Hoe boardrooms gebruik kunnen maken van speculative design

Uitsluitend op analytische modellen vertrouwen is niet future-proof. Cijfers schetsen maar een beperkt beeld van de toekomstige samenleving.

In het kort:

• Langetermijnstrategie afstemmen op vooruitstrevende financiële modellen en gegevensanalyses is een lineaire manier van denken.
• Boardrooms moeten een beeld schetsen van de toekomst voordat ze strategische keuzes maken.
• Speculative design daagt de norm uit en draagt bij aan een preferable future.
• Het verkennen en vaststellen van een preferable future moet deel uitmaken van een future-proof bedrijfsstrategie.

Veranderingen op zowel sociaal-cultureel, zakelijk, ecologisch als technologisch gebied veroorzaken diepgaande systeemveranderingen. Dit betekent dat organisaties moeten innoveren om succesvol te blijven op lange termijn. Dat is niets nieuws. Toch is dit voor veel organisaties een uitdaging. 91% van de leidinggevenden is niet tevreden over innovatieprestaties en meer dan de helft vindt het moeilijk een evenwicht te vinden tussen korte termijn innovatie en lange termijn denken.

De langetermijnstrategie van organisaties houdt meestal niet echt rekening met de menselijke realiteit waarin het in de toekomst moet functioneren. Het afstemmen hiervan op vooruitstrevende financiële modellen en gegevensanalyse blijft een relatief lineaire manier van denken. Het toekomstperspectief dat het oplevert, is puur gebaseerd op hedendaagse normen en kaders. Wat gebeurt er als die normen verschuiven en onze behoeften veranderen? Zijn de verbeterde versies van de producten en diensten die we nu kennen dan nog relevant?

Neem als voorbeeld de gezondheidssector. Indicatoren over vergrijzing geven aan dat in 2040 een kwart van de bevolking in Nederland 65 jaar of ouder zal zijn. Het aantal 80-plussers zal de komende 20 jaar verdubbelen. Hoe ziet de toekomstige maatschappij er dan uit? Met welke realiteiten of uitdagingen worden individuen dan geconfronteerd?

Je kunt niet bouwen wat je niet kunt voorstellen.

Om op de mogelijke veranderingen in onze maatschappij te kunnen anticiperen, moet je die kunnen visualiseren. Probeer de toekomst in te beelden voordat je strategische keuzes maakt. Terugkerend naar ons voorbeeld over de vergrijzing; in deze de toekomstige realiteit moet ook rekening worden gehouden met de impact op de rest van de bevolking. Stel dat de behoefte aan ouderenzorg zo groot wordt, dat dit de medische beroepsgroep overbelast, dat wachttijden en kosten zo oplopen dat ze niet meer op te brengen zijn en de jongere bevolking er alleen voor komt te staan. Welke rol speelt jouw organisatie in dit toekomstbeeld? Zijn jullie de partij die de bevolking autonomer maakt waardoor de afhankelijkheid van zorgverleners wegvalt? Of de partij die het begrip zorgverlener opnieuw definieert en zo het beroep herbouwt?