Wyrok TSUE. Co teraz banki mogą zrobić?

Istnieje wiele interpretacji wyroku TSUE w sprawie C-260/18 z 3 października 2019 r. (tzw. duże TSUE), dotyczącego tzw. kredytów frankowych, z całą pewnością można jednak stwierdzić, iż wiele pytań dotyczących tego tematu wciąż pozostaje bez odpowiedzi, a rozwój dalszych wydarzeń będzie uzależniony od orzecznictwa poszczególnych sądów w tym zakresie.

W
 środowisku bankowym panuje dzisiaj powszechne przekonanie, iż kwestia podejścia do kompleksowej obsługi wniosków sądowych dotyczących kredytów frankowych zostanie wypracowana wraz z upływem czasu. Na to, na jakich zasadach będzie się opierać, będą miały wpływ dwa główne czynniki: liczba pozwów sądowych składanych przez posiadaczy kredytów frankowych i rozstrzygnięcia sądów. Czy to oznacza, że instytucje finansowe mają po prostu czekać na rozwój wypadków? Nie. Na różne scenariusze można przygotować się już teraz.

Banki potrzebują przejrzystej i uniwersalnej metodyki

Pierwszym krokiem, na który należy się przygotować, jest stworzenie metodyki/algorytmu, który pozwoli na szacowanie wysokości kwot zwracanych klientowi w przypadku niekorzystnych dla banku wyroków sądu. Do tej pory mieliśmy do czynienia z pozwami kierowanymi jedynie przez wąskie grupy klientów, więc indywidualne podejście do każdej sytuacji było uzasadnione. Dotyczyło ono także kwestii wysokości środków zwracanych klientom. Teraz takie podejście przestaje być zasadne w sytuacji otrzymywania masowej ilości pozwów. Dlatego przygotowanie metodyki w chwili, gdy banki spodziewają się masowych pozwów ze strony kredytobiorców, staje się niezwykle istotne. Powinna ona być wszechstronna, a więc uwzględniać indywidualne przypadki kredytobiorców, a jednocześnie tak ustandaryzowana i przejrzysta, by zaspakajała oczekiwania zarówno klientów jak i nadzorców.

Szacowanie rezerw i zabezpieczanie ryzyk

Kolejnym punktem, który wymaga uwagi jest zagadnienie ujęcia księgowego i wyceny kredytów do wartości godziwej. Na rynku nie ma jeszcze powszechnie uznanego standardu szacowania rezerw na pokrycie strat związanych z przegranymi pozwami sądowymi. Jego tworzenie można więc rozpoczynać od zera. Temat wyceny kredytów frankowych do wartości godziwej skomplikuje się natomiast wraz z materializacją zmian związanych z reformą stawek iborowych. Co dodatkowo istotne, różne scenariusze rozwoju sytuacji związanej z kredytami frankowymi, oznaczają dla banku konieczność przeanalizowania sposobu, w jaki bank zabezpieczał do tej pory ryzyko IR i FX związane z tym portfelem. Ważne będzie chociażby to, jak zmiany w jego strukturze wpłyną na pozycje zabezpieczające, rachunkowość zabezpieczeń, konsekwencje kapitałowe, czy system FTP.

Konieczny jest monitoring

W nowej sytuacji najistotniejszym wyzwaniem dla banków będzie aktywny monitoring rozwoju postępowań sądowych. Można go zdefiniować jako gotowość banku do wyznaczania kompleksowych symulacji wpływu na bilans i rachunek zysków i strat materializacji różnych scenariuszy związanych z zapadającymi wyrokami. Do przeprowadzania takich analiz bank potrzebuje odpowiedniej infrastruktury analitycznej. Ponadto niezbędny jest bieżący monitoring własnego portfela kredytowego i związanych z nim pozwów sądowych. Pożądane będzie także śledzenie wyroków sądowych dotyczących kredytów frankowych udzielanych przez pozostałe banki.