wyroki tsue

Ważne wyroki TSUE


Wyroki TSUE: zwrot nadpłaconego VAT w relacjach B2C

Orzeczenie TSUE z dnia 5 października 2023 r., sygn. C‑355/22

Sprawa dotyczyła podmiotu, który chciał odzyskać VAT w związku ze stwierdzeniem przez belgijski Trybunał Konstytucyjny nieważności przepisu belgijskiej ustawy o VAT w zakresie, w jakim przepis ten nie zezwalał na przyznanie zwolnienia z VAT usług z dziedziny chiropraktyki i osteopatii przedstawicielom zawodów medycznych i paramedycznych innych niż wymienieni we wspomnianym przepisie. Trybunał zdecydował jednak o utrzymaniu w mocy skutków tego przepisu w odniesieniu do podlegających opodatkowaniu zdarzeń, które miały miejsce przed 1 października 2019 r., argumentując, że nadrzędne względy pewności prawa dotyczące wszystkich wchodzących w grę interesów, zarówno publicznych, jak i prywatnych, w szczególności konkretna niemożliwość zwrotu nienależnie pobranego VAT na rzecz klientów z tytułu dostaw towarów lub świadczenia usług dokonanych przez podatnika, stoją na przeszkodzie retroaktywnemu stosowaniu wyroku stwierdzającego nieważność. Podmiotowi świadczącemu te usługi, które okazały się być usługami, które powinny korzystać ze zwolnienia z VAT, odmówiono w związku z tym zwrotu VAT zapłaconego przed 1 października 2019 r. w związku z ich świadczeniem.

Trybunał Sprawiedliwości UE stwierdził jednak, że sąd krajowy nie może skorzystać z przepisu krajowego upoważniającego go do utrzymania w mocy niektórych skutków przepisu prawa krajowego, który uznał za niezgodny z dyrektywą 2006/112, opierając się na niemożliwości zwrotu nienależnie pobranego VAT na rzecz odbiorców usług świadczonych przez podatnika, w szczególności ze względu na znaczną liczbę osób, których to dotyczy, lub gdy osoby te nie dysponują systemem księgowym umożliwiającym im identyfikację tych usług i ich wartości.



Przewodnik Podatkowy EY: VAT 2024

e-Faktury - VIDA - Transakcje łańcuchowe - Należyta staranność w VAT - Digitalizacja Podatków - Single Use Plastic

akcyza przewodnik

Okiem eksperta EY

W najbliższych miesiącach możemy spodziewać się wyroku w polskiej sprawie, podobnej do tej rozstrzygniętej przez TSUE. Trybunał rozstrzygnie o możliwości odzyskania przez podatnika kwot VAT w związku ze stosowaniem zawyżonej stawki VAT – 23 proc. vs. 8 proc. Na ten moment znana jest już opinia Rzecznika Generalnego w tej sprawie (opinia z dnia 16 listopada 2023 r., sygn. C‑606/22). Zgodnie z jej konkluzjami fakt, że konsumenci końcowi zapłacili cenę końcową, która została obliczona nieprawidłowo (ponieważ zawierała część odpowiadającą zbyt wysokiemu VAT, a tym samym zbyt niską kwotę zysku), nie uniemożliwia zwrotu podatku. 

Tomasz Dziadura

EY Polska, Doradztwo Podatkowe, Podatki Pośrednie, Partner

 


Wyroki TSUE: powstanie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej dla celów VAT

Orzeczenie TSUE z dnia 29 czerwca 2023 r., sygn. C‑232/22

To kolejne orzeczenie, w którym TSUE wyjaśnił, jakie okoliczności świadczą o powstaniu stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej dla celów VAT. Tym razem przyjrzano się modelowi toll manufacturingu. W analizowanej przez TSUE sprawie belgijski producent oraz szwajcarski klient (podmioty powiązane) współpracowali w taki sposób, że belgijski producent, wykorzystując swoje wyposażenie oraz personel, produkował uzgodnione z klientem towary z surowców przekazanych przez klienta. Wyprodukowane towary były sprzedawane przez szwajcarskiego klienta odbiorcom na rynku belgijskim, ale także do innych krajów UE oraz na eksport. Belgijski producent oprócz usług produkcji wykonywał na rzecz szwajcarskiego klienta szereg usług dodatkowych, w tym przechowywanie towarów i zarządzanie nimi, wewnętrzne i zewnętrzne kontrole techniczne, wsparcie administracyjne w zakresie akcyzy i ceł. Belgijskie władze skarbowe stwierdziły, że taki rodzaj współpracy oznacza posiadanie przez szwajcarskiego klienta stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej dla celów VAT na terytorium Belgii i tym samym konieczność opodatkowania usług świadczonych przez belgijskiego producenta na terytorium Belgii.

