5 min. czytania 9 maj 2023
E-faktury ustrukturyzowane: minął czas planowania, nadszedł czas aktywnego działania

Czym jest i kiedy stosować procedurę VAT OSS?

Autor Katarzyna Wróblewska

EY Polska, Doradztwo Podatkowe, Partner

Ekspert w zakresie kompleksowego doradztwa podatkowego z wieloletnim doświadczeniem w zakresie implementacji rozwiązań podatkowych i technologicznych.

5 min. czytania 9 maj 2023

Przedsiębiorcy, w miarę rozwijania działalności na rynki zagraniczne oraz w obliczu mnogich wyzwań gospodarczych, coraz aktywniej poszukują sposobów na ograniczenie kosztów i korzystanie z różnego rodzaju uproszczeń w sferze podatkowej. Jednym z rozwiązań godnych uwagi jest procedura VAT OSS.

Co to jest VAT OSS?

VAT OSS (ang. One Stop Shop) należy rozumieć jako elektroniczny punkt kompleksowej obsługi upraszczający rozliczenie podatku VAT należnego przy sprzedaży towarów i usług na rzecz konsumentów, czyli osób fizycznych, z innych krajów unijnych. Ideą procedury jest umożliwienie rozliczania podatku VAT z tytułu tych transakcji za pomocą administracji skarbowej w jednym (co do zasady wybranym) państwie członkowskim UE. Wybrana jurysdykcja – jako kraj identyfikacji UE dla danego podmiotu – za pomocą udostępnionego podatnikowi systemu elektronicznego zbiera odpowiednie informacje podatkowe na podstawie złożonych w tym systemie deklaracji rozliczeniowych oraz pobiera, dzieli i przekazuje odpowiednią część podatku VAT zapłaconego w kraju identyfikacji do odpowiednich państwu UE konsumpcji. Ogranicza to znacząco obowiązki podatnika w zakresie rejestracji i prowadzenia rozliczeń VAT w poszczególnych krajach UE.

Kogo dotyczy procedura VAT OSS?

W zależności od miejsca siedziby podmiotu korzystającego z procedury VAT OSS można wyróżnić jej dwa rodzaje:

  1. procedurę unijną, z której może skorzystać:
    • osoba posiadająca siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności (SMPD, ang. FE) na terytorium UE,
    • osoba będąca operatorem interfejsu elektronicznego – w tym przypadku nie jest konieczne spełnienie warunku dotyczącego siedziby lub FE na terytorium UE,
    • przedsiębiorca spoza UE (czyli nieposiadający siedziby ani FE na terytorium UE);
  2. procedurę nieunijną – przeznaczoną wyłącznie dla przedsiębiorców nieposiadających siedziby ani FE na terytorium UE.

Warto również zaznaczyć, że procedura ta jest przeznaczona zarówno dla czynnych podatników VAT, jak i tych korzystających ze zwolnienia. Stosowanie procedury nie ma wpływu na prawo do korzystania ze zwolnienia podmiotowego z VAT, ponieważ sprzedaży na rzecz konsumentów w UE w ramach procedury VAT OSS nie wliczamy do limitu sprzedaży dla celów zwolnienia podmiotowego z VAT (wynoszącego obecnie 200 000 PLN w skali roku). 

Kongres Teraz Podatki: Top 10 wyzwań podatkowych na 2024 rok

Zapraszamy na drugą edycję Kongresu Teraz Podatki, podczas którego eksperci EY przybliżą uczestnikom 10 najważniejszych wyzwań podatkowych, którymi warto zająć się już teraz.

Sprawdź

Jak zarejestrować się do VAT OSS?

Aby skorzystać z procedury VAT OSS, należy zarejestrować się w jednym z krajów UE. Firmy z siedzibą w Polsce mogą tego dokonać, składając odpowiednie zgłoszenie za pomocą systemu e-Deklaracje do Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście (na formularzu VIU-R „Zgłoszenie informujące w zakresie szczególnej procedury unijnej rozliczania VAT”). W formularzu należy podać m.in. nr NIP firmy, który będzie również niezbędny do składania deklaracji i rozliczeń w tej procedurze. 

