Co to jest PIT zerowy i w jakich sytuacjach znajduje zastosowanie?

PIT zerowy jest limitowany, ponieważ zwolnieniu podlegają przychody do kwoty 85 528 zł rocznie. Jest to limit kumulatywny, który dotyczy przychodów ze wszystkich źródeł podlegających zwolnieniu. Wspomniany limit jest roczny, tj. odnawiany z dniem 1 stycznia każdego nowego roku podatkowego, który dla osób fizycznych jest tożsamy z kalendarzowym.

Przy obliczaniu kwoty ww. limitu nie uwzględnia się przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem ryczałtowym, zwolnionych od podatku dochodowego oraz od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Komu przysługuje PIT-0?

PIT zerowy dla młodych skierowany jest do osób do 26. Roku życia. Nie ma w przepisie np.. 21 ust. 1 pkt 148 o PIT, ani w żadnym innym przepisie tej ustawy, mowy o dolnej granicy wiekowej takiego podatnika. Dodatkowo warto odnotować, że ulga dla młodych przysługiwać może także obcokrajowcom. Dotyczy to obcokrajowców, którzy są opodatkowani według skali (tak jak rezydenci), a nie gdy stosuje się do nich podatek ryczałtowy bez uwzględniania kosztów (gdy traktowani są jako nierezydenci).

Ulga dla młodych – najważniejsze informacje

Ulga dla osób poniżej 26. roku życia nie jest rozbudowaną instytucją prawną. Warunkiem jej zastosowania jest:

• określony wiek (do 26. roku życia) oraz
• osiągnięcie konkretnych przychodów do ustalonego limitu 85 528 zł.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o PIT wolne od podatku są przychody:

• ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy,
• z umów-zleceń, o którychnp.wa w art. 13 pkt 8 ustawy o PIT,
• z tytułu odbywania praktyki absolwenckiej, o której mowa w przepisach ustawy z dnia 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich (Dz.U. z 2018 r. poz. 1244),
• z tytułu odbywania stażu uczniowskiego, o ktnp.m mowa w art. 121a ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe,
• z zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa,
• otrzymane przez podatnika do ukończenia 26. roku życia,
• do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł.

Samo umiejscowienie ulgi dla młodych w art. 21 ustawy o PIT sugeruje, że mamy do czynienia z przychodem zwolnionym od podatku. Ma to swoje konsekwencje przy stosowaniu innych przepisów, np. ulgi prorodzinnej, czy określaniu warunków do ustalenia możliwości stosowania rozliczenia samotnego rodzica. Zwolnieniu nie podlegają także przychody kapitałowe, przychody z innych źródeł czy odpłatnego zbycia nieruchomości lub ruchomości. Do przychodów zwolnionych nie zaliczymy też kontraktów menedżerskich czy wynagrodzenia za pełnienie funkcji członka zarządu spółki z o.o.

PIT zerowy – kiedy nie jest stosowany?

Ulgę stosuje się do przychodów, a te powstają u osób fizycznych w dacie otrzymania lub pozostawienia do dyspozycji. Oznacza to, że ulgę można stosować, jeśli najpóźniej w dniu urodzin osoba fizyczna dostanie wypłatę. Nie można jej zastosować w sytuacji, gdy op.ba ukończyła 26 lat np. 2 stycznia, a wynagrodzenie za grudzień uzyskała 10 stycznia. Tego dnia bowiem nie była już osobą poniżej 26. roku życia, a znaczenia nie ma fakt, że jest to wypłata za okres, w którym osoba nie miała ukończonych 26 lat.

Analizując powyższy przepis, należy wskazać, że tylko przychody z wymienionych w ustawie źródeł nie będą podlegały opodatkowaniu. Oznacza to, że zwolniona z podatku będzie wypłata z umowy o pracę, ale już nie z powołania do zarządów czy rad nadzorczych. Wolne od PIT-u będą przychody z umowy-zlecenia, ale już nie z umowy o dzieło. Opodatkowaniu podlegają także umowy-zlecenia na kwoty poniżej 200 zł, gdyż w tym przypadku stosowanie ww. zwolnienia jest wyłączone. Podobna sytuacja ma miejsce z przychodami opodatkowanymi ryczałtem, np. przy umowach z nierezydentami – jeśli opodatkowane będą 20-procentowym ryczałtem, to zwolnienie nie będzie przysługiwało.

Ulga dla młodych należy się z mocy ustawy każdej osobie, która uzyskuje ww. przychody. Pracodawca czy zleceniodawca ma zatem obowiązek stosowania zwolnienia. Nie oznacza to jednak, że ulga jest przymusowa. Z różnych powodów młoda osoba może złożyć wniosek o jej niestosowanie na etapie obliczania zaliczek przez płatnika. Nie powoduje to jej utraty w ogóle, gdyż w zeznaniu rocznym jest ona do odzyskania. Taki wniosek od początku 2023 r. jest częścią PIT-2, o którym więcej pisaliśmy w artykule: https://www.ey.com/pl_pl/tax/co-to-jest-pit-2-jak-wypelnic-formularz. 

PIT zerowy – koszty i kwota zmniejszająca podatek

Pracownik, który korzysta z ulgi dla młodych, może zastosować koszty uzyskania przychodów także za czas korzystania z ulgi dla młodych. Warunkiem jest uzyskanie opodatkowanych przychodów oraz sytuacja, w której koszty nie przekroczą tego opodatkowanego przychodu.

