16 mar 2022
Czy w pandemii centra są handlowe?

Sankcje gospodarcze nałożone na Rosję z perspektywy polskich przedsiębiorstw. Co zmienia zakaz eskportu do Rosji?

Autor Michał Rączy

EY Polska, Dział Zarządzania Ryzykiem Nadużyć, Partner

Ekspert z 15-letnim doświadczeniem z zakresu analizy danych, automatyzacji i rozwiązań IT w finansach. Entuzjasta wizualizacji danych. Miłośnik podróży i baletu.

16 mar 2022
Unia Europejska, Stany Zjednoczone i Wielka Brytania wprowadzają kolejne pakiety sankcji i ograniczeń dotyczących Rosji i Białorusi. Mają one daleko idące konsekwencje dla całej rosyjskiej i białoruskiej gospodarki, w szczególności dla handlu międzynarodowego i sektora finansowego. Nie pozostają bez wpływu na polskie przedsiębiorstwa, w szczególności mające relacje biznesowe z krajami wschodnimi.

Zakaz eksportu do Rosji i importu z Rosji i nie tylko…

Wprowadzane sankcje obejmują m.in.:

  • Sankcje indywidualne obejmujące wybrane rosyjskie oraz białoruskie podmioty i osoby fizyczne. Sankcje te skutkują nie tylko zamrożeniem aktywów tych osób, lecz również uniemożliwiają realizację płatności na rzecz powiązanych z nimi podmiotów.
  • Nowe sankcje geograficzne dotyczące ukraińskich obwodów - donieckiego (DNR) oraz ługańskiego (LNR), w tym całkowity zakaz eksportu i importu, finansowania i dokonywania transakcji dotyczących podmiotów i nieruchomości oraz oferowania usług turystycznych.
  • Zakaz eksportu do Rosji i Białorusi  określonych produktów i usług, w tym m.in. towarów i technologii podwójnego zastosowania, sprzętu morskiego i lotniczego, dóbr luksusowych oraz wykorzystywanych w branży energetycznej czy przy produkcji ropy, zakaz świadczenia usług ratingowych.
  • Ograniczenia eksportowe na produkty wytworzone z pomocą amerykańskich zasobów, w tym oprogramowania, albo zaprojektowane w USA.
  • Zakaz importu rosyjskich paliw kopalnych do USA oraz ograniczenia w dokonywaniu amerykańskich i europejskich inwestycji w rosyjski sektor energetyczny.
  • Ograniczenia importu z Rosji i Białorusi wybranych grup towarów, w tym niektórych produktów żywnościowych, alkoholu, kamieni szlachetnych, produktów wykorzystywanych przy produkcji chlorku potasu, produktów mineralnych, wyrobów tytoniowych, z drewna, cementu, żelaza, stali lub gumy.
  • Sankcje dla istotnej części sektora bankowego Rosji – środki niektórych banków w UE, Wielkiej Brytanii oraz USA podlegają zamrożeniu, ich klienci nie będą mogli realizować przelewów do UE. Część rosyjskich i białoruskich banków została wykluczona z systemu SWIFT.
  • Depozyty rosyjskich i białoruskich podmiotów, obywateli i rezydentów w instytucjach finansowych na terenie UE nie mogą przekraczać 100 tys. euro.
  • Sankcje bankowe nałożone na Banki Centralne Rosji oraz Białorusi, rządy Rosji i Białorusi, Narodowy Fundusz Rosji oraz Fundusz Inwestycji Bezpośrednich, w tym zakaz transakcji, kredytowania, pożyczek, nabywania wyemitowanych przez nie instrumentów finansowych.
  • Zakaz obrotu akcjami i długiem wybranych rosyjskich i białoruskich spółek, a także udzielania im pożyczek.
  • Ograniczenia w obrocie dolarem, euro, funtem szterlingiem.
  • Zamknięcie przestrzeni lotniczej Unii Europejskiej, USA i Wielkiej Brytanii dla rosyjskich samolotów. Rosyjskie statki nie mogą cumować w brytyjskich portach.
  • Zakaz nadawania na terytorium UE wprowadzony dla wybranych mediów rosyjskich.

Szereg podobnych sankcji wprowadzają między innymi Szwajcaria, Norwegia, Kanada, Australia czy Japonia.

Prywatne firmy również nie pozostają bierne. Wiodące światowe koncerny wycofują się z działalności na rynku rosyjskim, zamykają swoje biura, anulują licencje, zaprzestają eksportu produktów i komponentów, odcinają rosyjskich klientów od swoich usług. Sklepy przestają oferować towary pochodzenia rosyjskiego. Wydarzenia sportowe i kulturalne są odwoływane. Wielu operatorów kart płatniczych blokuje możliwość dokonywania transakcji rosyjskimi kartami poza terytorium kraju, a zagranicznymi kartami w Rosji.

