia reputacji sygnalisty w mediach społecznościowych jako jednej z zakazanych form odwetu i zastąpienie go szerszym zapisem zakazującym naruszenia dóbr osobistych w ogóle.

Co istotne, w świetle projektu ustawy, ciężar dowodu, że próby działania ani działania podjęte wobec sygnalisty, o potencjalnie retorsyjnym charakterze wymienione w art. 12 projektu, nie są w istocie działaniami odwetowymi spoczywa na pracodawcy.

Przygotowując się na nowe wymogi, pracodawcy powinni wziąć pod uwagę, że będą zobowiązani do rozstrzygania zgłoszeń dotyczących obecnych lub przyszłych działań związanych z wykonywaniem pracy na podstawie stosunku pracy lub innego stosunku prawnego stanowiącego podstawę świadczenia pracy lub usług lub pełnienia funkcji w podmiocie prawnym lub na rzecz tego podmiotu […] w ramach, których uzyskano informację o naruszeniu prawa oraz istnieje możliwość doświadczenia działań odwetowych. Mając na uwadze tak szeroki zakres tematyczny warto rozważyć:

  1. wdrożenie wszystkich wskazanych w projekcie kanałów zgłoszeniowych tj. ustnych oraz pisemnych w formie analogowej i elektronicznej oraz
  2. przekazanie potencjalnym sygnalistom „zrozumiałych informacji o zasadach bezpiecznego i niepozostawiającego śladów dokonania zgłoszenia w systemie informatycznym, zapewniających zachowanie prywatności zgłaszającego”.

Dla podmiotów prywatnych, na rzecz których pracę wykonuje co najmniej 250 osób, przewidziany jest wynoszący 2 miesiące od dnia wejścia ustawy w życie okres przejściowy. Obowiązuje też dwumiesięczne vacatio legis. Mniejsze podmioty prywatne (tj. takie, na rzecz których wykonuje pracę co najmniej 50 i mniej niż 250 osób), zobowiązane będą do ustalenia „procedury zgłoszeń wewnętrznych” do 17 grudnia 2023 roku.

Przepisy karne zaproponowane w najnowszej wersji projektu nie uległy zmianom. Utrudnianie dokonywania zgłoszeń podlegać będzie grzywnie lub karze ograniczenia wolności albo karze pozbawienia wolności do lat dwóch. Maksymalny wymiar kary pozbawienia wolności będzie dłuższy o rok (tj. do lat trzech), w przypadku podejmowania wobec sygnalisty więcej niż dwóch działań odwetowych. Z kolei naruszenie obowiązku zachowania poufności tożsamości osoby, która dokonała zgłoszenia zagrożone ma być grzywną, karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności do roku.

Nieustanowienie procedury zgłoszeń wewnętrznych albo ustanowienie procedury uchybiającej przepisom ustawy stanowić będzie wykroczenie podlegające karzy grzywny. 

Zgodnie z informacjami dostępnymi na stronie Rządowego Centrum Legislacji, projekt jest na etapie opiniowania. Zanim trafi on do laski marszałkowskiej będzie wymagał ostatecznego zatwierdzenia przez Radę Ministrów.

Zapraszamy do zapoznania się z rozwiązaniami EY umożliwiającymi spełnienie wymogów projektowanej ustawy lub do bezpośredniego kontaktu, jeśli chcą Państwo skonsultować zapisy nowego projektu w kontekście Państwa organizacji. 

Co nasze przedsiębiorstwo wie o kontrahentach,
żeby zarządzać ryzykiem sankcji?

Odpowiedz na pytania w kwestionariuszu i zidentyfikuj poziom ryzyka, na które może być
narażone przedsiębiorstwo w związku z sankcjami.

Zobacz również

Sankcje gospodarcze - sklep on-line

Od lutego 2022 firmy z obszaru Unii Europejskiej muszą przestrzegać sankcji gospodarczych nałożonych w bezprecedensowej skali na Rosję i Białoruś. Nasz zespół ma unikalne doświadczenie w tematach sankcyjnych – edukacji, weryfikacji kontrahentów oraz wdrażaniu odpowiednich procedur. Pomagamy ograniczyć ryzyko kar finansowych i odpowiedzialności karnej wynikające z naruszeń przepisów sankcyjnych.

Polska ustawa sankcyjna

16 kwietnia 2022 r. weszła w życie polska ustawa sankcyjna. Dotyczy szczególnych rozwiązaniań w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego. Jakie zmiany wprowadza?

Sankcje gospodarcze nałożone na Rosję z perspektywy polskich przedsiębiorstw. Co zmienia zakaz eksportu do Rosji?

UE, USA i Wielka Brytania wprowadzają kolejne pakiety sankcje gospodarcze nałożone na Rosję., m.in. zakaz eksportu do Rosji i Białorusi. W konsekwencji zostały wprowadzone sankcje odwetowe Rosji. Co to oznacza dla polskich przedsiębiorców?

Ryzyko sankcyjne. Co oznaczają sankcje gospodarcze dla przedsiębiorców?

Jak działają sankcje gospodarcze? Co to są listy sankcyjne i ryzyko sankcyjne? Sprawdź, jak wprowadzane sankcje wpływają na prowadzenie biznesu i jak bronić się przed ryzykiem sankcyjnym?

Klapki na oczach czy szerokie horyzonty?

Światowe Badanie Uczciwości w Biznesie 2022 ukazuje jak usprawnienie ładu korporacyjnego może zwiększyć uczciwość biznesu

    Kontakt

    Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z nami.