4 minuten leestijd 20 december 2023
een hand die een kleurpotlood selecteert in een kunstwinkel

In vijf stappen naar een CSRD-compliant dubbele materialiteitsanalyse

Door Anke Laan

EY Nederland, Lead Partner Climate Change & Sustainability Services, Sustainability Leader Nederland

Enthousiast. Empathisch. Gedreven. Verbindend. Gaat doelgericht te werk, wil graag samen uw onderneming een stap verder brengen.

4 minuten leestijd 20 december 2023

Hoe bepaalt u welke thema’s voor uw organisatie van belang zijn in de duurzaamheidsrapportage?

In het kort:

  • De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) treedt per 1 januari 2024 in werking.
  • Een dubbele materialiteitsanalyse (DMA) helpt bepalen over welke onderwerpen een onderneming volgens de CSRD moet rapporteren.
  • We geven 5 concrete stappen om tot een CSRD-compliant dubbele materialiteitsanalyse te komen.

Dubbele materialiteit is een van de kernbegrippen van de CSRD, die is uitgewerkt in de European Sustainability Reporting Standards (ESRS). Dubbele materialiteit combineert financiële materialiteit, hoe duurzaamheidsthema’s een bedrijf beïnvloeden (outside-in) en impact materialiteit, hoe een bedrijf impact maakt op mens en milieu (inside-out). De resultaten van de dubbele materialiteitsanalyse (DMA) bepalen over welke onderwerpen een onderneming volgens de CSRD verplicht moet rapporteren. Dit zijn niet alleen de standaard onderwerpen die in de ESRS zijn gegeven, maar ook andere onderwerpen die specifiek voor dit bedrijf ‘materieel’ zijn (entiteit specifieke onderwerpen).

In dit artikel delen we vijf stappen naar een CSRD-compliant DMA in lijn met de recente richtlijnen en wetgeving.

Stap 1: Begrijp uw context en bepaal uw DMA-aanpak

De eerste stap voor een succesvolle DMA is om de context goed te begrijpen. Het goed begrijpen van de context betekent het bepalen van de rapportagescope van een bedrijf, het beschrijven van de waardeketen en het identificeren van belangrijke stakeholders. Om stakeholders te identificeren, kan de vraag gesteld worden: met wie heb ik te maken binnen een bedrijf? Denk hierbij aan investeerders, leveranciers, medewerkers en klanten. De definitie van waardeketen en zakelijke relaties in de CSRD is vrij breed, wat resulteert in betrokkenheid van veel stakeholders in de hele waardeketen.

De volgende stap is het bepalen van een plan van aanpak voor de DMA. Denk hierbij aan het opstellen van scoringscriteria, wie er voor welk deel van de DMA betrokken en verantwoordelijk is, en hoe externe stakeholders in het proces worden betrokken.

Stap 2: Identificeer een lijst met mogelijke onderwerpen op het gebied van materiële duurzaamheidsonderwerpen.

Vervolgens kunnen de potentiële materiële onderwerpen op het gebied van duurzaamheid worden geïdentificeerd. Het uitgangspunt kan de lijst van onderwerpen zijn die in de ESRS wordt gegeven. Met zo'n 90 (sub)onderwerpen is deze lijst niet alleen uitgebreid, maar kan deze ook gemakkelijk worden gebruikt als leidraad voor te beoordelen onderwerpen. Veel bedrijven consolideren onderwerpen tot een beknoptere lijst. Daarbij is het belangrijk om de balans te vinden in een lijst van specifieke onderwerpen die relevant zijn om te scoren en relevant zijn voor de CSRD-implementatie. De CSRD vereist dat, indien relevant, er ook entiteit specifieke onderwerpen worden opgenomen, wat voor de meeste bedrijven resulteert in een aantal extra onderwerpen aan de lijst.

Stap 3: Scoor duurzaamheidsonderwerpen op impact en financiële materialiteit.

