"Massaal bezwaar plus" voor niet-bezwaarmakers box 3

Ook rechtsherstel voor niet-bezwaarmakers als dit uit procedure "massaal bezwaar plus" volgt

De Staatssecretaris van Financiën heeft recentelijk de Eerste en Tweede Kamer een afschrift gestuurd van de aanwijzing "massaal bezwaar plus" voor zogenoemde "niet-bezwaarmakers". Dat zijn belastingplichtigen die geen bezwaar hebben gemaakt tegen de box 3-heffing in de definitieve aanslagen inkomstenbelasting voor de jaren 2017 tot en met 2020 die zijn opgelegd vóór 12 november 2021. Uit de aanwijzing blijkt onder meer dat als uit de procedure "massaal bezwaar plus" volgt dat niet-bezwaarmakers in aanmerking komen voor rechtsherstel, zal volgens de staatssecretaris aan de niet-bezwaarmakers het rechtsherstel op dezelfde wijze worden geboden als aan de bezwaarmakers.

Box 3

De Hoge Raad heeft op 24 december 2021 een belangrijk arrest ("Kerstarrest") gewezen waarin is beslist dat het sinds 2017 geldende forfaitaire stelsel van box 3 in strijd is met het Europese Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens (EVRM). In deze zaak heeft de Hoge Raad geoordeeld dat niet het forfaitaire rendement, maar het werkelijk behaalde rendement belast moet worden indien dat lager is dan het forfaitaire rendement.

Reactie niet-bezwaarmakers

De staatssecretaris geeft aan dat in de kamerbrief van 20 september 2022 het kabinet heeft besloten om geen op rechtsherstel gerichte compensatie te bieden aan de niet-bezwaarmakers. De bewindsman legt uit dat het kabinet tot dit besluit is gekomen, nadat de Hoge Raad in zijn arrest van 20 mei 2022 heeft geoordeeld dat op grond van wet- en regelgeving aan niet-bezwaarmakers geen op rechtsherstel gerichte compensatie hoeft te worden verleend. Het besluit van het kabinet heeft volgens de staatssecretaris geleid tot zeer veel reacties van niet-bezwaarmakers richting de Belastingdienst.

De staatssecretaris merkt op dat uit gesprekken met belangenorganisaties naar voren is gekomen dat veel belastingplichtigen – ondanks het arrest van 20 mei 2022 – alsnog willen procederen over de vraag of niet-bezwaarmakers recht hebben op rechtsherstel. Om deze procedures efficiënt te laten verlopen heeft de staatssecretaris de procedure "massaal bezwaar plus" aangekondigd.

Procedure "massaal bezwaar plus"

De staatssecretaris licht toe dat in de procedure "massaal bezwaar plus" een rechtsvraag wordt geformuleerd die aan de belastingrechter wordt voorgelegd. Er zal uit de bij de Belastingdienst ingediende verzoeken tot ambtshalve vermindering en bezwaarschriften tegen de afwijzing daarvan, een zaak (of een klein aantal zaken) worden geselecteerd waarin over de rechtsvraag zal worden geprocedeerd. De rest van de verzoeken en bezwaren wordt aangehouden en na afloop van de procedure met één collectieve beslissing afgedaan. Dit voorkomt dat alle belastingplichtigen individueel moeten procederen over dezelfde rechtsvraag.

Toezegging

De staatssecretaris merkt verder op dat hij in de kamerbrief van 4 november 2022 heeft toegezegd dat mocht de Hoge Raad de niet-bezwaarmakers in de nieuwe zaak of zaken alsnog in het gelijk stellen, alle niet-bezwaarmakers met box 3 inkomen over de jaren 2017 tot en met 2020 aanspraak kunnen maken op dat arrest van de Hoge Raad. Hiervoor hoeven niet-bezwaarmakers geen verzoek te doen. Als uit de procedure "massaal bezwaar plus" volgt dat niet-bezwaarmakers in aanmerking komen voor rechtsherstel, zal aan de niet-bezwaarmakers het rechtsherstel op dezelfde wijze worden geboden als aan de bezwaarmakers. De inspecteur zal uit eigen beweging voor de aanslagen van niet-bezwaarmakers over de jaren 2017 tot en met 2020 bepalen of de aanslag – net zoals bij de bezwaarmakers – verminderd moet worden. Hiervoor zal geen verzoek van de belastingplichtige nodig zijn. De staatssecretaris verwacht overigens niet dat de nieuwe procedures voor niet-bezwaarmakers een grote kans op rechtsherstel opleveren.

De aanwijzing "massaal bezwaar plus" over kalenderjaren 2017 tot en met 2020 vindt u hier.

Aanslagen die thans worden opgelegd

De "massaal bezwaar plus" procedure geldt enkel voor een belastingplichtige die geen bezwaar heeft gemaakt tegen de definitieve aanslag inkomstenbelasting voor de jaren 2017 tot en met 2020 die zijn opgelegd vóór 12 november 2021. Als er op dit moment aanslagen inkomstenbelasting worden opgelegd, zal een keuze gemaakt moet worden om wel of geen bezwaar te maken tegen de box 3 heffing. Veelal zal dit gaan om de jaren 2021 en 2022. Geadviseerd wordt om in die situaties contact op te nemen met uw adviseur.

Mocht besloten worden om bezwaar te maken, dan is het raadzaam om in het bezwaarschrift ook een verzoek om vergoeding van rente op te nemen (zie hieromtrent ook de rechtspraak in EYFN 2023/4).