Hoe AI de toekomst van accountancy transformeert

Patrick Gabriëls en Lotte Reesink delen hun visie over de mogelijkheden, innovaties en integratie van AI binnen de accountancybranche.

Lotte: “Begin dit jaar ontstond ophef in de accountancywereld toen een toonaangevend bedrijf zijn toekomstplannen aankondigde om zijn accountants tegen het einde van dit jaar alle wettelijke controles met AI te laten uitvoeren. Hoe ver is EY en wat is jouw visie?”

Patrick: “Dat ligt genuanceerder. AI ondersteunt, wij geloven in accountants powered by AI om het verschil te maken Voor ESG ontwikkelen we bijvoorbeeld Al-tooling die zoekt naar specifieke elementen in verslagen op basis van wet- en regelgeving zodat de accountant zich kan focussen op de discussie met de onderneming.

Onze visie is om technologie op verschillende fronten te benutten en te kijken hoe het mogelijkheden kan versterken en ondersteunen. Het is essentieel dat mensen begrijpen hoe ze deze technologieën moeten gebruiken en de waarde ervan inzien. Daarbij leggen we de nadruk op verbinding, zowel intern binnen EY als extern met onze klanten. We maken gebruik van de Canvas-portal, een unieke tool die door ons als enige van de Big Four accountancy organisaties op wereldwijde schaal wordt ingezet. Met Canvas kunnen we direct in de dossiers van onze klanten kijken, waar ter wereld ze zich ook bevinden. Dit verbetert ons projectmanagement aanzienlijk door direct inzicht te bieden in de status. Bovendien stelt Canvas ons in staat om direct te communiceren met onze klanten, wat van onschatbare waarde is. Deze methodologie ondersteunt een agile manier van werken. Dit in combinatie met AI geeft Canvas advies over welke risico's een nieuwe klant kan verwachten en hoe het dossier moet worden opgesteld op basis van de specifieke branche. Op deze manier zie we de impact van AI - en dat is nog maar het begin. Door te blijven investeren in nieuwe technologieën zetten we onze stempel op de toekomst.”

Lotte: “Internationaal woedt de discussie hoe ver AI mag gaan in de accountantscontrole, wat is jouw visie hierop?”

Patrick: “Binnen automatisering zoeken we continu naar innovatieve manieren om handmatige taken te vervangen. We duiken dieper in het echte auditwerk: data-analyse en de volgende stappen in de audit. We hebben een sterke alliantie met Microsoft. Hierdoor hebben we toegang tot ChatGPT, een voorbeeld van een generatieve toepassing van AI, die wij zelf in onze EYQ Assurance versie geïmplementeerd hebben. Door deze naadloze integratie kunnen we tijd besparen en werklast verminderen. We richten ons op data-analyse, statistieken en verdere stappen in de audit. Wereldwijd, en specifiek in Nederland, hebben we data-analyse geïmplementeerd voor al onze klanten waar mogelijk.”

Lotte: “Accountants hebben een belangrijke rol bij de preventie en bestrijding van fraude. Hoe kunnen wij AI integreren in ons fraudebestrijdingsproces?”

Patrick: “We verwachten met behulp van AI onze huidige fraudedetectie aanpak nog verder te kunnen uitbreiden en verbeteren. Deze overgang zal stapsgewijs gebeuren. AI wordt nu al ingezet om authenticiteit van documenten vast te stellen. Met AI geloven we echter dat we nog verder kunnen gaan en nog beter kunnen worden in het opsporen van fraude. Het stellen van de juiste vragen en het trainen van onze AI zijn cruciale tussenstappen om dit te bereiken. AI is een evolutie eerder dan een revolutie. Samen met onze cash-analyzer kunnen we al veel, inclusief het detecteren van bepaalde vormen van fraude. Dit is echter nog maar het begin van waar we naartoe willen met AI in de verdere ontwikkeling van onze diensten.

