Perspektywa polskiego płatnika – o czym warto pamiętać?
W przypadku gdy zarząd polskiej spółki zdecydował się na złożenie oświadczenia w odniesieniu do płatności powyżej 2 mln zł, taka decyzja powinna zostać poprzedzona analizą odbiorcy płatności. Dodatkowo zarząd powinien mieć pewność, że odbiorca płatności spełnia wszystkie formalne warunki, w tym w szczególności warunek posiadania statusu rzeczywistego właściciela tych płatności. Wypełnienie ustawowych wymogów i sporządzenie analiz aktualnych na 2022 r. nie jest jednoznaczne z tym, że w kolejnych latach polscy płatnicy powinni podążać tą samą ścieżką bez ponownej weryfikacji statusu odbiorcy płatności.
W 2023 r. niektórzy płatnicy prawdopodobnie będą musieli podjąć decyzję, co robić dalej, i rozważą ponowne złożenie oświadczenia przez zarząd w celu stosowania preferencji do konkretnych płatności.
Podmioty objęte reżimem WHT powinny cyklicznie dokonywać analizy czy warunki do zastosowania preferencji w podatku u źródła zostały spełnione. W szczególności istotną kwestią jest rzetelna i systematyczna analiza statusu rzeczywistego właściciela płatności, a także weryfikacja, czy status ten nadal można przypisać do dotychczasowego odbiorcy tej płatności.
Jakie sankcje?
Niedopełnienie ustawowych wymogów przez firmy może wiązać się z poważnymi sankcjami. Negatywne skutki mogą odczuć np. członkowie zarządu w związku ze złożeniem oświadczenia o spełnieniu warunków i ich udokumentowaniu w sytuacji, gdy w rzeczywistości tak nie było. Warto liczyć się także z możliwością nałożenia sankcji w postaci dodatkowego zobowiązania podatkowego wynikającego z przepisów Ordynacji podatkowej. Co istotne, sankcja ta wynosi minimum 10% kwoty płatności (a nie kwoty niepobranego podatku u źródła).
Polscy płatnicy podatku u źródła mogą także zawnioskować o opinię organu podatkowego, który w wydanym dokumencie potwierdzi, że preferencja w podatku u źródła może zostać w danym przypadku zastosowana. Tym samym to organ podatkowy rozstrzygnie, czy polska spółka ma stosować zwolnienie z podatku u źródła lub obniżoną stawkę w tym podatku. Posiadana opinia będzie mogła zostać zastosowana tylko wtedy, gdy opisany w niej stan w dalszym ciągu odpowiada stanowi faktycznemu w rzeczywistości. Jak pokazuje praktyka, nierzadko z upływem czasu zmienia się profil działalności odbiorcy płatności lub pojawiają się nowe okoliczności biznesowe oddziałujące na działalność firmy. W szczególności warto dokładnie przeanalizować nowe aneksy do umowy pożyczki albo umowy, na podstawie której płacimy należności licencyjne (np. w kontekście terminu ich obowiązywania). Często mogą one wpłynąć na możliwość stosowania opinii. Podmioty dysponujące opinią mogą też zmierzyć się z sytuacją, w której pojawia się nowa umowa, z tytułu której polska spółka będzie dokonywać płatności, np. nowa umowa pożyczki. Wydana uprzednio opinia nie będzie obejmowała nowej umowy pożyczki.
Okiem eksperta EY
Obowiązujące przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wskazują, że nie można stosować opinii organu w sytuacji, gdy stan faktyczny nie odpowiada stanowi faktycznemu przedstawionemu w opinii. Warto zauważyć, że problematyczne może okazać się ustalenie, kiedy i w jakich okolicznościach stosować wydaną opinię w razie zaistnienia zmian w stanie faktycznym. Ustawodawca nie określił precyzyjnych granic, co jest tą zmianą okoliczności, która sprawia, że powinniśmy poważnie się zastanowić, czy wydana opinia już nie może być stosowana. W praktyce wiele firm może mieć problem z prawidłowym zidentyfikowaniem takich rozbieżności. Będzie to zapewne skutkowało dylematem, czy uznać, że opinia jest nadal wiążąca i można ją stosować. Czy alternatywnie złożyć oświadczenie zarządu? A może wybrać trzecią opcję: zapłacić podatek i złożyć ewentualnie wniosek o zwrot? Weryfikacja stanu faktycznego jest niezwykle ważna. Warto przypomnieć, że posiadanie ważnej opinii organu w przypadku określonych płatności powyżej 2 mln zł jest warunkiem formalnym (jako alternatywa do oświadczenia zarządu) dla zastosowania preferencji w podatku u źródła. Niespełnienie tego warunku i jednoczesny brak złożenia oświadczenia przez zarząd skutkuje objęciem polskiego płatnika obowiązkiem zapłaty podatku (i potem ewentualnie złożenia wniosku o jego zwrot) bez względu na spełnienie pozostałych warunków dla stosowania preferencji w podatku u źródła.
Podatek u źródła. Czy warto rozważyć jego zapłatę i wystąpić z wnioskiem o zwrot?
Kolejnym rozwiązaniem jest zapłata podatku u źródła i złożenie wniosku o jego zwrot. W pewnych okolicznościach właśnie to rozwiązanie może okazać się dla polskiego płatnika atrakcyjne. Warto zauważyć, że w praktyce rozpatrzenie wniosku o opinię trwa sześć miesięcy (często dłużej z uwagi na przedłużające się postępowanie), przy czym płatnicy nie mają pewności, że na pewno ją otrzymają. Organ podatkowy w przypadku uzasadnionych wątpliwości (bez gruntownego badania stanu faktycznego) może wydać decyzję odmowną.
Zapłata podatku i złożenie wniosku może być atrakcyjnym rozwiązaniem. W przeciwieństwie do postępowania w sprawie wydania opinii w przypadku zwrotu podatku organy administracji skarbowej są zobowiązane gruntownie zbadać przesłanki dla zwrotu podatku u źródła. Podatnik ostatecznie otrzymuje odpowiedź, czy warunki w przedstawionym stanie faktycznym zostały spełnione. Ponadto od podatku pobranego do kwoty 2 mln zł termin na rozpatrzenie wniosku o zwrot tego podatku może być krótszy. Zgodnie z Ordynacją podatkową postępowanie w sprawie zwrotu może potrwać jedynie kilka miesięcy (zamiast ponad 6 miesięcy).
Krótszy okres oczekiwania na zwrot podatku z pewnością wpłynie pozytywnie na przepływ gotówkowy firmy. W przypadku gdy w ustawowym terminie organ podatkowy nie dokona zwrotu podatku, wnioskodawca może być uprawniony do uzyskania odsetek od wnioskowanej kwoty. Powyższe aspekty przesądzić mogą o tym, że dla polskich płatników takie rozwiązanie może być szczególnie atrakcyjne.
Podsumowanie
Nowe, bardziej rygorystyczne zasady rozliczania podatku u źródła wymagają praktycznego podejścia do obszaru płatności wewnątrzgrupowych. W kontekście nowych przepisów dotyczących WHT polscy płatnicy są zobowiązani do automatycznego poboru podatku u źródła na podstawie standardowej stawki. W tym celu płatnicy powinni regularnie dokonywać analizy czy warunki do zastosowania preferencji w podatku u źródła zostały spełnione.
