System kaucyjny – kiedy wejdzie w życie?
Nowelizacja przewiduje, że system kaucyjny zostanie wprowadzony w Polsce 1 stycznia 2025 roku. Najbliższe 15 miesięcy to okres na przygotowanie i zorganizowanie systemu kaucyjnego. To bardzo krótki czas dla przedsiębiorców biorąc pod uwagę, że w innych krajach taki proces zajmował średnio kilka lat.
System kaucyjny – główne założenia
Do systemu kaucyjnego trafią jednorazowe butelki z plastiku o pojemności do 3 litrów, szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 litra oraz metalowe puszki o pojemności do 1 litra. Do takich opakowań, zostanie doliczona kaucja, której wysokość zostanie określona w rozporządzeniu, przy czym wedle jego projektu ma ona wynieść 50 groszy. Kaucja będzie zwracana konsumentom w momencie ich zwrotu w sklepie. Choć do poboru kaucji zobowiązany będzie każdy sprzedający. Do odbioru opakowań zobowiązane będą wyłącznie duże sklepy, o powierzchni przekraczającej 200 metrów kwadratowych. Sklepy o mniejszej powierzchni będą mogły przystąpić do systemu dobrowolnie.
System kaucyjny – rola operatora w procesie
Do zarządzania systemem kaucyjnym od strony przedsiębiorców powoływani będą operatorzy (podmioty reprezentujące). Oznacza to, że polski system kaucyjny nie będzie zarządzany centralnie – co regularnie stanowiło postulat stawiany w ramach konsultacji społecznych. Ten model rozwiązania miał pomóc zachować regułę, zgodnie z którą operowanie systemem będzie się odbywało na zasadach non-profit, co pozwoliłoby eliminować potencjalne ryzyka tworzenia się rywalizacji konkurencyjnej między operatorami.
Okiem eksperta EY
Utworzenie systemu kaucyjnego nie będzie zadaniem łatwym. Do pracy zasiądą teraz zapewne decydenci zarządzający największymi sieciami handlowymi oraz organizacje zrzeszające takie podmioty. Zmianami będą także zainteresowane organizacje zajmujące się odzyskiem surowców i podmioty zaangażowane w realizację zadań recyklingowych, w tym operatorów instalacji. Będzie to konieczne nie tylko dla efektywnego utworzenia sprawnie działającego systemu kaucyjnego, ale również dla realizacji wysokich celów zbiórki i przetworzenia odpadów stawianych przez implementowane już w Polsce postanowienia dyrektyw opakowaniowych.
Podsumowanie
Prezydent RP podpisał ustawę dotyczącą systemu kaucyjnego, który ma wejść w życie w Polsce od 1 stycznia 2025 roku. System kaucyjny ma na celu zwiększenie selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych, szkła i metalu, zgodnie z wymogami unijnej dyrektywy plastikowej. Artykuł odpowiada na pytania: Jakie opakowania będą objęte systemem, jaka będzie wysokość kaucji, kto będzie zobowiązany do jej poboru i zwrotu oraz jak będzie funkcjonować rola operatorów w zarządzaniu systemem.