Dodatkowym limitem zostali obłożeni także pracownicy, którzy stosują jednocześnie ulgę dla młodych i autorskie koszty uzyskania przychodów. Zgodnie bowiem z art. 22 ust. 9aa ustawy o PIT w przypadku zastosowania zwolnienia (o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 lit. a, pkt 152 lit. a, pkt 153 lit. a oraz pkt 154) w zakresie przychodów ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy suma łącznych kosztów uzyskania przychodów oraz przychodów zwolnionych od podatku we wspomnianym zakresie nie może w roku podatkowym przekroczyć kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1. Oznacza to, że łączny limit przychodów objętych ulgą dla młodych i 50% kosztów autorskich wynosi 120 000 zł.

Ze stosowaniem ulgi dla młodych poniżej 26. roku życia wiąże się także kwestia rozliczania kwoty zmniejszającej podatek. Czy zatem kwota wolna przepada w przypadku uwzględnienia zwolnienia, jakim jest PIT zerowy? I tak, i nie. Jeśli młody pracownik nie uzyska innych dochodów opodatkowanych według skali podatkowej lub nie przekroczy limitu przychodów (85 528 zł) przy stosowaniu ulgi dla młodych, to kwota zmniejszająca podatek nie zostanie zastosowana. Jeśli jednak podatnik takie przychody uzyska lub przekroczy limit, to rozliczy ją na zasadach ogólnych, co oznacza kolejne 30 000 zł nieopodatkowanego dochodu.

Roczna deklaracja podatkowa

Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Finansów osoba, która osiągnęła wyłącznie przychody zwolnione, nie ma obowiązku składania zeznania rocznego. Pracodawca lub zleceniobiorca mają jednak obowiązek wystawienia takiej osobie formularza PIT-11, który zostanie rozliczony automatycznie przez system „Twój e-PIT”. Gdyby jednak się okazało, że podatnik chce skorzystać z ulg czy odliczeń albo uzyskał także inne przychody, to oczywiście musi złożyć właściwe zeznanie PIT. Możliwa jest również sytuacja, w której w trakcie roku nie stosowano zwolnienia, choć była taka możliwość. W takim przypadku należy samodzielnie wypełnić formularz PIT z wykazaniem kwoty zwolnionej w celu odzyskania nadpłaconego podatku.

Zarówno informacja PIT-11, jak i deklaracje PIT-36 i PIT-37 zawierają pola specjalnie wyznaczone do rozliczania przychodów zwolnionych z podatku na mocy ulgi dla młodych. Tylko poprawne wypełnienie deklaracji pozwoli na skorzystanie z ulgi, o ile nie była rozliczana przez płatnika.

W kontekście rocznego zeznania PIT warto przypomnieć, że jeżeli kwota przysługującej ulgi na dzieci jest wyższa od jej kwoty odliczonej od podatku lub jej odliczenie od podatku nie jest możliwe ze względu na zerowy podatek dzięki uldze dla młodych, to w zeznaniu podatnikowi przysługuje zwrot kwoty stanowiącej różnicę między kwotą przysługującej ulgi na dzieci a jej kwotą odliczoną w zeznaniu podatkowym do wysokości składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne zapłaconych ze środków podatnika w Polsce lub innym kraju Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Szwajcarii od przychodów zwolnionych od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 (tj. ulgi dla młodych) i 152–154, z wyjątkiem przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanych liniowo lub ryczałtowo.

Ponadto w rocznym zeznaniu PIT nie można zastosować rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko uczące się pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, jeżeli dziecko to uzyskało w roku podatkowym przychody objęte ulgą dla młodych w łącznej wysokości przekraczającej 12-krotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz.U. z 2022 r. poz. 240 i 2476) w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.

PIT zerowy od zarobków zagranicznych

PIT zerowy dla osób młodych dotyczy konkretnych przychodów, a nie miejsca, w jakim zostały one osiągnięte. Ma on zatem zastosowanie do przychodów zarówno krajowych, jak i zagranicznych oraz do przychodów otrzymywanych z zagranicy bez pośrednictwa płatników. Przychody muszą pochodzić z umowy o pracę lub umów-zleceń. Warto wspomnieć, że przychody z zagranicy (czy to ze stosunku pracy, czy zlecenia) powodują, że rolę płatnika przejmuje sam podatnik, który – choć nie wystawia sobie PIT-11 – może skorzystać ze zwolnienia.

PIT zerowy a działalność gospodarcza

Od czasu wprowadzenia PIT-u zerowego dla osób poniżej 26. roku życia minęło już wiele lat i do ustawy o PIT dołączyły kolejne wersje PIT-ów zerowych: dla dużych rodzin, pracujących emerytów oraz osób powracających z zagranicy. Mimo że w każdym z nowych zwolnień przewidziano zwolnienia także dla działalności gospodarczej, w Picie zerowym dla młodych nie ma zwolnienia dla tej kategorii przychodu. Bez względu na wiek przychody z działalności gospodarczej podlegają zatem opodatkowaniu na ogólnych zasadach zgodnie z wybraną formą opodatkowania.

Podsumowanie

Obowiązek sporządzania i podawania do publicznej wiadomości informacji o realizowanej strategii podatkowej stanowi jeden z istotnych i relatywnie nowych obowiązków sprawozdawczych dotyczących szerokiej grupy podatników. Niewywiązanie się z narzuconych obowiązków zagrożone jest karami finansowymi. Warto przeanalizować z odpowiednim wyprzedzeniem, czy przed sporządzeniem informacji konieczne jest podjęcie dodatkowych czynności przygotowawczych, w tym zakresie przeglądu procedur i procesów podatkowych stanowiących podstawę publikowanej informacji o realizowanej strategii podatkowej.