Poznaliśmy mapę drogową zastąpienia wskaźnika WIBOR w Polsce

Faza przygotowawcza

Fakt wyboru przez NGR indeksu WIRON, jako rekomendowanego wskaźnika typu RFR, nie oznacza jeszcze możliwości rozpoczęcia jego powszechnego stosowania w umowach finansowych. Zgodnie z zapisami rozporządzenia BMR wymagane jest, aby wcześniej administrator indeksu (GPW Benchmark) spełnił szereg wymogów formalnych, do których należy przede wszystkim opublikowanie tzw. oświadczenia dot. wskaźnika referencyjnego. Ukazanie się dokumentu, zaplanowane na czwarty kwartał 2022 r., zamyka proces dostosowawczy po stronie administratora i pozwala na szerokie wykorzystywanie wskaźnika w kasowych i pochodnych instrumentach finansowych.

Rozwój nowego rynku instrumentów pochodnych

Kluczowe zdarzenie, z punktu widzenia rozpowszechnienia indeksu WIRON na rynku międzynarodowym oraz możliwości zawierania transakcji pochodnych, stanowi publikacja zmian w dokumentacji ISDA Definitions (zaplanowana przed końcem 2022 r.). Mając za podstawę definicje ISDA, uczestnicy rynku będą mieli możliwość zawierania transakcji swapowych typu OIS, dla których WIRON miałby być indeksem referencyjnym. Pierwsze transakcje OIS będą miały postać rozliczanych bilateralnie instrumentów OTC i pozwolą na stopniowe budowanie płynności na krzywej terminowej. W 2024 r. izby rozliczeniowe z kraju i zagranicy będą gotowe do centralnego rozliczania swapów na WIRON, co jest niezbędne do osiągnięcia pożądanej płynności na nowym rynku stopy procentowej.

Mapa drogowa NGR przewiduje konwersję instrumentów pochodnych legacy, tj. istniejących kontraktów opartych na WIBOR, na nowy indeks WIRON. Proces konwersji, obejmujący również swapy rozliczane centralnie przez CCPs, ma odbywać się zgodnie z zapisami dokumentu IBOR Fallbacks Protocol i z uwzględnieniem spreadu korygującego (credit adjustment spread). Standard ISDA, który został zastosowany w przypadku innych wskaźników IBOR, zakłada wyznaczenie spreadu na podstawie zaobserwowanej historycznie różnicy w przebiegu dotychczasowego i nowego wskaźnika referencyjnego na 5-letnim oknie czasowym. Protokół ISDA ma zostać opublikowany w 2023 r., a same konwersje na nowy indeks będą przeprowadzone do końca 2024 r.

Wdrożenie indeksu WIRON na rynku obligacji i produktów kredytowych

WIRON jako indeks typu RFR ma charakter stopy overnight i w związku z tym, jego bezpośrednie stosowanie jako składnika formuł odsetkowych w obligacjach czy kredytach nie jest pragmatyczne. Ustalenie oprocentowania wymaga składania stopy RFR („z dołu”, w ramach procedury tzw. compoundingu) i wykorzystania odpowiednich konwencji odsetkowych (np. 5D lookback, last reset). NGR, w ramach fazy przygotowawczej, opracuje i opublikuje rekomendacje w zakresie standardów stosowania indeksu WIRON w instrumentach rynku pieniężnego i dłużnego oraz produktach kredytowych, w tym w szczególności katalogu zalecanych konwencji odsetkowych. 

W miarę postępu prac po stronie uczestników rynku, związanych z ich dostosowaniem operacyjnym do masowego stosowania nowego wskaźnika, w trakcie 2023 r. będą pojawiały się pierwsze instrumenty zmiennoprocentowe wykorzystujące wskaźnik WIRON. Z kolei w 2024 r. na rynku dostępna będzie już pełna oferta detalicznych i korporacyjnych produktów finansowych (kredyty, cash management) oprocentowanych na bazie wskaźnika WIRON oraz regularnie emitowane będą obligacje zmiennokuponowe na tym wskaźniku. 

Rozporządzenie MF i konwersja instrumentów kasowych

Zgodnie z założeniami mapy drogowej, także w 2023 r. nastąpi weryfikacja przesłanek dotyczących wystąpienia zdarzenia regulacyjnego zgodnie z artykułem 23c ust. 1 Rozporządzenia BMR. Zdarzenie regulacyjne stanowić będzie podstawę do wskazania w rozporządzeniu Ministra Finansów, w ramach ustawowej procedury, zamiennika kluczowego wskaźnika referencyjnego WIBOR. Na mocy rozporządzenia MF, zamiennik (wskaźnik WIRON), będzie miał zastosowanie do umów finansowych, w których nie określono warunków zastąpienia WIBOR-u (tzw. tough legacy). Rozporządzenie MF zdefiniuje również spread korygujący oraz datę, od której zamiennik będzie stosowany.

W fazie finalizacji reformy (2025 r.), zakłada się możliwość zaprzestania kalkulacji i publikacji stawek referencyjnych WIBID i WIBOR. Tym samym, po wejściu w życie rozporządzenia MF, instytucje finansowe dokonają konwersji istniejących umów i instrumentów wykorzystujących WIBOR, z uwzględnieniem zasad określonych w rozporządzeniu – tj. wskazanego zamiennika i spreadu korygującego.

Priorytety dla sektora finansowego

Przykłady procesów zastąpienia wskaźników LIBOR, na rynkach rozwiniętych (GBP, CHF i USD) wskazują, że największe wyzwanie dla instytucji stanowi dostosowanie procesów wewnętrznych i infrastruktury IT – tak, aby możliwe było zapewnienie operacyjnej zdolności do oferowania klientom nowych produktów finansowych opartych na stopie typu RFR. Dostosowania nie ograniczają się wyłącznie do kwestii technicznych związanych z koniecznością kalkulacji odsetek składanych w oparciu o wybrane konwencje compoundowe, co wpływa w naturalny sposób na wycenę i zarządzanie ryzykiem, ale obejmują również zmiany w dokumentacji produktowej, co wymaga przeprowadzenia szeroko zakrojonej kampanii informacyjnej. Ambitny harmonogram zaplanowanej na naszym rynku reformy wskaźnika WIBOR wymaga zainicjowania działań dostosowawczych jeszcze w 2022 r.