Schaduw van vliegtuig boven bos

Duurzaamheidsverslaglegging: wat moeten we weten over de nieuwe EU-regels?


De richtlijn duurzaamheidsverslaglegging draagt bij tot de uitbreiding van de Europese Green Deal voor alle sectoren en bestaande regelgeving.


In het kort

  • De EU-richtlijn inzake maatschappelijke verslaglegging wijzigt de huidige richtlijn inzake niet-financiële verslaglegging.
  • Het toepassingsgebied van de richtlijn wordt aanzienlijk uitgebreid en geldt nu voor meer Europese en niet-Europese ondernemingen die op de gereglementeerde markten van de EU genoteerd staan en actief zijn.
  • Bedrijven beginnen vanaf 2024 te rapporteren in het kader van de CSRD, overeenkomstig met de verplichte EU-normen voor duurzaamheidsrapportage en naast een externe verificatie van de duurzaamheidsrapportage.

De EU zal in oktober 2022 de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) aannemen, waarmee de eerder geldende Non-Financial Reporting Directive (NFRD) wordt gewijzigd. De CSRD steunt de European Green Deal, een reeks beleidsmaatregelen om de klimaatcrisis te bestrijden door de EU om te vormen tot een moderne, hulpbronnenefficiënte en concurrerende economie zonder netto-uitstoot van broeikasgassen tegen 2050.

Bovendien maakt de richtlijn deel uit van het grotere -pakket voor duurzame financiering, dat de Green Deal mogelijk maakt door particuliere investeringen te helpen kanaliseren voor de overgang naar een klimaatneutrale economie. Het pakket duurzame financiering omvat de EU Taxonomy (met de gedelegeerde klimaatwet), die duidelijkheid verschaft over de economische activiteiten die het meest bijdragen tot de verwezenlijking van de milieudoelstellingen van de EU. Daarnaast bevat het pakket zes gewijzigde gedelegeerde handelingen inzake fiduciaire verplichtingen, beleggings- en verzekeringsadvies, die ervoor moeten zorgen dat financiële ondernemingen duurzaamheid opnemen in hun procedures en beleggingsadvies aan cliënten.

Toepassingsgebied van het richtlijnvoorstel

Het toepassingsgebied van de richtlijn wordt aanzienlijk uitgebreid zodat het op meer entiteiten van toepassing is. 

EU-bedrijven

Ten eerste zal de richtlijn gelden voor alle op de gereglementeerde markten van de EU genoteerde ondernemingen, met uitzondering van beursgenoteerde micro-ondernemingen.1 Beursgenoteerde kleine en middelgrote ondernemingen (kmo's) hebben tot 1 januari 2026 de tijd om aan de rapportageverplichtingen te voldoen, hoewel er een "opt-out"-clausule is tot 2028.

Ten tweede zal de richtlijn van toepassing zijn op een "grote onderneming" die een EU-onderneming of een EU-dochteronderneming van een niet-EU-onderneming is. Een "grote onderneming" is een gedefinieerd begrip in de jaarrekeningenrichtlijn2 en betekent een entiteit die ten minste twee van de volgende criteria overschrijdt:

  • Een netto-omzet van 40 miljoen euro
  • Een balanstotaal van 20 miljoen euro
  • 250 werknemers gemiddeld over het boekjaar

Als derde categorie zal de RBD van toepassing zijn op verzekeringsondernemingen en kredietinstellingen, ongeacht hun rechtsvorm.

Er zijn ook uitzonderingen op de toepassing van de CSRD. Een dochteronderneming wordt met name vrijgesteld indien de moedermaatschappij de dochteronderneming opneemt in haar verslag dat voldoet aan de CSRD. Zoals gezegd vallen beursgenoteerde micro-ondernemingen en niet-beursgenoteerde kleine en middelgrote ondernemingen buiten het toepassingsgebied, maar kunnen zij de bepalingen op vrijwillige basis toepassen.

Om het evenredigheidsbeginsel in acht te nemen, zal de Europese Commissie verplichte normen voor duurzaamheidsverslaglegging vaststellen voor grote ondernemingen en aparte, evenredige normen voor kmo's. Hoewel op gereglementeerde markten genoteerde mkb-ondernemingen vanaf 1 januari 2026 verplicht zullen zijn de evenredige normen toe te passen, kunnen niet-genoteerde mkb-ondernemingen er nog steeds voor kiezen deze op vrijwillige basis toe te passen.

