Konsekwencje wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej na gruncie podatku VAT

• Aby móc zastosować stawkę VAT 0%, tak samo jak w przypadku obecnych transakcji eksportu do krajów poza UE  trzeba będzie zastosować procedurę eksportową przed organami celnymi oraz odpowiednio udokumentować wywóz towaru.

• W przypadku  importu zastosowanie znajdzie odpowiednia procedura, w tym  rozliczenie przed organami celnymi oraz opodatkowanie towarów stawką właściwą dla ich dostawy , w taki sposób jak ma to miejsce wewnątrz UE.

• Od 1 lipca 2021 r., zgodnie z projektowanymi zmianami w zakresie e-commerce, które wprowadzają system VAT-OSS ma  zostać wdrożony opcjonalny schemat importu obejmujący sprzedaż wysyłkową towarów importowanych z krajów lub terytoriów trzecich do klientów w UE do wartości 150 EUR. Sprzedawca naliczy i pobierze podatek VAT w punkcie sprzedaży klientom z UE oraz zadeklaruje i zapłaci go za pośrednictwem punktu kompleksowej obsługi (OSS). Towary te będą następnie korzystać ze zwolnienia z podatku VAT przy imporcie. Umożliwi to uruchomienie szybkiej  procedury w urzędzie celnym. W tym przypadku możliwe będzie także dokonanie rozliczenia przez zgłaszającego np. kuriera, agenta celnego).

• System VAT-OSS ma również dotyczyć wewnątrzunijnej sprzedaży towarów importowanych na odległość. Planowana jest likwidacja zwolnienia z VAT importowego dla przesyłek o wartości nieprzekraczającej 22 euro (przy czym Polska nie stosuje już obecnie tego zwolnienia).

Brexit a świadczenia usług

W przypadku usług świadczonych na rzecz podatników brytyjskich, zostaną one opodatkowane poza UE a więc nie znajdą zastosowania reguły opodatkowania na podstawie przepisów unijnych. Natomiast w przypadku świadczenia usług na rzecz podatników mających siedzibę w UE w dalszym ciągu obowiązywać będą unijne zasady opodatkowania zgodnie z którymi usługa będzie opodatkowana w miejscu siedziby konsumenta.  

Jeżeli chodzi natomiast o świadczenie usług na rzecz podmiotów nie będących podatnikami, zgodnie z zasadami ogólnymi, miejsce opodatkowania to miejsce siedziby usługodawcy. Analogicznie, w przypadku usług świadczonych przez brytyjskie podmioty dla podmiotów niebędących podatnikami z UE, usługi nie będą objęte unijnym systemem VAT (z pewnymi szczególnymi wyjątkami), natomiast usługi świadczone przez podmioty europejskie na rzecz odbiorców brytyjskich będą opodatkowane w UE.

Co istotne, powyższe reguły dotyczące miejsca opodatkowania świadczenia usług w pewnych przypadkach mogą wymagać ustanowienia przez firmy brytyjskie przedstawiciela podatkowego na terenie UE.

Od ogólnych zasad opodatkowania usług na rzecz podmiotów niebędących podatnikami już obecnie występują pewne wyjątki. Dotyczy to np. sytuacji świadczenia usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych, których miejscem świadczenia jest miejsce siedziby klienta. W takim przypadku, gdy świadczącym usługi jest podmiot pozaunijny to jest on obowiązany do rejestracji w jednym z państw UE i płacenia podatku za pośrednictwem tzw. Mini One-Stop-Shop (MOSS). Po Brexicie nadawcy brytyjscy będą stosować „procedurę nieunijną” dla dostawców którzy nie mają siedziby w UE. W jej ramach podatnicy rozliczą się kwartalnie w państwie identyfikacji.

Z kolei w przypadku podmiotów świadczących usługi na rzecz brytyjskich obywateli będą oni obowiązani rozliczyć VAT w Wielkiej Brytanii. Nie będą tym samym mogli już zastosować unijnej procedury MOSS.

Powyższe zasady będą miały zastosowanie także odnośnie zasad jakie mają być wprowadzone od 1 lipca 2021 r. na podstawie tzw. pakietu „e-commerce”.

Zwroty VAT

Zwrot podatku VAT przez państwa członkowskie podatnikom mającym siedzibę w Wielkiej Brytanii podlegać będzie, od zakończenia okresu przejściowego, zasadom właściwym obecnie dla podmiotów mających siedzibę poza UE. W szczególności:

• Wniosek będzie trzeba złożyć bezpośrednio w Państwie Członkowskim do którego wnioskuje się o zwrot;

• Zwrot VAT będzie mógł podlegać warunkowi wzajemności.  Oznacza to, że zwrot jest dozwolony tylko wtedy, gdy jest on również przyznawany przez państwo trzecie lub terytorium – w tym przypadku UK – podatnikom mającym siedzibę w danym państwie członkowskim;

• Każde państwo członkowskie może wymagać od podatnika mającego siedzibę w państwie lub na terytorium trzecim wyznaczenia przedstawiciela podatkowego w celu uzyskania zwrotu podatku VAT.

Jakie czynności powinny podjąć firmy prowadzące działalność także w Wielkiej Brytanii?

Przede wszystkim należy dokonać przeglądu łańcucha dostaw biorąc przy tym pod uwagę czy na żadnym etapie procesu nie powstają nieefektywności podatkowe. Należy także ocenić konieczność rejestracji w Wielkiej Brytanii oraz wypełniania obowiązków rozliczeniowych. W celu zapewnienia możliwości zastosowania stawki 0% w eksporcie towarów należy zadbać o odpowiednią dokumentację.

Po wyjściu Wielkiej Brytanii z UE nie będzie obowiązywać jej prawo unijne, a więc także orzecznictwo TSUE. Oznacza to, że krajowe orzecznictwo w sprawach podatkowych może zacząć się diametralnie różnić.  W dalszej perspektywie może mieć to wpływ na sposób funkcjonowania dotychczasowych rozliczeń. Dlatego należy dokonać przeglądu wszelkich konsekwencji podatkowych dotyczących podmiotów prawnych, modelu operacyjnego oraz miejsca ich lokalizacji. Wskazane jest także sprawdzenie i uzgodnienie z klientami odpowiednich warunków dostaw towarów w przypadku gdy dostarczane są one do Wielkiej Brytanii lub przez Wielką Brytanię (może wymagać to zmiany modelu dostawy). Uzgodnienia te mogą dotyczyć stosowanych reguł Incoterms, ale także zapisów umownych. 

Podsumowanie

Wyjście Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej spowoduje powstanie barier m.in. dla handlu towarami. Znaczące utrudnienia będą widoczne również w obszarze usług. Nowa rzeczywistość będzie miała wpływ na wiele obszarów, a wiele zmian jest nieuniknionych niezależnie od scenariusza, który ostatecznie uda się wypracować.