Kiedy WNT transakcyjne, a kiedy nietransakcyjne?

Triangulacja możliwa przy udziale więcej niż trzech podmiotów


Podatnik może skorzystać z procedury uproszczonej w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej (triangulacji) nawet w przypadku, gdy dana transakcja łańcuchowa dokonywana jest pomiędzy więcej niż trzema podmiotami z różnych państw członkowskich.

Tak wynika z interpretacji indywidualnej z 16 października 2023 r. wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej - dalej Dyrektora KIS (0114-KDIP1-2.4012.336.2023.1.RM).

Transakcje łańcuchowe

Wnioskodawcą jest spółka włoska, której głównym przedmiotem działalności jest produkcja oraz sprzedaż opon na całym świecie. Wspólnie z zainteresowanym (polską spółką z tej samej grupy kapitałowej, odpowiedzialną za dystrybucję w Polsce) wdrożyły model biznesowy zakładający, że sprzedaż towarów do klienta w Polsce będzie się odbywać w ramach transakcji łańcuchowej pomiędzy:

  1. producentem w innym kraju UE (także z tej samej grupy kapitałowej),
  2. wnioskodawcą,
  3. zainteresowanym i
  4. polskim klientem.

Przy czym towary będą wysyłane bezpośrednio przez producenta z innego kraju UE do klienta w Polsce.

Od lat transakcje pomiędzy producentem, wnioskodawcą oraz zainteresowanym traktowane były jako transakcje trójstronne z zastosowaniem procedury uproszczonej. W konsekwencji: 

  1. producent raportował w swoim kraju wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (WDT), 
  2. wnioskodawca rozpoznawał we Włoszech transakcję, do której ma zastosowanie procedura uproszczona, natomiast 
  3. zainteresowany wykazywał wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT) i kolejno odpłatną dostawę towarów do polskiego klienta.

Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy prawidłowo rozlicza transakcję z zastosowaniem procedury uproszczonej i w konsekwencji czy to zainteresowany (a nie wnioskodawca) jest odpowiedzialny za raportowanie WNT.

Dyrektor KIS potwierdził, że transakcje rozliczane są prawidłowo, ponieważ spółki spełniają warunki do skorzystania z procedury uproszczonej. Jednocześnie jasno wskazał, że specjalne zasady dotyczące tzw. wewnątrzwspólnotowych transakcji trójstronnych zostały wprowadzone „w celu uproszczenia rozliczeń z tytułu wewnątrzwspólnotowych dostaw i nabycia towarów, w przypadku gdy dana transakcja jest dokonywana pomiędzy co najmniej trzema podmiotami z różnych państw członkowskich”.


Wymogi na zastosowanie triangulacji

Z perspektywy VAT transakcja łańcuchowa to szczególny rodzaj transakcji, w której kilka podmiotów dokonuje kolejno dostawy tych samych towarów transportowanych bezpośrednio od pierwszego podmiotu do ostatniego. W modelach międzynarodowych skutkuje to tym, że tylko jedna dostawa (w łańcuchu) rozlicza jest jako „międzynarodowa”, a pozostałe jako „lokalne” w kraju rozpoczęcia albo zakończenia transportu. Oznacza to jednak, że często „środkowy” podmiot musi rejestrować się na VAT w innym kraju UE, tylko po to, by wykazać kolejne dostawy w łańcuchu.

Dyrektywa VAT (i w ślad za nią ustawa o VAT) przewiduje jednak szczególną procedurę uproszczoną w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej – tzw. triangulację. W praktyce polega ona na tym, że pierwszy w kolejności podmiot wykazuje WDT w kraju rozpoczęcia wysyłki, ale dopiero trzeci w kolejności podatnik rozlicza WNT na terytorium kraju zakończenia wysyłki, przy czym drugi w kolejności podatnik stosuje procedurę uproszczoną w kraju UE (innym niż ten, w którym zaczyna się lub kończy transport). Mówiąc krótko – dzięki tej procedurze drugi podmiot nie musi rejestrować się na VAT w kraju docelowym.

Jednak analizując przepisy dyrektywy VAT (art. 141) można odnieść wrażenie, że są one nieco bardziej lakoniczne niż przepisy polskiej ustawy o VAT (art. 135), które to zdają się nakładać więcej wymogów na zastosowanie triangulacji niż unijne „oryginały”. 

I dlatego też wątpliwości wnioskodawcy dotyczyły przede wszystkim tego, czy można stosować triangulację, kiedy w transakcji łańcuchowej uczestniczą więcej niż trzy podmioty. Solidnie uzasadnił on, że jego zdaniem można, ponieważ m.in.:

  1. Jakkolwiek polskie przepisy mówią o „trzech podatnikach”, to przepisy dyrektywy nie ograniczają możliwości stosowania procedury uproszczonej do transakcji łańcuchowych, w których uczestniczą tylko trzy podmioty. Co więcej, Noty wyjaśniające ws. Quick Fixes opublikowane przez Komisję Europejską jasno wskazują, że „przepisy dotyczące transakcji łańcuchowych stosuje się niezależnie od liczby stron działających w danym łańcuchu. Uproszczenie dotyczące transakcji trójstronnych ma jednak zastosowanie tylko wówczas, gdy w przypadku transakcji obejmujących trzy strony w tym łańcuchu spełnione są wszystkie warunki tego uproszczenia”.
  2. Zasada pierwszeństwa prawa unijnego powoduje, że trzeba interpretować polskie przepisy w sposób umożliwiający stosowanie tej procedury do transakcji, w których uczestniczą więcej niż trzy podmioty, ale gdy procedura stosowana jest wyłącznie w odniesieniu do dostaw pomiędzy trzema uczestnikami. 
  3. To samo podejście do procedury uproszczonej wnioskodawca stosuje w innych krajach UE i nigdy nie było ono kwestionowane przez którekolwiek organy podatkowe.
  4. Stosowanie opisanego wyżej modelu nie generuje ryzyka utraty wpływów podatkowych do budżetu państwa, gdyż podatek należny w Polsce i tak jest płacony przez zainteresowanego.

Podsumowanie

Dyrektor KIS zgodził się ze stanowiskiem stron i analizując po kolei warunki określone w polskiej ustawie potwierdził, że transakcja może być rozliczana z zastosowaniem procedury uproszczonej, nawet „gdy dana transakcja jest dokonywana pomiędzy co najmniej trzema podmiotami z różnych państw członkowskich”.

Tekst został opublikowany w Rzeczpospolitej w dn. 18.12.2023 r.



Kontakt
Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z nami.

Informacje



Polecane artykuły

SLIM VAT 3 opublikowany

Ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw zawierająca pakiet uproszczeń tzw. Slim VAT 3, została opublikowana.

Rozwój przedsiębiorstwa poprzez transakcje M&A

Dobry czas dla inwestycji i obszarem, jakim są transakcji transakcje M&A jest w dużej mierze uzależniony od dobrych warunków geopolitycznych jak i wzrostu gospodarczego. Od czego jeszcze? Więcej w artykule.

Nowe zasady podpisywania dokumentów finansowych

1 stycznia 2022 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw. Nowe przepisy wprowadzają ułatwienia w podpisywaniu przez członków zarządu spółek kapitałowych dokumentów finansowych, w tym sprawozdań finansowych oraz sprawozdań z działalności.