Transakcja kontrolowana jest definiowana przez zachowania jej stron

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w indywidualnej interpretacji wydanej 25 października 2021 r. (0114-KDIP2-2.4010.120.2021.3.RK) nie zgodził się z argumentacją przedstawioną przez wnioskodawcę. Wskazał, że koordynator nie dokonuje tych płatności bezpośrednio ze środków pieniężnych dłużnika. Jak zostało to przedstawione we wniosku o interpretację, w praktyce mogą występować sytuacje, w których dłużnicy przekazują koordynatorowi środki pieniężne z wyprzedzeniem (tj. przed dokonaniem przez niego spłaty ich zobowiązań na rzecz wierzyciela) lub z dołu (tj. po dokonaniu przez koordynatora spłaty zobowiązań dłużników na rzecz wierzyciela). Dyrektor KIS uznał zatem, że występuje tu element zysku (korzyści) dla uczestników wynikający ze scentralizowania czynności i zapewnienia środków (koordynatora) na dokonanie płatności, w sytuacji gdy podmiot powiązany nie dysponuje własnymi środkami pieniężnymi na moment regulowania zobowiązań, a tym samym powstają obowiązki wynikający z przepisów dotyczących cen transferowych.

Stanowisko to zostało potwierdzone przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 10 sierpnia 2022 r. (III SA/Wa 3029/21), który stwierdził, że przekazywanie płatności w modelu PoB należy uznać za transakcję kontrolowaną o charakterze finansowym, której rzeczywista treść identyfikowana jest na podstawie faktycznych zachowań stron.

ania przychodów jest ograniczona kwotowo. W roku podatkowym łączne koszty uzyskania przychodów z tytułu rozporządzania prawami autorskimi nie mogą przekroczyć kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, tj. 120 tys. zł w 2023 r.

Trzeba przeprowadzić analizę funkcjonalną stron

Stanowisko dyrektora KIS oraz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie nie powinno budzić wątpliwości. W relacjach między podmiotami powiązanymi kluczowa jest ocena, czy określone działania wypełniają znamiona definicji transakcji kontrolowanej przewidzianej przez przepisy dotyczące cen transferowych, a więc czy zachowania stron, których warunki zostały ustalone lub narzucone w wyniku powiązań, mają charakter gospodarczy. W tym celu trzeba przeprowadzić pełną analizę funkcjonalną stron, czyli zbadać realnie pełnione funkcje, angażowane aktywa oraz ponoszone ryzyka przez strony transakcji. Należy zgodzić się z dyrektorem KIS, który na podstawie przedstawionego stanu faktycznego uznał, że w realizowanych transakcjach występuje element zysku (korzyści) dla uczestników, wynikający ze scentralizowania czynności i zapewnienia środków (koordynatora) na dokonanie płatności, w sytuacji gdy podmiot powiązany nie dysponuje własnymi środkami pieniężnymi na moment regulowania zobowiązań. Dodatkowo należy zaznaczyć, że w takim modelu koordynator ponosi dodatkowe ryzyko związane z możliwością nieuregulowania zobowiązań przez uczestników. Co więcej, brak odpłatności za transakcję wewnątrzgrupową nie może być czynnikiem decydującym o tym, że nie jest to transakcja kontrolowana, ale zdarzenie czysto techniczne.

Konsekwencją powyższego mogą być obowiązki wynikające z ustawy o CIT, tj. obowiązek przygotowania dokumentacji lokalnej, odpowiednich analiz potwierdzających rynkowość stosowanych cen oraz złożenia informacji o cenach transferowych. Dlatego przy ustalaniu czy dana transakcja wypełnia znamiona transakcji kontrolowanej podatnicy powinni poświęcić szczególną uwagę na analizę przepisu art. 11a ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT, w którym została przedstawiona stosowna definicja, oraz przeprowadzić odpowiednią analizę pełnionych funkcji, angażowanych aktyw oraz ponoszonych ryzyk, co umożliwi zidentyfikowanie rzeczywistych działań stron. 

Podsumowanie

w celu ustalenia czy podatnicy zawierają transakcje kontrolowane, zdefiniowane przez przepisy dotyczące cen transferowych, należy zbadać, czy są to działania o charakterze gospodarczym, w których występuje element korzyści. Wnioskodawca (spółka) działa w grupie podmiotów powiązanych w sektorze nieruchomościowym.

Tekst opublikowano w Rzeczpospolitej w dniu 10 lipca 2023 r.