Bedrijven uit derde landen 

Niet-Europese ondernemingen met substantiële activiteiten op de EU-markt (netto-omzet van meer dan 150 miljoen euro in de EU op geconsolideerd niveau) die ten minste één (grote of beursgenoteerde) dochteronderneming of filiaal (netto-omzet van meer dan 40 miljoen euro) in de EU hebben, moeten een duurzaamheidsverslag opstellen op geconsolideerd niveau van de uiteindelijke onderneming uit het derde land.

De EU-dochteronderneming of het EU-kantoor is verantwoordelijk voor de publicatie van het duurzaamheidsverslag van de onderneming uit het derde land.

De duurzaamheidsverslagen van de onderneming van het derde land moeten worden opgesteld volgens afzonderlijke EU-verslaggevingsnormen (d.w.z. andere normen dan die welke voor EU-ondernemingen gelden). De onderneming kan ook verslag uitbrengen volgens de normen die gelden voor EU-ondernemingen, of volgens normen die bij besluit van de Commissie gelijkwaardig worden geacht.

Om de kwaliteit en de betrouwbaarheid van de rapportage te garanderen, moeten de duurzaamheidsverslagen van ondernemingen van derde landen worden gepubliceerd samen met een assurance-advies van een persoon of onderneming die volgens de nationale wetgeving van de onderneming van het derde land of van een lidstaat gemachtigd is een advies over de assurance van duurzaamheidsverslagen te geven.

Tijdschema's

De 27 EU-lidstaten moeten de nieuwe richtlijn 18 maanden na de inwerkingtreding omzetten in nationale wetgeving. Ondernemingen die reeds aan de NFRD zijn onderworpen, zullen aan de gewijzigde regels moeten voldoen voor boekjaren die beginnen op of na 1 januari 2024 (rapportage in 2025 over gegevens van 2024).

Andere grote ondernemingen die niet onder de NFRD vallen, moeten vanaf 1 januari 2025 beginnen te rapporteren (rapportage in 2026 over gegevens van 2025). Om de rapportagelast voor de betrokken kmo's tot een minimum te beperken, hoeven zij pas vanaf 1 januari 2026 te rapporteren (rapportage in 2027 over gegevens van 2026). Voor ondernemingen uit derde landen gelden de nieuwe vereisten vanaf 1 januari 2028 (rapportage in 2029 over gegevens van 2028).

1

Chapter 1

An EU perspective on sustainability reporting standards

The new directive brings sustainability reporting on par with financial reporting.

De CSRD moet ervoor zorgen dat bedrijven adequate informatie openbaar maken over de duurzaamheidsrisico's en -kansen waarmee zij worden geconfronteerd, maar ook over de gevolgen daarvan voor mens en milieu (d.w.z. het beginsel van dubbele materialiteit). Volgens de richtlijn moet duurzaamheidsverslaggeving "vergelijkbaar en betrouwbaar zijn en met behulp van digitale technologieën gemakkelijk te vinden en te gebruiken zijn".

De gerapporteerde informatie moet in overeenstemming zijn met de EU-regelgeving, waaronder de EU taxonomy, een EU-breed classificatiesysteem dat een lijst van ecologisch duurzame economische activiteiten vaststelt.

De richtlijn beoogt onnodige kosten in verband met duurzaamheidsrapportage te verminderen. Het doel is om bedrijven in staat te stellen op een kostenefficiënte manier te voldoen aan de groeiende vraag naar duurzaamheidsverslaglegging. 

De herziene richtlijn wijzigt vier bestaande stukken wetgeving: 

  • De jaarrekeningenrichtlijn
  • De Transparantierichtlijn
  • De auditrichtlijn
  • De controleverordening

Vaststelling van EU-normen voor duurzaamheidsverslaglegging

Wanneer bedrijven rapporteren in het kader van de richtlijn, zullen zij gebruik moeten maken van een reeks normen voor duurzaamheidsrapportage die worden ontwikkeld door de European Financial Reporting Advisory Group (EFRAG). In maart 2021 heeft EFRAG een gedetailleerde routekaart voor de ontwikkeling van de nieuwe duurzaamheidsnormen gepubliceerd, evenals voorstellen voor een wederzijds versterkende samenwerking tussen de mondiale en de EU-initiatieven voor de vaststelling van normen. In 2022 heeft EFRAG de nieuwe pijler Duurzaamheidsverslaglegging ingesteld met de oprichting van de EFRAG Sustainability Reporting Board (SRB) en de EFRAG Sustainability Reporting Technical Expert Group (SR TEG). In april 2022 is een raadpleging over een eerste reeks ontwerpnormen van start gegaan.

