3 min. czytania 11 wrz 2023
system kaucyjny, kaucja

System kaucyjny w Polsce staje się faktem

Autor Tomasz Wagner

EY Polska, Doradztwo Podatkowe, Podatki Pośrednie i Handel Międzynarodowy, Partner

Ekspert w zakresie podatku od towarów i usług oraz innych opłat i podatków pośrednich (m.in. w zakresie tzw. podatku cukrowego). Licencjonowany doradca podatkowy (numer wpisu 11957).

3 min. czytania 11 wrz 2023

Długo oczekiwany polski system kaucyjny już niebawem wejdzie w życie. Prezydent RP podpisał ustawę przesądzającą o wdrożeniu systemu. Przepisy wchodzą w życie na początku października bieżącego roku.  Co zmienia nowelizacja ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi i jakie wyzwania czekają przedsiębiorców w związku z wprowadzeniem systemu kaucyjnego w Polsce? 

System kaucyjny w Polsce – regulacje ustawowe

Celem ustawy z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw jest wdrożenie do polskiego porządku prawnego postanowień dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko, tzw. dyrektywy plastikowej (dyrektywy SUP, ang. single-use plastics). Dyrektywa zakłada zapewnienie selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych powstałych z butelek jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje o pojemności do 3 litrów (w tym ich zakrętek i wieczek) na poziomie 77% w 2025 roku oraz 90% w 2029 roku.

Nowelizacja ustawy wprowadza między innymi:

  • system kaucyjny,
  • minimalne poziomy selektywnego zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych,
  • nowe obowiązki podmiotów uczestniczących w systemie gospodarki opakowaniami i odpadami opakowaniowymi,
  • modyfikuje obowiązki dotyczące informowania konsumentów o systemie zwrotu opakowań oraz prowadzenia ewidencji i sprawozdawczości,
  • zmienia przepisy o opłacie produktowej,
  • określa sankcje za działania naruszające i zaniechania w zakresie zmodyfikowanych i wprowadzonych ustawą obowiązków.

Newsletter VAT

Trzymaj rękę na pulsie. Raz w miesiącu otrzymuj najważniejsze informacje o zmianach w przepisach o VAT, akcyzie i cle.

Zapisz się

System kaucyjny – kiedy wejdzie w życie?

Nowelizacja przewiduje, że system kaucyjny zostanie wprowadzony w Polsce 1 stycznia 2025 roku. Najbliższe 15 miesięcy to okres na przygotowanie i zorganizowanie systemu kaucyjnego. To bardzo krótki czas dla przedsiębiorców biorąc pod uwagę, że w innych krajach taki proces zajmował średnio kilka lat.

System kaucyjny – główne założenia

Do systemu kaucyjnego trafią jednorazowe butelki z plastiku o pojemności do 3 litrów, szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 litra oraz metalowe puszki o pojemności do 1 litra. Do takich opakowań, zostanie doliczona kaucja, której wysokość zostanie określona w rozporządzeniu, przy czym wedle jego projektu ma ona wynieść 50 groszy. Kaucja będzie zwracana konsumentom w momencie ich zwrotu w sklepie. Choć do poboru kaucji zobowiązany będzie każdy sprzedający. Do odbioru opakowań zobowiązane będą wyłącznie duże sklepy, o powierzchni przekraczającej 200 metrów kwadratowych. Sklepy o mniejszej powierzchni będą mogły przystąpić do systemu dobrowolnie.

System kaucyjny – rola operatora w procesie

Do zarządzania systemem kaucyjnym od strony przedsiębiorców powoływani będą operatorzy (podmioty reprezentujące). Oznacza to, że polski system kaucyjny nie będzie zarządzany centralnie – co regularnie stanowiło postulat stawiany w ramach konsultacji społecznych.  Ten  model rozwiązania miał pomóc zachować regułę, zgodnie z którą operowanie systemem będzie się odbywało na zasadach non-profit, co pozwoliłoby eliminować potencjalne ryzyka tworzenia się rywalizacji konkurencyjnej między operatorami.

 

Okiem eksperta EY

Utworzenie systemu kaucyjnego nie będzie zadaniem łatwym. Do pracy zasiądą teraz zapewne decydenci zarządzający największymi sieciami handlowymi oraz organizacje zrzeszające takie podmioty. Zmianami będą także zainteresowane organizacje zajmujące się odzyskiem surowców i podmioty zaangażowane w realizację zadań recyklingowych, w tym operatorów instalacji. Będzie to konieczne nie tylko dla efektywnego utworzenia sprawnie działającego systemu kaucyjnego, ale również dla realizacji wysokich celów zbiórki i przetworzenia odpadów stawianych przez implementowane już w Polsce postanowienia dyrektyw opakowaniowych.

Podsumowanie

Prezydent RP podpisał ustawę dotyczącą systemu kaucyjnego, który ma wejść w życie w Polsce od 1 stycznia 2025 roku. System kaucyjny ma na celu zwiększenie selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych, szkła i metalu, zgodnie z wymogami unijnej dyrektywy plastikowej.  Artykuł odpowiada na pytania: Jakie opakowania będą objęte systemem, jaka będzie wysokość kaucji, kto będzie zobowiązany do jej poboru i zwrotu oraz jak będzie funkcjonować rola operatorów w zarządzaniu systemem.  

Kontakt

Chcesz dowiedziec sie wiecej? Skontaktuj sie z nami.

Informacje

Autor Tomasz Wagner

EY Polska, Doradztwo Podatkowe, Podatki Pośrednie i Handel Międzynarodowy, Partner

Ekspert w zakresie podatku od towarów i usług oraz innych opłat i podatków pośrednich (m.in. w zakresie tzw. podatku cukrowego). Licencjonowany doradca podatkowy (numer wpisu 11957).

  • Facebook
  • LinkedIn
  • Twitter