Po przeprowadzeniu weryfikacji zgłoszenia przez urząd podatnik dostaje informację o przyjęciu lub odmowie przyjęcia do procedury OSS (w przypadku niespełnienia określonych warunków). Informacja zostaje przesłana na adres e-mailowy wskazany w formularzu rejestracyjnym. Na postanowienie o odmowie przyjęcia do procedury OSS podatnikowi przysługuje prawo złożenia zażalenia w terminie 7 dni od daty doręczenia.

Procedura unijna VAT OSS – jakie transakcje obejmuje?

Zakres transakcji, które mogą być rozliczane za pomocą unijnej procedury VAT OSS, zależy od statusu podmiotu wykonującego takie transakcje. W konsekwencji: 

  1. podmiot posiadający siedzibę lub FE na terytorium UE może w ramach tej procedury rozliczać takie transakcje, jak:
    • wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów na odległość (WSTO, sprzedaż wysyłkowa),
    • świadczenie usług B2C – pod warunkiem że miejscem świadczenia tych usług jest kraj UE, w którym usługodawca nie posiada siedziby ani FE,
    • świadczenie usług telekomunikacyjnych, nadawczych, gastronomicznych, targowych, edukacyjnych, wynajmu itd.;
  2. operator interfejsu może korzystać z VAT OSS dla takich transakcji, jak:
    • WSTO,
    • dostawa towaru na rzecz niepodatnika, jeśli transport tego towaru odbywa się w obrębie tego samego kraju UE;
  3. przedsiębiorca spoza UE może stosować procedurę VAT OSS tylko na potrzeby rozliczania wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów na odległość, czyli WSTO. 

Procedura nieunijna VAT OSS – jakie transakcje obejmuje?

Przedsiębiorcy nieposiadający siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium UE mogą skorzystać z nieunijnej procedury VAT OSS w celu rozliczenia podatku VAT z tytułu świadczenia usług na rzecz takich konsumentów, jak:

  • usługi elektroniczne, telekomunikacyjne i nadawcze,
  • świadczenie usług transportowych,
  • wynajem środków transportu,
  • zakwaterowanie w hotelu,
  • usługi w obszarze sztuki, kultury, edukacji, rozrywki, sportu i inne podobne usługi,
  • usługi takie jak targi i wystawy oraz usługi pomocnicze do tych usług,
  • usługi powiązane z nieruchomościami.

Kiedy warto skorzystać z VAT OSS?

Korzystanie z procedury VAT OSS to wiele potencjalnych korzyści dla przedsiębiorców dokonujących transakcji wskazanych powyżej. Wśród kluczowych zalet wymienić należy przede wszystkim:

  1. Ułatwienie formalności i uproszczenie rozliczeń podatkowych poprzez uniknięcie konieczności prowadzenia wielu rejestracji:
    • firma korzystająca z VAT OSS nie musi rejestrować się na potrzeby podatku VAT w każdym kraju UE, w którym prowadzi sprzedaż,
    • podatnik składa tylko jedną deklarację i dokonuje jednej płatności, co znacznie upraszcza proces rozliczania podatku VAT i obniża koszty z nim związane, 
    • komunikuje się i współpracuje z administracją podatkową z państwa swojej siedziby w języku przedsiębiorcy.
  2. Większa przejrzystość podatkowa oraz minimalizacja ryzyka pomyłek – stosowanie procedury VAT OSS ułatwia monitorowanie własnych zobowiązań podatkowych w UE, zmniejsza ryzyko wystąpienia błędów podczas rozliczania podatku VAT, co w konsekwencji przyczynia się do ograniczenia ryzyka kar za nieterminowe złożenie deklaracji VAT lub/oraz niewłaściwe rozliczenie tego podatku.
  3. Zwiększenie konkurencyjności poprzez łatwiejszy dostęp do rynków zagranicznych oraz obniżenie kosztów prowadzenia sprzedaży międzynarodowej – dzięki uproszczonej procedurze rozliczania podatku VAT przedsiębiorcy mogą łatwiej rozpocząć lub rozszerzyć działalność na rynkach zagranicznych. Upraszcza to współpracę z kontrahentami z innych krajów UE (bez ponoszenia dużych kosztów na wypełnianie formalności podatkowych), co pozwala na bardziej efektywne prowadzenie działalności międzynarodowej, a w konsekwencji zwiększanie konkurencyjności na rynku.
  4. Pozytywne skutki biznesowe wzmacniające dobry wizerunek firmy – stosowanie przez podatnika procedury VAT OSS może nie tylko zmniejszyć lub wykluczyć opóźnienia w realizacji zamówień spowodowanych procesami rejestracji na VAT w poszczególnych krajach, lecz także – w szerszej perspektywie – przyczynić się do postrzegania go jak profesjonalnej firmy. Pozwala to podatnikowi lepiej rozwijać swoją działalność na rynkach zagranicznych.

