Centralny Rejestr Podmiotów Akcyzowych– problemy z rejestracją

Kto odczuje skutki braku rejestracji w CRPA?

Jak już wcześniej wspomniano, obowiązek przeprowadzenia rejestracji w CRPA dotyczył różnych kategorii podmiotów dla których skutki braku rejestracji mogą być mniej lub bardziej dotkliwe. Wspólną dla wszystkich podmiotów tego konsekwencją może być natomiast potencjalna odpowiedzialność karnoskarbowa wynikająca z braku terminowego spełnienia obowiązku rejestracyjnego.

Możliwe jest jednak wyróżnienie podatników podatku akcyzowego, dla których obowiązek rejestracji ma zasadniczo charakter sprawozdawczy, tj. nawet w przypadku braku dokonania rejestracji byliby oni obowiązani do naliczenia akcyzy w odpowiedniej wysokości i odprowadzenia jej do budżetu państwa. Niedokonanie rejestracji mogłoby jednak przysparzać problemów w przypadku posiadania składu podatkowego bądź innych zezwoleń akcyzowych, jak również w przypadku korzystania ze znaków akcyzy, które mogłyby nie zostać wydane danemu podatnikowi.

Kolejną grupą podmiotów są podmioty, które zużywają odpowiednio wyroby zwolnione od akcyzy ze względu na przeznaczenie oraz wyroby opodatkowane stawką zerową ze względu na przeznaczenie. W ich przypadku rejestracja jest w większości przypadków warunkiem do zastosowania zwolnień z akcyzy lub warunkiem uzyskania statusu zużywającego podmiotu gospodarczego. Brak dokonania rejestracji może zatem skutkować brakiem możliwości zastosowania preferencyjnych sposobów opodatkowania akcyzą, a ściślej rzecz ujmując doliczaniem akcyzy do ceny wyrobów bądź obowiązkiem odprowadzenia akcyzy od wyrobów akcyzowych nabywanych spoza terytorium Polski.

W podobnej sytuacji będą zasadniczo podmioty zużywające nieprowadzące działalności gospodarczej, niebędące osobami fizycznymi, zamierzające zużywać wyszczególnione w przepisach wyroby akcyzowe podlegające zwolnieniu od akcyzy, jak również podmioty prowadzące miejsce niszczenia wyrobów akcyzowych.

Ewentualny brak terminowej rejestracji może się okazać brzemienny w skutkach szczególnie dla pośredniczących podmiotów węglowych czy pośredniczących podmiotów gazowych, których status jest warunkowany dokonaniem rejestracji, niebędącej jedynie formalnym potwierdzeniem ich materialnoprawnego statusu. W konsekwencji, przy braku rejestracji wspomniane podmioty nie mogą korzystać z uproszczonego sposobu obrotu wyrobami akcyzowymi zarezerwowanego dla pośredniczących podmiotów, co najczęściej będzie skutkowało koniecznością nabywania odpowiednio wyrobów węglowych lub gazowych z akcyzą w cenie. Dla tych podmiotów brak rejestracji będzie zatem oznaczał realny wzrost cen wyrobów akcyzowych, a powrót do poprzedniego stanu rzeczy będzie możliwy jedynie poprzez zakończenie procesu rejestracyjnego.

W określonych przypadkach kolejną grupą dla której brak rejestracji może istotnie utrudniać działalność są podmioty reprezentujące przedsiębiorców zagranicznych. Podmioty te są zasadniczo podatnikami akcyzy z tytułu transakcji dokonywanych przez reprezentowanych przez nich zagranicznych przedsiębiorców, jednak warunkiem zastosowania takiej konstrukcji jest ich rejestracja w CRPA. Brak dopełnienia przez podmiot pośredniczący formalności w tym zakresie skutkuje zmianą podmiotu zobowiązanego do zapłaty akcyzy.

Należy również wskazać, że ewentualna rejestracja osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, zużywających wyroby akcyzowe zwolnione od akcyzy ze względu na przeznaczenie ma aktualnie charakter dobrowolny. Brak dokonania rejestracji przez tę grupę osób nie będzie miał w takim przypadku negatywnych konsekwencji.

Podsumowanie

Z początkiem lutego 2021 r. utworzony został Centralny Rejestr Podmiotów Akcyzowych (CRPA). I choć rejestracja do rejestru powinna zostać przeprowadzona do końca czerwca 2021 r., wiele podmiotów wciąż tego nie uczyniło. Niewywiązanie się z tego obowiązku może mieć poważne konsekwencje na gruncie regulacji akcyzowych, a nawet może skutkować powstaniem odpowiedzialności karnoskarbowej. Dodatkowo, brak terminowej rejestracji znacznie utrudnia obrót wyrobami akcyzowymi.