Trybunał natomiast stwierdził, że podatnik będący usługobiorcą, którego siedziba działalności gospodarczej znajduje się poza Unią, nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w państwie członkowskim, w którym ma siedzibę podmiot świadczący dane usługi, pod względem prawnym odrębny od tego usługobiorcy, jeżeli nie posiada on tam odpowiedniej struktury w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, która może stanowić to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, i to nawet wówczas, gdy podatnik świadczący usługi wykonuje na rzecz tego podatnika będącego usługobiorcą, w wykonaniu wyłącznego zobowiązania umownego, usługi w postaci produkcji z materiałów powierzonych oraz szereg świadczeń akcesoryjnych lub uzupełniających, które przyczyniają się do działalności gospodarczej podatnika będącego usługobiorcą w tym państwie członkowskim.

Okiem eksperta EY

Bez wątpienia jest to kolejny bardzo ważny i bardzo potrzebny wyrok, ułatwiający podatnikom rozumienie pojęcia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na gruncie VAT. 

Patrycja Saul

EY Polska, Doradztwo Podatkowe, Indirect Tax, Menedżer


Wyroki TSUE: konsekwencje po stronie podatku naliczonego wycofania towarów z działalności

Orzeczenie TSUE z  dnia 4 maja 2023 r., sygn. C‑127/22

Sprawa dotyczyła bułgarskiej spółki świadczącej usługi telekomunikacyjne, która postanowiła o wycofaniu z działalności niektórych towarów nabytych pierwotnie na potrzeby działalności gospodarczej. Chodziło o urządzenia, wyposażenie lub sprzęt uznany za niezdatny do użytku lub sprzedaży z różnych powodów, w tym z powodu zużycia, wadliwości, przestarzałości lub nieprzydatności. Wycofanie tych towarów z działalności polegało na ich wykreśleniu z bilansu spółki. Następnie część z tych towarów została sprzedana jako odpady, część natomiast zniszczona lub zutylizowana. W związku z powyższym pojawiła się wątpliwość, czy takie wycofanie towarów z działalności powinno skutkować korektą VAT odliczonego w związku z nabyciem tych towarów czy też ich wytworzeniem.

Trybunał, analizując przepis art. 185 Dyrektywy VAT, wskazał, że sytuacja, gdy po wycofaniu towaru z działalności dochodzi do jego sprzedaży opodatkowanej VAT, nie stanowi „zmiany czynników uwzględnianych przy określaniu kwoty odliczenia” w rozumieniu tego przepisu. Nie zachodzi zatem konieczność korekty odliczonego wcześniej VAT. Większe wątpliwości dotyczyły wycofania towaru, który podatnik uznał za niemożliwy do wykorzystania w ramach swej zwykłej działalności gospodarczej, po którym to wycofaniu nastąpiło zniszczenie towaru. Tutaj TSUE uznał, że co prawda działanie takie stanowi „zmianę czynników uwzględnianych przy określaniu kwoty odliczenia”, jednakże należy taką sytuację rozumieć jako „zniszczenie”, niezależnie od jego dobrowolnego charakteru, które nie powoduje powstania obowiązku dokonania korekty (o ile to zniszczenie jest prawidłowo udowodnione lub uzasadnione, a wspomniane dobro obiektywnie utraciło wszelką użyteczność w ramach działalności gospodarczej podatnika).

Okiem eksperta EY

Wyrok bardzo ważny dla wszystkich podmiotów, które muszą się co jakiś czas mierzyć z szeroko rozumianym „wycofaniem” towarów z działalności gospodarczej.  

Tomasz Dziadura

EY Polska, Doradztwo Podatkowe, Podatki Pośrednie, Partner

 


Wyroki TSUE: cywilnoprawna pozorność lub nieważność transakcji a prawo do odliczenia VAT

Orzeczenie TSUE z dnia 25 maja 2023 r., sygn. C‑114/22

Orzeczenie zostało wydane w polskiej sprawie, która dotyczyła transakcji sprzedaży znaków towarowych. Organy podatkowe zakwestionowały prawo do odliczenia VAT po stronie nabywcy znaków, uzasadniając swoją decyzję przepisem art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. c) ustawy o VAT. Na podstawie tego przepisu nie stanowi podstawy do obniżenia podatku należnego ani zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktura w przypadku, gdy potwierdza czynność, do której mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego – w części dotyczącej tych czynności.