Voor onze volgende stap zijn twee essentiële zaken vereist: data en de juiste vragen stellen. Qua data zijn wij wereldwijd volledig gemigreerd naar de Cloud waardoor we ook veel beter in staat zijn om deze data te gebruiken en dit op grote schaal te doen uiteraard rekening houdend met de vertrouwelijkheid van die data.”

Lotte: “Hoe zie je de toekomst van het accountancyvak met de toenemende invloed van AI?”

Patrick: “Ik zie de toekomst van het accountancy vak steeds interessanter, diverser en complexer worden. Handmatige taken zullen naar verwachting afnemen, we kunnen ons steeds meer richten op wat er echt toe doet, waardoor onze waarde voor klanten toeneemt. Meer inzicht in transacties stelt ons in staat om meer waarde te leveren. Hoewel het werk uitdagender wordt en we nauwkeuriger moeten nadenken over onze benadering, ben ik overtuigd dat dit de sector ten goede zal komen. Het zorgt voor meer betrokkenheid en uitdaging, wat het werk uiteindelijk interessanter maakt.”

Lotte: “Kunnen klanten dan verwachten dat de kosten omlaag gaan?”

Patrick: “Dat is een vraag die ik regelmatig krijg. Technologie is niet gratis; EY investeert wereldwijd meer dan een miljard extra in AI. Ook grote techbedrijven zoals Google en Apple besteden miljarden aan deze ontwikkelingen. Opslag en verwerking van data kosten ook geld. Hoewel uurtarieven nog steeds relevant zijn, worden ze minder belangrijk omdat de ontwikkeling van nieuwe toepassingen en datamanagement een groter deel van de kosten vormen. Dit leidt tot een verbeterde service, meer toegevoegde waarde en grotere zichtbaarheid, waardoor de investering voornamelijk gericht is op kwaliteitsverbetering.”

Lotte: “Wat zijn de potentiële uitdagingen en risico's bij het implementeren van AI in de huidige digitale transformatie en hoe kunnen we deze het beste aanpakken?”

Patrick: “AI heeft een enorme impact. Het is voor mij de volgende stap in innovatie en digitalisering. Soms doen we alsof AI plotseling uit de lucht komt vallen en alle antwoorden biedt, maar dat is niet zo. We zijn al lange tijd bezig met nieuwe technologieën en innovatie, en AI past perfect in de digitale transformatie die we doormaken. AI zal voor een versnelling zorgen en nieuwe mogelijkheden bieden, maar we moeten het wel met beleid aanpakken vanwege de nieuwe uitdagingen die het met zich meebrengt. Net als bij cultuurverandering kost het tijd; het is een evolutie waarin we steeds beter worden. De reden dat AI nu zo snel groeit, is de evolutie van de onderliggende modellen, de beschikbaarheid van data en de toegenomen rekencapaciteit die er wereldwijd massaal in is geïnvesteerd door bedrijven die willen dat het werkt.”

Lotte: “Heb je bepaalde industrieën om je heen zien veranderen door de komst van AI bij klanten?”

Patrick: “Met de enorme opkomst van technologie en nieuwe bedrijfsmodellen is er veel veranderd. Denk alleen al aan voorbeelden zoals Uber en Airbnb. In ons vak gaat het misschien minder over disruptie en meer over transformatie, maar de impact is er niet minder om. De beschikbare inzichten die we nu hebben via data-analyse zijn ongekend, en de manier waarop we wereldwijd samenwerken is compleet veranderd. Deze trend zal alleen maar doorzetten. Wat AI bijzonder maakt, is dat het niet alleen blue-collar banen, maar ook white-collar banen beïnvloedt. Hoewel er altijd zorgen zijn over banenverlies, hebben technologische ontwikkelingen historisch gezien altijd geleid tot meer werkgelegenheid door het creëren van nieuwe mogelijkheden en kansen. Het werk zal veranderen, maar ook steeds interessanter worden.”

