Consultatie concept Besluit vergelijking buitenlandse rechtsvormen

Welke buitenlandse rechtsvormen kunnen worden vergeleken met Nederlandse rechtsvormen?

Het ministerie van Financiën is recentelijk een consultatie gestart over het concept Besluit vergelijking buitenlandse rechtsvormen. Het besluit gaat in op de rechtsvormvergelijking waarbij buitenlandse rechtsvormen worden vergeleken met Nederlandse rechtsvormen. Onder meer is in een bijlage een lijst met concrete voorbeelden opgenomen (bijvoorbeeld een Duitse GmbH is vergelijkbaar met een Nederlandse BV).

Achtergrond; Wet fiscaal kwalificatiebeleid rechtsvormen

Op 1 januari 2024 is de Wet fiscaal kwalificatiebeleid rechtsvormen inwerking getreden. Met deze wet is het kwalificatiebeleid voor (buitenlandse) rechtsvormen voor Nederlandse fiscale doeleinden aangepast. Reden voor deze aanpassing is dat Nederland internationaal gezien meer in de pas wil lopen. Het kwalificatiebeleid was op bepaalde punten internationaal afwijkend, hetgeen tot kwalificatieverschillen kon leiden. De aanpassing houdt onder meer een codificatie van het Nederlandse kwalificatiebeleid voor buitenlandse rechtsvormen op basis van de rechtsvormvergelijkingsmethode in. Daarnaast is deze methode aangevuld met twee aanvullende methoden (de vaste methode en de symmetrische methode) in het geval dat de rechtsvorm van een buitenlands lichaam niet vergelijkbaar is met die van een naar Nederlands recht opgericht of aangegaan lichaam.

De wijzigingen werken door naar de inkomsten-, vennootschaps-, dividend-, bron-, erf-, schenk- en overdrachtsbelasting. In de Wet fiscaal kwalificatiebeleid rechtsvormen is bepaald dat de wijzigingen per 1 januari 2025 ingaan. De overgangsregelingen treden inwerking per 1 januari 2024.

Rechtsvormvergelijkingsmethode

De kwalificatie van een naar het recht van een andere staat opgericht of aangegaan lichaam vindt voor Nederlandse fiscale doeleinden in eerste instantie plaats op basis van de zogenoemde rechtsvormvergelijkingsmethode. Op basis van deze methode worden bepaalde civielrechtelijke kenmerken vergeleken met die van Nederlandse rechtsvormen, zoals de naamloze vennootschap (NV), de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (BV), de coöperatie, de vereniging, de stichting, de maatschap, de vennootschap onder firma (VOF) en de commanditaire vennootschap (CV). Het buitenlandse lichaam wordt voor fiscale doeleinden op dezelfde wijze behandeld als het Nederlandse lichaam met een vergelijkbare rechtsvorm.

Hoewel de kwalificatie van buitenlandse rechtsvormen op basis van de rechtsvormvergelijkingsmethode in de meeste gevallen volstaat, biedt deze methode in een aantal situaties geen oplossing. Het betreft situaties waarin de rechtsvorm van een buitenlands lichaam niet vergelijkbaar is met die van een naar Nederlands recht opgericht of aangegaan lichaam, waardoor het op een vergelijkbare wijze in de Nederlandse belastingheffing betrekken van het buitenlandse lichaam veelal leidt tot complexe discussies of tot hybride mismatches. Om die reden worden twee aanvullende methoden gehanteerd: de vaste methode en de symmetrische methode.

Vaste methode

Met de vaste methode wordt bedoeld dat buitenlandse lichamen altijd op dezelfde manier worden gekwalificeerd. Een buitenlands lichaam dat in Nederland is gevestigd en waarvan de rechtsvorm (op basis van de rechtsvormvergelijkingsmethode) niet vergelijkbaar is met die van een naar Nederlands recht opgericht of aangegaan lichaam wordt voor Nederlandse fiscale doeleinden altijd aangemerkt als niet-transparant (zelfstandig belastingplichtig).

Symmetrische methode

Waar de vaste methode een oplossing biedt voor een niet-vergelijkbaar buitenlands lichaam die in Nederland is gevestigd, voorziet de symmetrische methode in een oplossing in het geval dat een niet in Nederland gevestigd buitenlands lichaam een rechtsvorm heeft die niet vergelijkbaar is met een Nederlandse rechtsvorm. Dit buitenlandse lichaam wordt voor Nederlandse fiscale doeleinden als niet-transparant aangemerkt indien dat buitenlandse lichaam volgens de fiscale regelgeving van een staat die dat lichaam als inwoner behandelt zelfstandig belastingplichtig is.

Concept besluit ter consultatie

Onderdeel van de rechtsvormvergelijkingsmethode is de rechtsvormvergelijking waarbij buitenlandse rechtsvormen worden vergeleken met Nederlandse rechtsvormen. De uitwerking van die methode wordt opgenomen in een algemene maatregel van bestuur. De onderhavige concepttekst geeft daar invulling aan. Onder meer is in een bijlage een lijst met concrete voorbeelden opgenomen van buitenlandse rechtsvormen die vergelijkbaar zijn met Nederlandse rechtsvormen (bijvoorbeeld een Duitse GmbH is vergelijkbaar met een Nederlandse BV).

De consultatie duurt tot 18 maart 2023.

De consultatie en de onderliggende documenten vindt u hier.