De scoringscriteria zijn gegeven in de ESRS: voor impactmaterialiteit scoor je schaal, reikwijdte, herstelbaarheid en waarschijnlijkheid van de impact. Voor financiële materialiteit gaat het om de omvang van potentiële financiële effecten en de waarschijnlijkheid. De ESRS schrijft geen schalen voor om deze criteria te beoordelen, dus het is nuttig deze al in stap 1 van de DMA te bepalen.

Er zijn verschillende methoden om de onderwerpen te scoren. Bijvoorbeeld door het organiseren van themasessies (bv. klimaatverandering, HR), sessies over financiële en impact materialiteit of interne stakeholders vragen om een eerste beeld te geven via een enquête.

Het belangrijkste punt is dat financiële en impactmaterialiteitsscores elkaar aanvullen en dat alle relevante partijen binnen de onderneming bij de score worden betrokken. Bij het scoren van de financiële materialiteit is het belangrijk dat de commerciële kant van het bedrijf betrokken is bij het scoren van kansen. Om de belangrijkste materiële effecten te identificeren, is het belangrijk dat niet alleen de mensen die zich binnen de organisatie specifiek op duurzaamheid richten betrokken worden, maar ook degenen die betrokken zijn bij het dagelijks contact met klanten en andere belanghebbenden.

Stap 4: Valideer de resultaten met het management en laat het de strategie bepalen

De vierde stap is om de uitkomsten te valideren met het management en deze de strategie te laten bepalen. Het informeren van het management kan via de gebruikelijke rapportagelijnen, of via een afzonderlijke governance voor de implementatie van de CSRD. De gebruikelijke rapportagelijn kan bijvoorbeeld een risicocommissie, een duurzaamheidscommissie en/of een rapportagecommissie zijn.

Door in de strategie de resultaten van de DMA te betrekken, ontstaat er een feedbackcyclus tussen de DMA-resultaten en strategische besluitvorming. Om hier te komen, is het nodig om de DMA en de resultaten daarvan te integreren in reguliere bedrijfsprocessen. Acties die daarvoor nodig zijn leiden tot nuttige discussies om tot integratie te kunnen komen.

Stap 5 – Rapporteer over het proces en de uitkomst

De laatste stap is om in het jaarverslag te rapporteren over het proces en de uitkomst. De ESRS heeft specifieke eisen over de elementen waarover moet worden gerapporteerd met betrekking tot de DMA. Naast het jaarverslag vormen de uitkomsten van de dubbele materialiteit ook de basis voor de verdere CSRD-implementatie. Het koppelen van de uitkomsten van de DMA aan de rapportage van beleid, actieplannen, maatstaven en doelstellingen over de verschillende onderwerpen, vereist een goede discussie. Vanuit welk perspectief is een bepaald onderwerp materieel (impact, risico, kans) en is het materieel in de hele waardeketen (upstream waardeketen, eigen activiteiten of downstream waardeketen)? Het bespreken van deze elementen levert een interessant gesprek op voor verdere implementatie van CSRD.

Aan dit artikel werkte mee: Annebeth Roor-Wubs, manager Climate Change and Sustainability Services.
 

Disclaimer: Dit artikel is geschreven in december 2023, op basis van de vastgestelde gedelegeerde verordening betreffende de ESRS (31 juli 2023) en de EFRAG Double Materiality Implementation Guidance (dd. 23 August 2023).

Samenvatting

Vanaf 1 januari 2024 treedt de CSRD in werking. Om als organisatie in kaart te brengen over welke onderwerpen er moet worden gerapporteerd, is het zinvol om een dubbele materialiteitsanalyse uit te voeren.

Over dit artikel

Door Anke Laan

EY Nederland, Lead Partner Climate Change & Sustainability Services, Sustainability Leader Nederland

Enthousiast. Empathisch. Gedreven. Verbindend. Gaat doelgericht te werk, wil graag samen uw onderneming een stap verder brengen.