Patrick: “Het is belangrijk dat we jonge professionals ondersteunen in de snel veranderende technologische omgeving.  Hoe ervaar jij dat binnen de organisatie en hoe zorg je tegelijkertijd ervoor dat aan wetten en regels wordt voldaan?”

Lotte: “Ik spreek als onderdeel van een jonge generatie die grotendeels het uitvoerende werk doet. We bevinden ons continu in een transitie waarin we onze manier van werken verbeteren en automatiseren om meer intellectueel in plaats van administratief werk te verrichten. De mogelijkheden die AI hiervoor biedt zijn fantastisch. Het doet me goed als ik bijvoorbeeld zie hoe onze partner Microsoft hierin vooruitgang boekt.

Een groot deel van mijn werk omvat het afleveren van resultaten: audit files, rapporten, presentaties. Ik ben echter een auditor, niet iemand die graag veel tijd besteed aan het formatteren van een rapport. Op dit moment biedt AI al zoveel mogelijkheden om ons bij de administratieve zaken te ontlasten en te zorgen dat we ons kunnen richten op de intellectuele vraagstukken, en de connectie met de klant: echte waarde toevoegen. Dat maakt ons werk niet alleen leuker, maar ook interessanter.

Ik moet echter toegeven dat ik, en waarschijnlijk velen van mijn generatie, niet alleen maar optimistisch ben over de ontwikkelingen op het gebied van AI. Ik maak me zorgen over de risico’s op het gebied van cybersecurity, privacy en gegevensbescherming, objectiviteit, transparantie en ethiek. Alleen al de grote hoeveelheid nep informatie die ons nu al bereikt maakt dat je soms niets meer met de ontwikkeling te maken wilt hebben. Maar juist vanwege deze zorgen moeten Young Professionals zich actief met dit onderwerp bemoeien. Hier kun je impact maken, aan de goede kant van de geschiedenis staan door de ontwikkeling van AI in goede banen te leiden.

Het verleden heeft ons geleerd dat technologische ontwikkeling betekent dat er juist meer werk bijkomt. Binnen het Attestation & Certification team van Technology Risk, waar ik onderdeel van ben, zal er steeds meer vraag zijn naar assurance verklaringen en ISO-certificaten om het gebruik van AI te evalueren en certificeren. Als onderdeel van EY kun je bijdragen aan de veilige implementatie van AI, zorgen dat organisaties zich houden aan wet en regelgeving, ethische principes en transparant verslaggeven. Hier kun je echt impact maken.”

Patrick: “Het is belangrijk om elkaar te ondersteunen en ervaring op te doen om te groeien, daarom is de inbreng van de Young Professionals Board is zo belangrijk. De kracht van de jonge generatie ligt in out-of-the-box denken en het omgaan met nieuwe tools. Onze rol is ervoor te zorgen dat de hele organisatie meegaat met de beslissingen, vooral op het gebied van nieuwe ontwikkelingen zoals ESG. We leggen de nadruk op goede interne communicatie omdat changemanagement en interne communicatie de grootste uitdagingen zijn, niet zozeer technologie.”

Lotte: “Een belangrijk thema op de agenda van de Young Professionals Board is de aantrekkelijkheid van ons beroep, dit blijft een uitdaging om effectief over te brengen. Ik hoop dat de jonge generatie inziet welke impact ze in deze rol kunnen hebben. Het is belangrijk om te laten zien wat we doen en welke rol we spelen in de wereld, ook op het gebied van de ontwikkeling van AI.”

Patrick: “Dat blijft altijd een uitdaging, vooral omdat de wereld soms sneller gaat dan de meeste mensen kunnen bijhouden. Het kost tijd om mensen te laten begrijpen hoe ze moeten omgaan met nieuwe ontwikkelingen, zoals data, vooral in een zwaar gereguleerd beroep dat vasthoudt aan bestaande situaties.”

Lotte: “Het is een mooie uitdaging.”