Bogactwa naturalne a korupcja w Afryce

Czy w Afryce działa tzw. klątwa surowcowa, czyli zjawisko gdzie państwa bogate w surowce naturalne paradoksalne gorzej się rozwijają? Czy istnieje związek między tymi bogactwami a korupcją?

Afrykańscy ekonomiści przeprowadzili badania, które miały odpowiedzieć na pytanie jak cena ropy naftowej wpływa na sytuację gospodarczą państw Afryki Subsaharyjskiej. Zbadano rozwój gospodarczy w dwóch grupach: eksporterów ropy i importerów w tym regionie. Analizie poddano dane zebrane z World Development Indicators of the World Bank Data Base i US British Petroleum Statistical Review of World Energy.

 

Przeanalizowano wpływ cen ropy naftowej na realny PKB wśród państw eksporterów surowca. Okazało się, że w krótkiej perspektywie czasowej wzrost ceny ropy powoduje wzrost PKB. Jednak długofalowo występuje odwrotna korelacja, co wskazywałoby, że działa tam klątwa surowcowa. Jej przyczyn upatruje się w korupcji, złym zarządzaniu i działaniu oligarchii. [1]

 

W krajach, które muszą importować ropę występuje dodatnia współzależność między cenami surowca a wzrostem gospodarczym i to zarówno w krótkim jak i w długim terminie. Wzrost wynika z tego, że importerzy ropy mają bardziej zdywersyfikowane gospodarki i są mniej narażeni na wahania cen ropy.

 

Indeks Percepcji Korupcji Transparency International (CPI) też wskazuje na dodatnią współzależność między korupcją a bogactwami naturalnymi w krajach Afryki. Według indeksu, krajem postrzeganym jako najbardziej skorumpowany na świecie jest uzależniony od ropy naftowej Sudan Południowy. Zajął on ostatnie, 180 miejsce z wynikiem 11 na 100 punktów. Zbliżony wynik uzyskała Somalia. Jej wynik CPI wyniósł 13, zajęła 178 miejsce. To też kraj bogaty w zasoby naturalne, ale nie wydobywający ich z braku pieniędzy. Powodem załamania gospodarki był wojna z Etiopią oraz późniejsza susza, głód, piractwo, wojny domowe. Libia jest kolejnym krajem bogatym w ropę, gdzie poziom korupcji postrzegany jest jako wysoki. W rankingu CPI zajmuje 172 miejsce z wynikiem 17 punktów. Czwarty pod względem postrzeganych rozmiarów korupcji kraj kontynentu to Demokratyczna Republika Konga. Tu nie ma ropy, ale są diamenty, złoto, miedź, kobalt, cynk. Kraj zajął 169 miejsce z wynikiem 19 punktów. [2]

 

Jako przyczyny słabego rozwoju państw afrykańskich często wskazywane są autorytarne rządy połączone z oligarchicznym podziałem zysków z eksportu i upowszechnioną korupcją. [3] Zresztą właśnie korupcja była wskazywana jako jeden z powodów wystąpień znanych jako arabska wiosna. [4]

Zobacz również

Dyrektywa o ochronie sygnalistów, a postępowania wyjaśniające

Jednym z nowych obowiązków nakładanych przez dyrektywę o ochronie sygnalistów jest konieczność prowadzenia wewnętrznych postępowań wyjaśniających. Sednem tego zagadnienia, a jednocześnie kluczowym wyzwaniem dla spółek i organów zarządczych będzie kwestia wykazania, że przy podejmowaniu działań następczych dochowano należytej staranności. W przeciwnym razie spółka może narażać się na negatywne konsekwencje.

Trzy linie obrony - kto jest odpowiedzialny za zarządzanie ryzykiem?

Model trzech linii obrony, do którego odwołują się m.in. Dobre praktyki spółek notowanych na GPW, wskazuje, że za zarządzanie ryzykiem odpowiedzialni są (w różnym stopniu i zakresie): pracownicy operacyjni jako właściciele ryzyk, ich przełożeni, czyli menedżerowie ryzyk, którzy stoją na drugiej linii obrony oraz audyt wewnętrzny będący trzecią linią obrony, który podobnie jak w przypadku pozostałych procesów pełni funkcję stricte kontrolną.

Ochrona sygnalistów przed odwetem

Najistotniejszym celem dyrektywy o ochronie sygnalistów, jest uniemożliwienie stosowania działań odetowych wobec sygnalisty zgłaszającego przypadki naruszenia prawa Unii Europejskiej.

Kto to jest sygnalista?

Polska jest w gronie państw, w których obowiązek wdrożenia rozwiązań umożliwiających zgłaszanie nieprawidłowości jest uregulowany tylko częściowo. Wynika to np. z ustaw regulujących działalność instytucji finansowych.

Ochrona sygnalistów (whistleblowing)

Prawo dotyczące ochrony sygnalistów zobowiązuje firmy do udostępnienia kanałów umożliwiających poufne zgłaszanie naruszeń, wdrożenie mechanizmów praktycznie chroniących sygnalistów przed odwetem oraz wypracowanie zasad rozpatrywania zgłoszeń w ściśle określonych terminach. Sprawdź jak możemy pomóc w dostosowaniu firmy do nowych przepisów.

Polska ustawa sankcyjna

16 kwietnia 2022 r. weszła w życie polska ustawa sankcyjna. Dotyczy szczególnych rozwiązaniań w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego. Jakie zmiany wprowadza?

Sankcje gospodarcze nałożone na Rosję z perspektywy polskich przedsiębiorstw. Co zmienia zakaz eksportu do Rosji?

UE, USA i Wielka Brytania wprowadzają kolejne pakiety sankcje gospodarcze nałożone na Rosję., m.in. zakaz eksportu do Rosji i Białorusi. W konsekwencji zostały wprowadzone sankcje odwetowe Rosji. Co to oznacza dla polskich przedsiębiorców?

Ryzyko sankcyjne. Co oznaczają sankcje gospodarcze dla przedsiębiorców?

Jak działają sankcje gospodarcze? Co to są listy sankcyjne i ryzyko sankcyjne? Sprawdź, jak wprowadzane sankcje wpływają na prowadzenie biznesu i jak bronić się przed ryzykiem sankcyjnym?

Klapki na oczach czy szerokie horyzonty?

Światowe Badanie Uczciwości w Biznesie 2022 ukazuje jak usprawnienie ładu korporacyjnego może zwiększyć uczciwość biznesu

Czas na ochronę sygnalistów - badanie EY

W przeddzień wejścia w życie Dyrektywy UE o ochronie sygnalistów* zapytaliśmy polskie spółki, które od 17 grudnia 2021 r. będą podlegały jej wymogom, o ich stopień gotowości oraz wyzwania, z którymi się zmagają. Wyniki naszego badania zbiegają się w czasie z zamieszczeniem w wykazie prac legislacyjnych polskiego projektu** ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa, którego przyjęcie planowane jest w IV kwartale 2021r.


          Kontakt

       Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się znami.