Naczelny Sąd Administracyjny, rozpatrując skargę kasacyjną organu podatkowego, podał w wątpliwość zgodność przywołanego przepisu z Dyrektywą VAT i w trybie prejudycjalnym zadał pytanie TSUE. Trybunał zwrócił przede wszystkim uwagę na fakt, że z przedstawionych mu wyjaśnień nie wynika, aby okoliczności, w świetle których czynność prawna dotycząca transakcji podlegającej VAT może zostać zakwalifikowana jako pozorna i tym samym uznana za nieważną na podstawie przepisów krajowego prawa cywilnego, pokrywały się z okolicznościami, które pozwalają zakwalifikować w świetle prawa Unii transakcję gospodarczą podlegającą temu podatkowi jako czynność pozorną, a zatem uzasadnić odmowę przyznania podatnikowi prawa do odliczenia. Ponadto w konsekwencji Trybunał wskazał, że przepisy Dyrektywy VAT stoją na przeszkodzie przepisom krajowym, na mocy których podatnik jest pozbawiony prawa do odliczenia naliczonego VAT z tego tylko powodu, że podlegająca opodatkowaniu transakcja gospodarcza jest uważana za pozorną i dotknięta nieważnością na podstawie przepisów krajowego prawa cywilnego, bez konieczności wykazania, iż zostały spełnione przesłanki pozwalające na zakwalifikowanie, w świetle prawa Unii, tej transakcji jako pozornej lub, w przypadku gdy rzeczona transakcja została faktycznie dokonana, że jest ona wynikiem oszustwa w zakresie VAT lub nadużycia prawa.

Wyroki TSUE: stawka VAT uzależniona od sposobu podania napoju

Orzeczenie TSUE z dnia 5 października 2023 r., sygn. C‑146/22

To kolejna polska sprawa przed TSUE. Rozstrzygnięta przez TSUE sprawa była konsekwencją wystąpienia przez polską sieć kawiarni z wnioskiem o wiążącą informację stawkową dla sprzedawanego w tych kawiarniach napoju, mającego postać gorącej czekolady przygotowanej na bazie mleka i sosu czekoladowego. Organ uznał, że zarówno w przypadku sprzedaży na wynos, jak i sprzedaży na miejscu tego napoju zastosowanie powinna znaleźć stawka 8 proc. właściwa dla usług związanych z wyżywieniem. Podatnik natomiast wskazywał, że sprzedaż tego napoju należy opodatkować według stawki 5 proc. – analogicznie do innych towarów wymienionych w załączniku nr 10 do ustawy o VAT, w którym m.in. wymieniono napoje na bazie mleka.

Trybunał wskazał, że aby ocenić, czy stosowanie różnych stawek VAT w zależności od tego, czy napoje mleczne klasyfikowane są jako środki spożywcze objęte pozycją CN 2202, czy też gorące napoje mleczne klasyfikowane są jako usługa objęta działem 56 PKWiU („usługi związane z wyżywieniem”), jest uzasadnione i zgodne z zasadą neutralności podatkowej, należy ocenić, czy oba rodzaje napojów są wzajemnie zastępowalne w oczach przeciętnego konsumenta. Przy czym Trybunał jedynie wskazał, jakie okoliczności powinny być zbadane przez sąd odsyłający, aby ocenić, czy oba rodzaje napojów są wzajemnie zastępowalne. Trybunał stwierdził natomiast, że ani przepisy Dyrektywy VAT, ani zasada neutralności podatkowej nie stoją na przeszkodzie takim przepisom krajowym, które przewidują, że środki spożywcze składające się z tego samego głównego składnika i zaspokajające tę samą potrzebę przeciętnego konsumenta podlegają dwóm różnym obniżonym stawkom VAT, w zależności od tego, czy są one sprzedawane detalicznie w sklepie, czy też przygotowywane i podawane klientowi na gorąco na jego zamówienie w celu natychmiastowego spożycia, pod warunkiem że owe środki spożywcze nie wykazują analogicznych właściwości pomimo wspólnego głównego składnika lub że różnice między tymi środkami, w tym dotyczące usług wspomagających, jakie towarzyszą ich dostawom, w istotny sposób wpływają na decyzję przeciętnego konsumenta o zakupie jednego lub drugiego z tych środków.

Wyroki TSUE: ładowanie pojazdów elektrycznych – dostawa czy usługa?

