Nowy pakiet sankcji – ryzyka dla polskich przedsiębiorców
Nowo nałożone sankcje gospodarcze mogą mieć istotny wpływ na polskie przedsiębiorstwa, które prowadzą handel z Rosją, Białorusią, a także Ukrainą. Dotyczy to zarówno sytuacji, gdy handel i transakcje odbywają się bezpośrednio z klientami czy dostawcami, jak również gdy powiązania są pośrednie – poprzez łańcuch dostaw, przebieg szlaków handlowych czy specyfikę usług lub materiałów.
W szczególności należy zwrócić uwagę na:
- Ryzyko nieumyślnego naruszenia sankcji gospodarczych, również pośredniego jeżeli sankcjonowany podmiot znajduje się w łańcuchu dostaw;
- Problemy w przepływie środków finansowych, w związku z sankcjami nałożonymi na instytucje finansowe pośredniczące w transakcjach;
- Zatrzymanie transakcji finansowych (zamrożenie środków) przez banki, w związku z identyfikacją podmiotów lub osób objętych sankcjami w strukturach zarządczych lub właścicielskich partnerów biznesowych;
- Ograniczenia w handlu związane z uczestnictwem w łańcuchach dostaw przechodzących przez tereny objęte sankcjami;
- Ryzyka pośrednie, związane z konsekwencjami współdzielenia systemów i rozwiązań technologicznych (w tym oprogramowania) dostarczanych przez firmy ze Stanów Zjednoczonych, z podmiotami, które np.:
- mają siedziby lub operują na terytoriach objętych sankcjami;
- znajdują się na listach sankcyjnych;
- są kontrolowane przez beneficjentów rzeczywistych (UBO) objętych sankcjami.
Sankcje gospodarcze nałożone na Rosję – o czym warto pomyśleć?
Ocena ekspozycji danego przedsiębiorstwa na ryzyka związane z sankcjami gospodarczymi jest procesem złożonym, wymagającym uwzględnienia specyfiki operacji biznesowych oraz różnych rodzajów sankcji gospodarczych zmieniających się w czasie.
Warto rozważyć m.in. następujące działania:
- Ocena ryzyka portfela kontrahentów oraz łańcucha dostaw pod kątem aktualnych sankcji gospodarczych – uzupełnienie informacji o kontrahentach (struktury właścicielskie, beneficjenci rzeczywiści, sposoby finansowania handlu, źródło pochodzenia towarów, szlaki transportowe itp.) oraz weryfikacja kontrahentów pod kątem różnych typów sankcji – osobowych, kapitałowych, geograficznych itp.
- W przypadku podejrzeń, że kontrahent może podlegać sankcjom gospodarczym – przeprowadzenie analizy w celu pozyskania dodatkowych informacji oraz ocena prawna i biznesowa możliwości zerwania istniejących relacji z kontrahentem.
- Aktualizacja i dostosowanie procesów oraz polityk i procedur korporacyjnych w zakresie zapewnienia przestrzegania sankcji gospodarczych i weryfikacji ryzyka związanego z kontrahentami - w tym przykładowo zapewnienie bieżącego monitoringu ryzyk, przegląd umów oraz kontraktów pod kątem klauzul sankcyjnych lub dostosowanie szablonów nowych umów.
Podsumowanie
Powyższe punkty nie przedstawiają kompletnej listy działań możliwych do podjęcia. Sankcje gospodarcze nakładane na ROsję i sankcje odwetowe Rosji zmieniają się obecnie praktycznie każdego dnia. Ich ostateczny kształt nie jest jeszcze znany, więc warto śledzić wprowadzane ograniczenia tak, żeby na bieżąco można było dostosować działania przedsiębiorstwa.
Stan prawny aktualny na 15 marca 2022 roku.