De normen voor duurzaamheidsverslaglegging zijn bedoeld om tegemoet te komen aan de eisen van een breed scala van belanghebbenden. Zij houden vast aan het beginsel van "dubbele materialiteit", waarbij zowel de "impact materialiteit" als de "financiële materialiteit" op zichzelf worden toegepast, zonder de wisselwerking daartussen te negeren.

De normen voor duurzaamheidsverslaglegging waarborgen de kwaliteit en de relevantie van de gerapporteerde informatie, door te eisen dat deze begrijpelijk, relevant, verifieerbaar en vergelijkbaar is en op getrouwe wijze wordt weergegeven. De normen moeten ook onevenredige administratieve lasten voor ondernemingen vermijden, onder meer door zoveel mogelijk rekening te houden met het werk van mondiale initiatieven voor de vaststelling van normen voor duurzaamheidsverslaglegging, ontwikkeld door de International Sustainability Standards Board (ISSB).

Daarin zal worden gespecificeerd welke informatie ondernemingen met betrekking tot alle duurzaamheidsthema's openbaar moeten maken, alsook welke aanvullende openbaarmakingsverplichtingen voor financiële marktdeelnemers gelden. Voorts wil de Commissie uiterlijk op 30 juni 2024 een tweede reeks rapportagenormen vaststellen, met sectorspecifieke normen, normen voor beursgenoteerde kmo's, normen voor niet-EU-ondernemingen en andere aanvullende informatie waarover ondernemingen moeten rapporteren.

De Commissie zal de normen na de toepassing van de richtlijn om de drie jaar herzien om rekening te houden met nieuwe ontwikkelingen, zoals internationale normen.

2

Chapter 2

What does the directive mean for companies?

The CSRD is a step change in corporate reporting.

De CSRD markeert een grote stap voorwaarts in de bedrijfsrapportage met verstrekkende gevolgen voor bedrijven op individuele basis, maar ook voor de toekomst van duurzaamheidsrapportage, zowel in Europa als wereldwijd. Bedrijven, regelgevers, opstellers van standaarden en auditors zullen allemaal veel tijd en middelen moeten besteden aan de voorbereiding op de tenuitvoerlegging van de richtlijn — op korte termijn. Er zullen bepaalde verwachtingen zijn van bedrijven zoals:

  • meer duurzaamheidsgerelateerde informatie dan voorheen bekendmaken over hun bedrijfsmodellen, strategie en toeleveringsketens
  • Informatie verstrekken die beleggers kunnen vergelijken met sectorgenoten, met een verwachte kapitaalstroom naar bedrijven die op authentieke wijze blijk geven van sterke duurzaamheidsprestaties
  • De manier veranderen waarop bedrijven hun eigen besluitvormingsprocessen benaderen en hoe ze hun verhalen delen met hun stakeholders

Voorbereiding van een efficiënte uitvoering

Gezien het belang van de richtlijn — en de resterende tijd om zich erop voor te bereiden — moeten bedrijven zich nu beginnen met de voorbereiding op de tenuitvoerlegging ervan. Het is belangrijk om vertrouwd te raken met de richtlijn en na te denken over wat de vereisten in de praktijk voor hun bedrijf betekenen.

Ondernemingen zullen moeten nagaan hoe zij duurzaamheidsgerelateerde informatie identificeren en verzamelen, risico's op het gebied van milieu, maatschappij en goed bestuur (ESG) beheren, beleid opstellen en doelstellingen en KPI's vaststellen met de gelegenheid om de relevantie ervan opnieuw te beoordelen. Ondernemingen moeten ook op de hoogte blijven van alle uitkomsten, interpretaties en mededelingen van EFRAG tijdens het normalisatieproces om vroegtijdig zicht te krijgen op hoe de normen er waarschijnlijk uit zullen zien.

