technology

Centralny Rejestr Podmiotów Akcyzowych– problemy z rejestracją


Powiązane tematy

Wiele podmiotów wciąż nie zarejestrowało się do CRPA. Niewywiązanie się z tego obowiązku może mieć poważne konsekwencje na gruncie regulacji akcyzowych, a nawet może skutkować powstaniem odpowiedzialności karnoskarbowej. Dodatkowo, brak terminowej rejestracji znacznie utrudnia obrót wyrobami akcyzowymi.

Termin - do końca czerwca 2021

Z początkiem lutego 2021 r. utworzony został Centralny Rejestr Podmiotów Akcyzowych (CRPA), którego celem miało być zgromadzenie w jednym miejscu informacji dotyczących podmiotów wykonujących działalność związaną z wyrobami akcyzowymi. Poprzednio rejestracje w tym zakresie były wykonywane przez wyznaczone lokalne urzędy skarbowe. Nie sprzyjało to zbieraniu przedmiotowych danych zbiorczo w jednej bazie.

Po wdrożeniu rejestru podmioty zarejestrowane dotychczas dla celów akcyzy zobowiązane były do dokonania ponownej rejestracji w CRPA, w niektórych przypadkach raportując również dodatkowe dane. Regulacje rozszerzyły również krąg podmiotów wymagających rejestracji, m.in. o pośredniczące podmioty węglowe czy gazowe, zmuszając tym samym kolejnych tego typu uczestników życia gospodarczego do przeprowadzenia procesu rejestracyjnego. Obydwie powyższe grupy powinny były przeprowadzić rejestrację między początkiem lutego a końcem czerwca 2021 r., tak aby nie utracić ciągłości rejestracji i wynikających z tego ewentualnych przywilejów.

Digitalizacja podatku akcyzowego

Wprowadzenie CRPA wpisywało się również w agendę digitalizacji podatku akcyzowego, gdyż w odróżnieniu od wcześniejszego sposobu rejestracji, w tym przypadku była ona dokonywana wyłącznie elektronicznie za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (PUESC). Rejestracja w CRPA nie przebiegła jednak zgodnie z ustalonym wcześniej planem, gdyż szereg podmiotów nie był w stanie sfinalizować jej w terminie. Ministerstwo Finansów zdecydowało się zatem przedłużyć termin na zakończenie tego procesu do końca sierpnia 2021 r., ale tylko dla podmiotów, które rozpoczęły rejestrację przed końcem czerwca. W takiej sytuacji nasuwają się naturalne pytanie dotyczące: przyczyn takiego stanu rzeczy, zmian w sposobie przeprowadzania rejestracji, skuteczności podejmowanych działań oraz ewentualnych skutków braku zarejestrowania w CRPA w terminie.

Nie sposób odpowiedzieć jednoznacznie na postawione powyżej pytania, jednak do pewnych wniosków w tym zakresie mogą prowadzić statystyki dotyczące szacowanej liczby zobowiązanych oraz podmiotów faktycznie zarejestrowanych w CRPA. Początkowo szacowano, że w CRPA powinno zarejestrować się około 70 tys. podmiotów. Jak podał Dziennik Gazeta Prawna w artykule „Spóźnialscy zapłacą więcej” autorstwa Agnieszki Pokojskiej (DGP 2021/172, s. B1), z sukcesem proces rejestracji zakończyła mniej niż połowa spodziewanych początkowo podmiotów czyli dokładnie 27 931 zobowiązanych jednostek. Z informacji DGP wynika, że w tej grupie zdecydowanie przeważają spółki (25 394), niemniej rejestrację zakończyła również część osób fizycznych (2 537).

Skąd te różnice? Być może wpłynęły na nie nieprecyzyjne szacunki oparte z dużą dozą prawdopodobieństwa na podmiotach dotychczas zarejestrowanych dla celów akcyzy lub notyfikujące poprzednio prowadzenie działalności (jak w przypadku pośredniczących podmiotów gazowych lub węglowych). Możliwe, że nie wszystkie z tych podmiotów faktycznie prowadziły w dalszym ciągu działalność związaną z wyrobami akcyzowymi.


CRPA – trudności związane z rejestracją

  • Zbyt mało widoczna kampania informacyjna spowodowała, iż szereg podmiotów faktycznie do tego zobowiązanych nie przeprowadził rejestracji w CRPA. Mogło to mieć związek z: brakiem informacji  dot. nowych obowiązków, problemami szeroko pojętej natury technicznej i trudnościami w określeniu czy w danym przypadku obowiązek faktycznie wystąpi (bądź, jeżeli już wystąpi, to w jakim zakresie). Nawet jeżeli dana osoba była już świadoma istnienia nowego rejestru akcyzowego, nierzadko mogła mieć kłopot z precyzyjnym określeniem zakresu raportowania oraz samego istnienia przedmiotowego obowiązku.

Kto odczuje skutki braku rejestracji w CRPA?

Jak już wcześniej wspomniano, obowiązek przeprowadzenia rejestracji w CRPA dotyczył różnych kategorii podmiotów dla których skutki braku rejestracji mogą być mniej lub bardziej dotkliwe. Wspólną dla wszystkich podmiotów tego konsekwencją może być natomiast potencjalna odpowiedzialność karnoskarbowa wynikająca z braku terminowego spełnienia obowiązku rejestracyjnego.