Sankcje odwetowe Rosji

W odpowiedzi Rosja przygotowała pakiet sankcji odwetowych i ograniczeń dotyczących między innymi eksportu wybranych grup towarów. By powstrzymać odpływ kapitału zakazano obywatelom rosyjskim transferowania majątku za granicę, a obywatele innych krajów nie mogą zbywać swoich aktywów. Zawieszono również wypłaty z tytułu rosyjskich papierów wartościowych na rzecz osób i podmiotów zagranicznych. Rosyjscy eksporterzy muszą pozbyć się 80% waluty obcej, jaka zasiliła ich konta od 1 stycznia 2022 r. Rosyjska przestrzeń lotnicza została zamknięta dla 36 krajów.

Ten artykuł wchodzi w skład - Ukraina: Serwis Informacyjny

Sklep on-line EY Polska z produktami sankcyjnymi – sprawdź i kup specjalistyczne usługi EY zdalnie oraz przy minimum formalności

 

 

Odwiedź sklep EY

Nowy pakiet sankcji – ryzyka dla polskich przedsiębiorców

Nowo nałożone sankcje gospodarcze mogą mieć istotny wpływ na polskie przedsiębiorstwa, które prowadzą handel z Rosją, Białorusią, a także Ukrainą.  Dotyczy to zarówno sytuacji, gdy handel i transakcje odbywają się bezpośrednio z klientami czy dostawcami, jak również gdy powiązania są pośrednie – poprzez łańcuch dostaw, przebieg szlaków handlowych czy specyfikę usług lub materiałów.

W szczególności należy zwrócić uwagę na:

  • Ryzyko nieumyślnego naruszenia sankcji gospodarczych, również pośredniego jeżeli sankcjonowany podmiot znajduje się w łańcuchu dostaw;
  • Problemy w przepływie środków finansowych, w związku z sankcjami nałożonymi na instytucje finansowe pośredniczące w transakcjach;
  • Zatrzymanie transakcji finansowych (zamrożenie środków) przez banki, w związku z identyfikacją podmiotów lub osób objętych sankcjami w strukturach zarządczych lub właścicielskich partnerów biznesowych;
  • Ograniczenia w handlu związane z uczestnictwem w łańcuchach dostaw przechodzących przez tereny objęte sankcjami;
  • Ryzyka pośrednie, związane z konsekwencjami współdzielenia systemów i rozwiązań technologicznych (w tym oprogramowania) dostarczanych przez firmy ze Stanów Zjednoczonych, z podmiotami, które np.: 
    • mają siedziby lub operują na terytoriach objętych sankcjami;
    • znajdują się na listach sankcyjnych;
    • są kontrolowane przez beneficjentów rzeczywistych (UBO) objętych sankcjami.

Sankcje gospodarcze nałożone na Rosję – o czym warto pomyśleć?

Ocena ekspozycji danego przedsiębiorstwa na ryzyka związane z sankcjami gospodarczymi jest procesem złożonym, wymagającym uwzględnienia specyfiki operacji biznesowych oraz różnych rodzajów sankcji gospodarczych zmieniających się w czasie.

Warto rozważyć m.in. następujące działania:

  • Ocena ryzyka portfela kontrahentów oraz łańcucha dostaw pod kątem aktualnych sankcji gospodarczych – uzupełnienie informacji o kontrahentach (struktury właścicielskie, beneficjenci rzeczywiści, sposoby finansowania handlu, źródło pochodzenia towarów, szlaki transportowe itp.) oraz weryfikacja kontrahentów pod kątem różnych typów sankcji – osobowych, kapitałowych, geograficznych itp.
  • W przypadku podejrzeń, że kontrahent może podlegać sankcjom gospodarczym – przeprowadzenie analizy w celu pozyskania dodatkowych informacji oraz ocena prawna i biznesowa możliwości zerwania istniejących relacji z kontrahentem.
  • Aktualizacja i dostosowanie procesów oraz polityk i procedur korporacyjnych w zakresie zapewnienia przestrzegania sankcji gospodarczych i weryfikacji ryzyka związanego z kontrahentami - w tym przykładowo zapewnienie bieżącego monitoringu ryzyk, przegląd umów oraz kontraktów pod kątem klauzul sankcyjnych lub dostosowanie szablonów nowych umów.

Bezpośrednio na maila

Bądź na bieżąco i subskrybuj newsletter EY

Subskrybuj

Podsumowanie

Powyższe punkty nie przedstawiają kompletnej listy działań możliwych do podjęcia. Sankcje gospodarcze nakładane na ROsję i sankcje odwetowe Rosji zmieniają się obecnie praktycznie każdego dnia. Ich ostateczny kształt nie jest jeszcze znany, więc warto śledzić wprowadzane ograniczenia tak, żeby na bieżąco można było dostosować działania przedsiębiorstwa.

Stan prawny aktualny na 15 marca 2022 roku.

Kontakt

Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z nami.

Informacje

Autor Michał Rączy

EY Polska, Dział Zarządzania Ryzykiem Nadużyć, Partner

Ekspert z 15-letnim doświadczeniem z zakresu analizy danych, automatyzacji i rozwiązań IT w finansach. Entuzjasta wizualizacji danych. Miłośnik podróży i baletu.

  • Facebook
  • LinkedIn
  • X (formerly Twitter)