Costs (Kosten)

Naar verwachting zullen in de toekomst ongeveer 49 000 EU-bedrijven duurzaamheidsinformatie moeten rapporteren, vergeleken met 11 600 bedrijven op dit moment3. Hoewel de richtlijn tot doel heeft "de onnodige kosten van duurzaamheidsrapportage voor bedrijven te verminderen", wordt geschat dat opstellers aanzienlijke eenmalige kosten en terugkerende jaarlijkse kosten zullen maken om aan de richtlijn te voldoen.

In de richtlijn wordt benadrukt dat bedrijven door de vraag van belanghebbenden nu al te maken krijgen met een aanzienlijke rekening voor het verstrekken van duurzaamheidsinformatie. Bijgevolg zouden bedrijven daadwerkelijk kunnen besparen door de normen te gebruiken, afhankelijk van hun omvang, op basis van het feit dat de normen de noodzaak van extra informatieverzoeken wegnemen.



Een lokaal perspectief

De CSRD is meer dan een verslaggevingsstandaard

Het uiteindelijke doel is om bedrijven te motiveren hun bedrijfsactiviteiten zodanig in te richten dat deze bijdragen aan de sociale en klimaat doelen van de EU. De CSRD leidt tot meer transparantie en vergelijkbaarheid. De integratie van ESG informatie in de externe verslaggeving komt hiermee in een nieuwe fase. Het leidt tot inzicht in de bijdrage van uw onderneming aan het realiseren van de voor uw organisatie relevante sociale en klimaat doelstellingen. Dit nieuwe stelsel van verslaggevingsstandaarden is met ingang van 2024 volledig van kracht, met eerdere toepassing van de EU Taxonomy. Het is cruciaal om tijdig met de voorbereiding te starten om tot een succesvolle implementatie te komen.


Local contact

Jan Niewold
EY Nederland, Partner Climate Change & Sustainability Services, EMEIA Sustainability Leader



Duurzaamheidsverslaglegging voor het mkb

Van beursgenoteerde mkb-ondernemingen wordt alleen verwacht dat zij duurzaamheidsverslagen opstellen die in verhouding staan tot hun omvang en middelen, en aangezien dit een grote stap is voor mkb-ondernemingen, kan het inroepen van professionele expertise van externe partners ondersteuning bieden bij de overgang.

Wat de ondernemingen in de praktijk moeten doen

Bedrijven die onder het toepassingsgebied van de CSRD vallen, zullen een aantal belangrijke wijzigingen moeten aanbrengen in de manier waarop zij duurzaamheidsinformatie opstellen en openbaar maken.

Het management zal moeten:

Verstrek aanvullende informatie

Alle bekendgemaakte duurzaamheidsinformatie moet een toekomstgerichte en retrospectieve kijk hebben en zowel kwalitatief als kwantitatief zijn. Het moet ook rekening houden met de korte-, middellange- en langetermijnhorizon en met de hele waardeketen van de onderneming.

Verslag uitbrengen volgens de nieuwe normen voor duurzaamheidsverslaglegging

Bedrijven zullen de nieuwe normen voor duurzaamheidsverslaglegging gebruiken om informatie bekend te maken als onderdeel van hun managementverslag, waardoor gebruikers van het verslag een geïntegreerd beeld krijgen van hun impact en prestaties op het gebied van milieu-, sociale en mensenrechten en governance (ESG).

Aangezien de normen momenteel worden ontwikkeld, zullen in de komende maanden meer details bekend worden gemaakt.

Gebruik digitale tagging

Om hun duurzaamheidsinformatie voor gebruikers gemakkelijker doorzoekbaar en machinaal leesbaar te maken, zullen bedrijven zowel hun jaarrekening als hun bestuursverslag in een enkel XHTML-formaat moeten opstellen en duurzaamheidsinformatie moeten markeren, getagd volgens een digitale taxonomie.


Duurzaamheidsverslaglegging voor het mkb

Beursgenoteerde mkb-ondernemingen mogen duurzaamheidsverslagen opstellen die in verhouding staan tot hun omvang en middelen. Aangezien dit alsnog een grote stap is voor mkb-ondernemingen, kan het inroepen van professionele expertise van externe partners ondersteuning bieden bij de overgang.



3

Chapter 3

Evolving roles of audit committees and assurance providers

Audit committees will need to oversee new reporting processes and monitor effectiveness of systems and controls setup.

