Hoe duurzaamheid met harde cijfers meetbaar wordt

Bedrijven moeten vaart maken met de ontwikkeling van hun langetermijnvisie. We weten hoe we moeten meten en sturen en hebben geen excuus meer om de shift naar brede welvaart nog langer uit te stellen.

De noodzaak van klimaatactie is bij ons allemaal duidelijk. Als we niet snel naar nul uitstoot gaan en een shift maken naar brede welvaart, gaan we de klimaatdoelen van Parijs niet halen en moeten we echt op zoek naar een andere planeet. Dit is het moment voor oplossingen en daden, wetende dat een groot deel van de huidige businessmodellen zal verdwijnen en minstens de helft op de schop moet.

Bedrijven, hun accountants én adviseurs hebben daarin een hoofdrol te spelen. Het probleem is dat het gat tussen woorden en daden nog steeds te groot is. Tot nu toe hebben slechts enkele grote ondernemingen van klimaatimpact echt strategie gemaakt.

Het ontwikkelen van de langetermijnvisie

Als bedrijven geen duidelijke klimaatvisie hebben voor een wereld waarin ze geen emissies de atmosfeer in mogen helpen - sterker nog emissies (uit het verleden) eruit halen – zullen ze binnen één generatie niet meer bestaan. Bedrijven moeten gang maken met de ontwikkeling van hun langetermijnvisie, los van de klimaaturgentie. Nog steeds worden strategie en businessplannen uitsluitend afgestemd op de komende paar jaar, terwijl bedrijven om klimaatneutraal te worden, een strategie nodig hebben voor de komende twintig, misschien wel dertig jaar.

De meeste bedrijven kunnen nog onvoldoende laten zien hoe hun strategie bijdraagt aan een langetermijnwaarde. Daar worden ze steeds vaker op afgerekend met minder gunstige financieringsvoorwaarden van investeerders, wegvallende vraag van steeds meer veeleisende klanten, en tekort aan talent.

Het is ook niet altijd evident hoe langetermijndoelen in lijn kunnen worden gebracht met KPI’s en doelstellingen voor de korte termijn. Daardoor kan management - en daarmee ook de aandeelhouders - veel investeringen, zoals bijvoorbeeld in R&D, niet goed beoordelen. De toekomst brengt radicale transparantie en die transparantie vormt de sleutel om het beoordelingsvermogen op langetermijnwaardecreatie te verbeteren. Er zijn bedrijven die zich hier op voorbereiden, bijvoorbeeld de 30 progressieve bedrijven - samen goed zijn voor 30 biljoen euro aan ‘assets-under-management’ - die het Long Term Value Framework hebben ontwikkeld. Dit framework helpt bedrijven hun langetermijnwaarde effectief te meten en operationaliseren, op zo’n manier dat ze het aan stakeholders – natuurlijk hun aandeelhouders maar zeker ook hun klanten - kunnen uitleggen.

Risicomanagement

Het beheersen van risico’s is een belangrijke voorwaarde voor het creëren van langetermijnwaarde, echter zijn de standaard risicomanagement frameworks vaak nog niet geschikt voor het van inschatten ESG-risico’s. Een probleem is dat er geen rekening wordt gehouden met het ‘tipping point’ van het risico, ofwel het punt van geen terugkeer zoals we uit de natuurkunde goed kennen. Bedrijven moeten zich veel meer bewust worden van deze ‘tipping points’ als onderdeel van hun bedrijfsrisico. Een goed voorbeeld is Gasunie die op dit moment een infrastructuur in de grond legt voor de komende zeventig jaar. Het ‘tipping point’ voor Gasunie ligt veel eerder dan het daadwerkelijke moment dat we van het gas af gaan. Zij moeten nu al nadenken of de leidingen die ze neerleggen in de toekomst wellicht waterstof aan kunnen en andere netbeheerders moeten op vergelijkbare wijze werk maken van de toenemende belasting van het elektriciteitsnet. Het beslissingsmoment voor veel ESG-risico’s ligt niet in de toekomst, maar nu – en dat gaat ook op voor de enorme kansen die dit met zich mee kan brengen voor ondernemers en investeerders.

Waarderen

Een ander voorbeeld zijn de ontwikkelingen met betrekking tot de gas- en corresponderende CO2-prijzen. Nog maar een paar jaar geleden had ik ontzettend veel moeite om bedrijven uit te leggen wat de ‘echte’ prijzen daarvan waren, die externaliteiten meewegen als ‘proxy’ voor toekomstige marktwaarde in de meeste impactstudies. Een prijs van boven de 30 euro per ton werd als geheel irreëel weggezet. De stijging in de richting van de ‘echte’ prijs van klimaatverandering – waarbij we nog lang niet in de buurt zijn - gaat veel sneller dan we allemaal hadden gedacht. Om inzicht te krijgen in de impact op hun organisatie zouden bedrijven eigenlijk moeten rekenen met de echte prijs van CO2 als schaduwprijs. Dat is een hele simpele methode om te zien waar de markt naartoe beweegt en dat ze bijvoorbeeld zo snel mogelijk van het gas af moeten. Dat zou helpen om zelf betere operationele beslissingen te nemen om bijvoorbeeld hun supply chain toekomstbestendig te maken, maar ook om betere afwegingen te maken in M&A-strategieën en transacties. Dat zien we steeds meer bedrijven doen, hetzij oppervlakkig of juist veel te technisch, zonder de strategische waarde van deze inzichten te benutten voor risicobeheersing en groei.