Możliwe jest jednak wyróżnienie podatników podatku akcyzowego, dla których obowiązek rejestracji ma zasadniczo charakter sprawozdawczy, tj. nawet w przypadku braku dokonania rejestracji byliby oni obowiązani do naliczenia akcyzy w odpowiedniej wysokości i odprowadzenia jej do budżetu państwa. Niedokonanie rejestracji mogłoby jednak przysparzać problemów w przypadku posiadania składu podatkowego bądź innych zezwoleń akcyzowych, jak również w przypadku korzystania ze znaków akcyzy, które mogłyby nie zostać wydane danemu podatnikowi.

Kolejną grupą podmiotów są podmioty, które zużywają odpowiednio wyroby zwolnione od akcyzy ze względu na przeznaczenie oraz wyroby opodatkowane stawką zerową ze względu na przeznaczenie. W ich przypadku rejestracja jest w większości przypadków warunkiem do zastosowania zwolnień z akcyzy lub warunkiem uzyskania statusu zużywającego podmiotu gospodarczego. Brak dokonania rejestracji może zatem skutkować brakiem możliwości zastosowania preferencyjnych sposobów opodatkowania akcyzą, a ściślej rzecz ujmując doliczaniem akcyzy do ceny wyrobów bądź obowiązkiem odprowadzenia akcyzy od wyrobów akcyzowych nabywanych spoza terytorium Polski.

W podobnej sytuacji będą zasadniczo podmioty zużywające nieprowadzące działalności gospodarczej, niebędące osobami fizycznymi, zamierzające zużywać wyszczególnione w przepisach wyroby akcyzowe podlegające zwolnieniu od akcyzy, jak również podmioty prowadzące miejsce niszczenia wyrobów akcyzowych.

Ewentualny brak terminowej rejestracji może się okazać brzemienny w skutkach szczególnie dla pośredniczących podmiotów węglowych czy pośredniczących podmiotów gazowych, których status jest warunkowany dokonaniem rejestracji, niebędącej jedynie formalnym potwierdzeniem ich materialnoprawnego statusu. W konsekwencji, przy braku rejestracji wspomniane podmioty nie mogą korzystać z uproszczonego sposobu obrotu wyrobami akcyzowymi zarezerwowanego dla pośredniczących podmiotów, co najczęściej będzie skutkowało koniecznością nabywania odpowiednio wyrobów węglowych lub gazowych z akcyzą w cenie. Dla tych podmiotów brak rejestracji będzie zatem oznaczał realny wzrost cen wyrobów akcyzowych, a powrót do poprzedniego stanu rzeczy będzie możliwy jedynie poprzez zakończenie procesu rejestracyjnego.

W określonych przypadkach kolejną grupą dla której brak rejestracji może istotnie utrudniać działalność są podmioty reprezentujące przedsiębiorców zagranicznych. Podmioty te są zasadniczo podatnikami akcyzy z tytułu transakcji dokonywanych przez reprezentowanych przez nich zagranicznych przedsiębiorców, jednak warunkiem zastosowania takiej konstrukcji jest ich rejestracja w CRPA. Brak dopełnienia przez podmiot pośredniczący formalności w tym zakresie skutkuje zmianą podmiotu zobowiązanego do zapłaty akcyzy.

Należy również wskazać, że ewentualna rejestracja osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, zużywających wyroby akcyzowe zwolnione od akcyzy ze względu na przeznaczenie ma aktualnie charakter dobrowolny. Brak dokonania rejestracji przez tę grupę osób nie będzie miał w takim przypadku negatywnych konsekwencji.

 

Okiem eksperta EY

W świetle powyższego należy zauważyć, że pomimo, iż niespełnienie obowiązku rejestracji w CRPA będzie miało odmienne skutki dla różnych grup podmiotów to dla każdej z kategorii może mieć poważne konsekwencje na gruncie regulacji akcyzowych, a także może skutkować powstaniem odpowiedzialności karnoskarbowej. Abstrahując od skutków dla poszczególnych podmiotów i patrząc szerzej na rynek obrotu wyrobami akcyzowymi brak terminowej rejestracji poszczególnych podmiotów w CRPA może znacznie utrudniać obrót wspomnianymi wyrobami, w szczególności z uwagi na konieczność prawidłowego określenia możliwości zastosowania preferencji akcyzowych, identyfikacji statusu poszczególnych uczestników obrotu jak również, w niektórych przypadkach, wskazania podmiotu występującego w charakterze podatnika.

Pozostaje mieć nadzieję, że wszystkie podmioty obowiązane dopełniły obowiązków rejestracyjnych bądź dopełnią je w najbliższym czasie, a CRPA faktycznie uprości niektóre aspekty obrotu wyrobami akcyzowymi, ułatwiając tym samym sprawne uzyskanie informacji o statusie akcyzowym kontrahentów oraz umożliwiając szybką aktualizację danych podmiotu w przypadku ich zmiany.



Podsumowanie

Z początkiem lutego 2021 r. utworzony został Centralny Rejestr Podmiotów Akcyzowych (CRPA). I choć rejestracja do rejestru powinna zostać przeprowadzona do końca czerwca 2021 r., wiele podmiotów wciąż tego nie uczyniło. Niewywiązanie się z tego obowiązku może mieć poważne konsekwencje na gruncie regulacji akcyzowych, a nawet może skutkować powstaniem odpowiedzialności karnoskarbowej. Dodatkowo, brak terminowej rejestracji znacznie utrudnia obrót wyrobami akcyzowymi.


Kontakt
Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z nami.

Informacje