6 minuten leestijd 17 november 2022

Wat kunnen bedrijven doen als ze hun inspanningen op het gebied van biodiversiteit willen versnellen.

Wat betekent het huidige verlies aan biodiversiteit voor de economie van morgen?

Door Arno Scheepens

Manager Climate Change and Sustainability Services bij EY

6 minuten leestijd 17 november 2022

Wat kunnen bedrijven doen als ze hun inspanningen op het gebied van biodiversiteit willen versnellen.

In het kort:

  • Er is een groeiend bewustzijn onder Nederlandse bestuurders en commissarissen voor de risico’s van klimaatverandering en biodiversiteitsverlies.
  • Als het om biodiversiteit gaat, geven bestuursleden en commissarissen aan dat ze zich richten op verantwoorde bedrijfsvoering en consumptiemaatregelen.
  • Dit blijkt uit de EY Netherlands Stakeholder Pulse, een jaarlijks onderzoek dat de standpunten van bestuurders en commissarissen presenteert over onderwerpen die van invloed zijn op de economie van morgen.

Biodiversiteit is een graadmeter voor de gezondheid van onze natuurlijke omgeving. Er zijn verschillende manieren om de biodiversiteit in een bepaald gebied te meten. Een veel voorkomende is het tellen van de soortenrijkdom. Heel letterlijk betekent biodiversiteit de rijkdom van verschillende levensvormen en ecosystemen.

Biodiversiteitsverlies

Op onze planeet hebben we natuurlijke hulpbronnen, en we hebben leven; niet alleen menselijk leven, maar al het leven, inclusief bijvoorbeeld schimmels en bacteriën, om er maar een paar te noemen. Gedurende de ruim vier miljard jaar dat de aarde bestaat, zijn levensvormen, soorten en hulpbronnen in een voortdurende strijd met elkaar verwikkeld. Het mooie is dat ze tijdens deze strijd een natuurlijke balans hebben bereikt met een overvloed aan verschillende soorten en ecosystemen, en met zeer complexe onderlinge afhankelijkheidsrelaties. Helaas wordt dit evenwicht verstoord en sterven hierdoor in hoog tempo soorten uit. De laatste decennia zien we een dramatische achteruitgang van de biodiversiteit. In toenemende mate wordt erkend dat deze achteruitgang dezelfde oorsprong heeft als klimaatverandering, die oorsprong is menselijke activiteit.

Recent onderzoek naar biodiversiteit laat zien dat meer dan een miljoen soorten met uitsterven worden bedreigd (IPBES-rapport 2022). Neem even de tijd om dat cijfer tot je door te laten dringen, een miljoen soorten. Zonder actie liggen de geschatte maatschappelijke kosten van de achteruitgang van de biodiversiteit tussen de 3 en 17 biljoen USD per jaar (OESO 2019). Biodiversiteit staat inmiddels in de top vijf van de Global Risk Perception Survey (World Economic Forum 2022). Steeds meer bedrijven, overheden, burgers en opinieleiders zijn zich hiervan bewust.

 

Recent onderzoek naar biodiversiteit laat zien dat meer dan een miljoen soorten met uitsterven worden bedreigd. Neem even de tijd om dat cijfer tot je door te laten dringen, een miljoen soorten.
Arno Scheepens
manager klimaatverandering en duurzaamheid bij EY

De paradox van de landbouwsector

Natuurlijk moeten we ons allemaal zorgen maken en ernaar handelen. Maar biodiversiteit is uiteraard cruciaal voor bedrijven die afhankelijk zijn van plantaardige en dierlijke grondstoffen. Zo is de landbouwsector voor de kwaliteit en kwantiteit van producten direct afhankelijk van natuurlijke ecosystemen en de daarop gebaseerde diensten. Tegelijkertijd komen veel van de alarmsignalen die we horen voort uit landbouwactiviteiten en de menselijke voedselconsumptie. Een voorbeeld: onderzoek in Duitse landbouwgebieden laat een daling zien van de insectenpopulatie met 75 procent.

We hebben dus te maken met een paradox. De landbouwsector is aan de ene kant sterk afhankelijk van biodiversiteit maar verstoort tegelijkertijd op een potentieel schadelijke manier de complexe relaties tussen biodiversiteitselementen. Ook wordt duidelijk dat biodiversiteit of de afname ervan de winstgevendheid van de landbouwsector zelf kan aantasten. Simpel focussen op korte termijn productie en winstmaximalisatie door het verdelgen van bepaalde insecten die gewassen schaden, kan op de lange termijn onbedoeld het productiviteitspotentieel verminderen. Hoe? Doordat de methoden die worden gebruikt om bepaalde insecten te verdelgen, ook andere soorten kunnen schaden die extreem belangrijk zijn, zoals bijvoorbeeld bijen.

Impact op andere sectoren

Ook bedrijven die voor hun bedrijfsvoering niet direct afhankelijk zijn van biodiversiteit en haar ecosysteemdiensten, worden geraakt. Hun prestaties op het gebied van biodiversiteit zullen worden beoordeeld door belanghebbenden en door de samenleving. Wanneer een merk een negatieve ‘footprint’ heeft op het gebied van biodiversiteit, kan dit gevolgen hebben voor de aantrekkelijkheid van producten en de speelruimte om te ondernemen. Deze impact zal niet alleen worden gevoeld door een negatieve publieke opinie, maar ook door verhoogde regeldruk, door verstoring van de toeleveringsketens en door een afnemende interesse van investeerders.

Beleid dat biodiversiteit ten goede komt

Bedrijven spelen een sleutelrol in de transitie die het verlies aan biodiversiteit moet tegengaan. Ik ben blij dat bedrijven, investeerders en banken in Nederland duurzaam beleid invoeren dat de biodiversiteit ten goede komt. Investeerders verhogen bijvoorbeeld hun milieueisen. Banken in Nederland voeren beleid in om kapitaal te dirigeren in de richting van projecten met lagere milieurisico's en met een positieve impact op de biodiversiteit. Bedrijven vervangen "uitgegeven euro's" als investeringsmaatstaf voor investeringsresultaten als maatstaf. Ook als we naar de EY Pulse 2021-review kijken, lijkt er oprechte zorg te zijn over het verlies aan biodiversiteit. Meer dan de helft van de bestuurders en commissarissen geeft aan biodiversiteit belangrijk te vinden.

Next steps

Allereerst is het belangrijk om de juiste instelling te hebben. Bedrijven moeten zich ervan bewust zijn dat hun operationele strategie op korte termijn moet worden aangevuld met de doelstelling om op lange termijn waarde te creëren. Hoewel waardecreatie op de lange termijn, zoals de term aangeeft, op korte termijn geen financiële waarde lijkt te genereren, is nu al duidelijk dat het bedrijven veel voordelen biedt, ook op korte termijn. Bedrijven kunnen duurzame strategieën ontwikkelen en leiderschap tonen en zo bijdragen aan het verminderen van het verlies aan biodiversiteit. Hiervoor heeft EY een vierstappenaanpak ontwikkeld die een praktische routekaart biedt, niet alleen voor een strategie voor duurzame waardecreatie, maar ook met tools met praktische handvatten voor het managen van de eigen impact op de biodiversiteit.

Samenvatting

Uit de resultaten van de EY Netherlands Stakeholder Pulse 2021 blijkt de grote betrokkenheid en de verantwoordelijkheid van het Nederlandse bedrijfsleven bij onderwerpen als klimaatverandering en biodiversiteit; onderwerpen die de economie de komende jaren zullen domineren.

Over dit artikel

Door Arno Scheepens

Manager Climate Change and Sustainability Services bij EY