Orzeczenie TSUE z dnia 20 kwietnia 2023 r., sygn. C‑282/22

Wyrok zapadł w polskiej sprawie dotyczącej kwalifikacji dla celów VAT działalności polegającej na udostępnianiu urządzeń przeznaczonych do ładowania pojazdów elektrycznych. Podatnik zamierzający prowadzić taką działalność wystąpił z wnioskiem o interpretację indywidualną, zadając pytanie, czy taka działalność będzie stanowić świadczenie usług na gruncie VAT. Wskazał we wniosku, że cena pobierana od użytkowników stacji ładowania będzie uzależniona w szczególności od czasu ładowania wyrażonego w godzinach lub minutach, a także od standardu konektora wybranego przez zainteresowanego użytkownika. W interpretacji indywidualnej uznano, że podstawowym świadczeniem, którym zainteresowani są użytkownicy, jest dostawa energii elektrycznej. Pozostałe usługi dostarczane przez podatnika, czyli m.in. udostępnianie stacji ładowania, należy uznać za pomocnicze do tego świadczenia głównego.

Okiem eksperta EY

W wyniku skargi kasacyjnej wniesionej przez organ podatkowy sprawa trafiła do NSA, a ten postanowił o zwróceniu się z pytaniem do TSUE. Trybunał w swoim orzeczeniu wskazał, że ustalenie, czy świadczenie złożone należy zakwalifikować jako „dostawę towarów” czy też jako „świadczenie usług”, wymaga wzięcia pod uwagę wszelkich okoliczności, w jakich następuje dana transakcja, w celu określenia jej elementów charakterystycznych i dominujących. Takiej analizy należy dokonać, opierając się na opinii przeciętnego użytkownika punktów ładowania. Ostatecznie TSUE uznał, że opisane świadczenie powinno być klasyfikowane na gruncie VAT jako dostawa towarów.

Tomasz Dziadura

EY Polska, Doradztwo Podatkowe, Podatki Pośrednie, Partner

 


Wyroki TSUE: prezent do prenumeraty – nieodpłatne świadczenie?

Orzeczenie TSUE z dnia 5 października 2023 r., sygn. C‑505/22

Sprawa dotyczyła portugalskiego wydawnictwa, które swoje czasopisma sprzedawało w drodze prenumeraty. W ramach kampanii promocyjnych mających na celu przyciągnięcie nowych klientów wydawnictwo oferowało nowym prenumeratorom prezent do prenumeraty, którym mógł być tablet lub smartfon, o wartości jednostkowej wynoszącej zawsze poniżej 50 EUR. Portugalskie organy podatkowe wskazały, że przekazywanie prenumeratorom prezentów powinno zostać uznane za nieodpłatne świadczenie podlegające opodatkowaniu VAT. Wydawnictwo podnosiło natomiast, że rozdawanie prezentów do prenumeraty nowym prenumeratorom nie stanowi darowizny ze względu na brak zamiaru dokonywania czynności nieodpłatnie. Przekazywane prezenty wiązały się ze świadczeniem wzajemnym w pieniądzu, zawartym w cenie prenumeraty czasopisma.

Okiem eksperta EY

Trybunał w swoim orzeczeniu stwierdził, że okoliczności sprawy wydają się wskazywać na świadczenie główne, któremu towarzyszy świadczenie pomocnicze (powinno być to jednak przedmiotem ustalenia przez sąd odsyłający). Przekazanie prezentu do prenumeraty stanowi bowiem zachętę do wykupienia prenumeraty. Jego jedynym celem jest zwiększenie liczby prenumeratorów czasopism publikowanych przez skarżącą stronę, a tym samym zwiększenie jej zysków. W konsekwencji TSUE uznał, że przekazanie prezentu do prenumeraty w zamian za wykupienie prenumeraty czasopism stanowi świadczenie pomocnicze w stosunku do świadczenia głównego polegającego na dostawie czasopism, wchodzące w zakres pojęcia „odpłatnej dostawy towarów”, i nie należy uważać go za nieodpłatne przekazanie towarów w rozumieniu art. 16 akapit pierwszy Dyrektywy VAT.

Patrycja Saul

EY Polska, Doradztwo Podatkowe, Indirect Tax, Menedżer



Podsumowanie

W ramach nowego cyklu artykułów przedstawiamy przegląd najnowszego orzecznictwa i interpretacji podatkowych. Kluczowe zagadnienia z zakresu podatków komentują eksperci EY. W jednej z ostatnich publikacji zwracamy uwagę na prawidłowe rozliczenie podatku VAT do przekazywanych prezentów, szczególnie tych niestanowiących prezentów o małej wartości. 

Artykuł pochodzi z publikacji "Przewodnik Podatkowy EY: VAT 2024.



Kontakt
Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z nami.

Informacje

Autorzy


Polecane artykuły

Czy ostatnie wyroki TSUE to kolejny przełom w sprawach frankowych?

W wyrokach z 7 grudnia 2023 r.(sygn. akt C-140/22) i z 14 grudnia 2023 r. (sygn. akt C-28/22), TSUE po raz kolejny wypowiedział się kwestiach dotyczących kredytów frankowych. Na co wskazał TSUE?