Auditcomités krijgen onder de nieuwe richtlijn meer verantwoordelijkheden. Naast het toezicht op het duurzaamheidsrapportageproces van de onderneming en het doen van aanbevelingen om de integriteit van de door de onderneming verstrekte duurzaamheidsinformatie te waarborgen, zullen zij ook het volgende moeten doen

  • De doeltreffendheid van de interne kwaliteitscontrole- en risicobeheerssystemen van de vennootschap en haar interne auditfuncties controleren
  • Toezien op de betrouwbaarheid van de jaarlijkse en geconsolideerde duurzaamheidsrapportage
  • het bestuurs- of toezichthoudend orgaan van de onderneming in kennis stellen van het resultaat van de beoordeling van de duurzaamheidsverslaggeving
  • De onafhankelijkheid van de assurance providers beoordelen en controleren

Rol van de verstrekkers van verzekeringen

Volgens de MVO moet de wettelijke auditor van de onderneming, een andere auditor (naar keuze van de lidstaat) of een onafhankelijke verlener van assurance-diensten (IASP) (naar keuze van de lidstaat) beperkte zekerheid verschaffen over de gerapporteerde duurzaamheidsinformatie van een onderneming. De lidstaten moeten gelijkwaardige vereisten voor IASP's vaststellen op het gebied van kwaliteit, onafhankelijkheid en toezicht, overeenkomstig de auditrichtlijn.

Er bestaat ook de mogelijkheid om in een later stadium over te stappen op redelijke zekerheid - de zekerheid die voor financiële informatie wordt verschaft.

Toezicht en handhaving

De EU-lidstaten moeten hun huidige kaders voor de uitoefening van publiek toezicht op wettelijke auditors en auditkantoren uitbreiden tot de waarborging van duurzaamheidsverslagen.

De personen binnen de onderneming die verantwoordelijk zijn voor het jaarverslag zullen moeten bevestigen dat het bestuursverslag naar hun beste weten is opgesteld overeenkomstig de normen voor duurzaamheidsverslaglegging.

Conclusie

De CSRD zal de duurzaamheidsrapportage door bedrijven consistenter maken, zodat financiële ondernemingen, investeerders en het bredere publiek gebruik kunnen maken van vergelijkbare en betrouwbare duurzaamheidsinformatie. Er zijn grote publieke en private investeringen nodig om het financiële stelsel van de EU duurzaam te maken en ervoor te zorgen dat Europa tegen 2050 klimaatneutraal is. Betere gegevens van bedrijven over de duurzaamheidsrisico's waaraan zij blootstaan, en over hun eigen impact op mens en milieu, zijn essentieel voor een succesvolle uitvoering van de Europese Green Deal en het actieplan voor duurzame financiering.

Bedrijven hebben slechts een beperkte periode om zich op de uitvoering van de richtlijn voor te bereiden. Daarom is het van essentieel belang dat zij nu actie ondernemen om inzicht te krijgen in de gevolgen van de richtlijn voor hun duurzaamheidsstrategie en de impact ervan op hun bedrijfsrapportage, interne controles en andere belangrijke bedrijfsprocessen. Deze ingrijpende veranderingen zullen de aard van de prestaties van bedrijven en de financiële verslaglegging in alle sectoren versterken.


Samenvatting

De EU zal in najaar 2022 de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) aannemen. De CSRD wil ervoor zorgen dat bedrijven adequate informatie openbaar maken over de risico's, kansen en effecten van hun activiteiten op mens en milieu. Het toepassingsgebied van de richtlijn wordt aanzienlijk uitgebreid zodat het op meer entiteiten van toepassing is, in vergelijking met de voorgestelde tekst van de Europese Commissie die in 2021 werd gepubliceerd. Dit geldt niet alleen voor grote ondernemingen en alle op gereglementeerde markten van de EU genoteerde ondernemingen, maar ook voor niet-EU-ondernemingen met aanzienlijke activiteiten in de EU. Ook voor managementteams en auditcomités gelden versterkte verantwoordelijkheden.


Gerelateerde content

De kansen van de verplichte implementatie van de CSRD voor uw organisatie

De CSRD gaat over veel meer dan alleen rapporteren op duurzaamheid. Als ondernemingen de implementatie benaderen als een kans in plaats van een risico kunnen ze de winnaars van morgen worden.