Rozliczanie podatku VAT w ramach OSS

Rozliczanie podatku VAT w procedurze VAT OSS opiera się na deklaracjach kwartalnych (formularz VIU-DO „Deklaracja dla rozliczania podatku VAT w zakresie procedury unijnej”). Podatnik korzystający z procedury składa tę deklarację w terminie do końca miesiąca następującego po każdym kolejnym/zakończonym kwartale (również w przypadku gdy jest ona „zerowa”). Proces składania deklaracji do Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście odbywa się za pomocą systemu e Deklaracje.

Transakcje wykazane w deklaracji VIU-DO należy rozliczyć zgodnie ze stawką podatku VAT właściwą w kraju nabywcy. Podsumowując, co kwartał podatnik raportuje:

  • kraje UE konsumpcji,
  • stawki VAT mające zastosowanie,
  • podstawę opodatkowania dla poszczególnych stawek VAT,
  • kwotę podatku VAT.

Składanie deklaracji VIU-DO w ramach procedury VAT OSS nie wpływa na obowiązki składania plików JPK_V7M i rozliczany z tego tytułu polski podatek VAT (transakcje wykazane w VIU-DO nie wpływają na zwiększenie podstawy opodatkowania w wysyłanym do Ministerstwa Finansów pliku JPK). 

Transakcja taka nie zwiększa podstawy opodatkowania w pliku JPK_V7 wysyłanym do Ministerstwa Finansów celem rozliczenia z tytułu polskiego podatku VAT, ponieważ faktury nie są wykazywane w JPK_V7. Podatek VAT zagraniczny rozliczany jest w osobnej deklaracji, którą składa się w formie elektronicznej do Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście.

 

 

Okiem eksperta EY

Przy rozliczeniach VAT OSS warto pamiętać o właściwych zasadach obowiązujących w zakresie terminów (np. nie ma tu zastosowania zasada przesunięcia na kolejny dzień roboczy w przypadku terminu upływającego np. w niedzielę), walut (EUR) i kursów stosowanych do przeliczania płatności w innych walutach czy obowiązku prowadzenia ewidencji rachunkowej (w postaci elektronicznej, przechowywanej przez 10 lat, obejmującej wszystkie transakcje objęte tą procedurą) itd.

Przewodniki Podatkowe i Prawne EY 2024 

Jak się odnaleźć w przepisach podatkowych i prawnych oraz wyzwaniach, które postawi przed firmami 2024 rok? Jak określić ich skalę?

Dowiedz się więcej

 

Podsumowanie

Korzystanie z procedury VAT OSS może stanowić znaczące ułatwienie dla przedsiębiorstw, które sprzedają swoje towary i usługi na licznych rynkach zagranicznych. Warto więc przeanalizować możliwość skorzystania z niej, pamiętając, że uzależnione jest to nie tylko od spełnienia określonych warunków i wymagań, lecz także od przedmiotu prowadzonej sprzedaży i rodzaju działalności. Eksperci EY z przyjemnością wesprą Państwa w tym procesie.

Bezpośrednio na maila

Bądź na bieżąco i subskrybuj newsletter EY

Subskrybuj

Kontakt

Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z nami.

Informacje

Autor Katarzyna Wróblewska

EY Polska, Doradztwo Podatkowe, Partner

Ekspert w zakresie kompleksowego doradztwa podatkowego z wieloletnim doświadczeniem w zakresie implementacji rozwiązań podatkowych i technologicznych.

  • Facebook
  • LinkedIn
  • X (formerly Twitter)